Critical Approach to Neo-salafism in the Context of Jihādī Salafism

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 1, 71 - 94, 31.05.2022

Mehmet Taşdelen

https://doi.org/10.33931/dergiabant.1062504

Öz

Salafism has been evaluated at various stages in the historical process. The view that the Salafī approach includes Muslims, especially the first three generations, is generally accepted. Here Aḥmad b. Muḥammad b. Ḥanbal (died 241/855), the muḥaddiths, in which he was included, lead. Salafism, on the other hand, is a method of thought that systematized with Ibn Taymiyya (d. 728/1328) and Ibn Qayyim al-Jawziyya (d. 751/1350), who said that they followed this first Salafī generation. Later, in the 18th century, Muḥammad b. ʿAbd al-Wahhāb (d. 1202/1792) Salafism came to the fore again. Since the 19th century, the efforts made for Islam and Muslims to return to their essence, stand up and progress, have been named as Neo-salafism. One of those who positioned itself in Salafism is Jihādī Salafism, which consists of many groups among itself. Jihādī Salafism has been criticized in terms of accepting violence as a method, especially attributing Muslims to takfīr and shirk and to impose their own truth on others and has led to the questioning of the nature of Salafism's lines. With these attitudes, they have come to a situation that will damage both the general belief structure of Muslims and the tolerance, well-being, notification and invitation method of Islam.

Anahtar Kelimeler

Kalām, Islamic Faith, Neo-salafism, Jihādī Salafism, Fundamentalism

Cihadî Selefîlik Bağlamında Neo-selefîliğe Eleştirel Yaklaşım

Öz

Selefîlik tarihi süreç içerisinde çeşitli merhalelerde değerlendirilmektedir. Selefî yaklaşım Müslümanların ilk üç neslini içine aldığı görüşü öne çıkmaktadır. Burada Ahmed b. Muhammed b. Hanbel (öl. 241/855)’in de içinde yer aldığı muhaddisler başı çekmektedir. Selefîlik ise bu ilk Selefî nesli takip ettiğini söyleyen İbn Teymiyye (öl. 728/1328) ve İbn Kayyım el-Cevziyye (öl. 751/1350) ile sistemleşen bir düşünce metodudur. Daha sonra 18. yüzyılda Muhammed b. Abdülvehhâb (öl. 1202/1792) ile Selefîlik yeniden gündeme gelmiştir. 19. yüzyıldan itibaren İslâm’ın ve Müslümanların yeniden özüne dönüp ayağa kalkması ve ilerlemesi için girişilen gayretler de yeni/Neo-selefîlik diye isimlendirilmiştir. Kendisini Selefîlik içerisine konumlandıranlardan biri de Cihadî Selefîlik olup bu da kendi arasında birçok gruptan oluşmaktadır. Cihadî Selefîlik özellikle Müslümanlara tekfîr ve şirk isnadında bulunma, kendi doğrularını başkalarına zorla kabul ettirme çabaları, şiddeti bir yöntem kabul etme bakımından eleştirilmiş ve Selefîlik çizgilerinin neliğinin sorgulanmasına yol açmıştır. Bu tutumları ile hem Müslümanların genel inanç yapısını hem de İslâm’ın hoşgörü, esenlik, tebliğ ve davet metodunu zedeleyecek duruma gelmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Kelâm, İslâm İnancı, Neo-selefîlik, Cihadî Selefîlik, Fundamentalizm

Kaynakça

• Abubaker, Serkan Selman. Işid’in İdeolojisi: “Cihadi Selefilik”, Lectio Socialis, 4/2 (2020), 97-112.
• Akbulut, Ahmet. “Selefîliğin Teolojik ve Düşünsel Temelleri”. Tarihte ve Günümüzde Selefîlik Sempozyumu. ed. Ahmet Kavas. 113-134. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2014.
• Akçalı, Yusuf. Modern Selefîlik’in Gelişimi, Orta Doğuda Devlet-Altı Gruplar - Örgüt, Mezhep, Etnisite. ed. Erkan Ertosun. Ankara: Akçağ Yayınları, 2015.
• Akdoğan, İsmail - Kalaycı, Rıdvan. “Suudi Arabistan’da İhyacı Hareketler Olarak Sahve ve Vehhabilik”. Türkiye Ortadoğu Çalışmaları Dergisi 1/1 (2014), 171-173.
• Akgün, Ali. Cihâdî Selefîliğin Kur’an Yorumu ve Eleştirisi -Cihad Âyetleri Çerçevesinde-. Kırklareli: Kırklareli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Akgün, Birol - Bozbaş Gökhan. “Arap Dünyasında Siyasi Selefîzm ve Mısır Örneği”. Akademik Ortadoğu Dergisi 14 (2013), 2-38.
• Akoğlu, Muharrem, Mihne Hadiseleri ve Mu’tezile’nin Tarihi Seyrine Etkisi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2001.
• Ammare, Muhammed. es-Selefîyye. Tunus: Dâru’l-Meârif, ts.
• Apak, Adem. “İslâm Tarihi Boyunca Selef ve Selefîlik Kavramlarının Anlam Serüveni”. Tarihte ve Günümzde Selefîlik Sempozyumu. ed. Ahmet Kavas. 39-50. İstanbul: Ensâr Neşriyat, 2014.
• Apak, Adem. “İslâm Tarihi Boyunca Selef ve Selefîlik”. İslamtarihi.net Erişim 08 Temmuz 2021. http://www.İslâmtarihi.net/2017/02/ Ateş, Davut. İslam Köktenciliği, Akademik Ortadoğu 3/2 (2009), 63-96.
• Aydın, Mustafa. Neo-Selefîlik Ekolünün Hadis-Sünnet Anlayışı (Reşîd Rızâ Örneği). Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2018.
• Azzâm, Abdullah. Emperyalist İşgallere Karşı Topraklarımızı Savunmak. çev. Salih Barlak. İstanbul: Ravza Yayınları, 2011.
• Azzâm, Abdullah. Cihâd Ahkâmı. çev. Mustafa Özel - Yücel Şimşek. İstanbul: Vera Yayınları, 2006.
• Baktır, Mehmet. “Mütekaddimun Seleffiyye ve Metod Anlayışı”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8 (2004), 25-48.
• Bal, Seval. Çağdaş İslam Düşüncesinde Öze Dönüş (Yeni Selefilik Bağlamında). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Beyazyüz, Murat vd. “Fundamentalizmin Psikolojisi, Avrasya Dünyası 13/3 (2007), 355-384.
• Beycûri, Burhanedin İbrahim el-Cîzâvî. Cevheretü’t-tevḥîd. thk. Ali Cumʿa. Mısır: Dâru’s-Selam, ts.
• Biçer, Ramazan. “Ortadoğu’da Dini Söylemli Dışlayıcı Unsurlar”, Yeni Türkiye 6/87 (2016), 402-417.
• Biçer, Ramazan. “Fundamentalizm”, researchgate.net. Erişim 14 Mart 2022. https://www.researchgate.net/publication/327690676_Fundamentalism_Fundamentalizm
• Bozkurt, Nahide. Halife Me’mun Dönemi Ve İslam Kültür Tarihindeki Yeri Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İslam Medeniyeti Ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi, 1991.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. thk. Muhibuddîn el-Hatîb. 4 Cilt. Kahire: Matbaatü’s-Selefiyye, 1400.
• Bulut, Zübeyir. “Selefiliğin Kelâm İlmine Getirdiği Eleştiriler: İbn Teymiyye Örneği”, Tarihte ve Günümüzde Selefîlik Sempozyumu. ed. Ahmet Kavas. 283-340. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2014.
• Bûtî, Muhammed Saîd Ramazân. es-Selefiyye merḥaletün zemeniyyetün lâ meẕhebün İslâmiyyun. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1990.
• Büyükkara, Mehmet Ali. “Vehhâbîlik”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 42/611-615. İstanbul: TDV Yayınları, 2012.
• Büyükkara, Mehmet Ali. “11 Eylül’le Derinleşen Ayrılık: Suudî Selefîyye ve Cihadî Selefîyye”. Dini Araştırmalar 7/20 (2004), 205-234.
• Büyükkara, Mehmet Ali. İhvandan Cuheyma’a Suûdi Arabistan ve Vehhabilik. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2004.
• Büyükkara, Mehmet Ali. “Yeni Selefîlik ve İşid”. Dünya Bülteni Araştırma Masası. ed. Aynur Erdoğan. Gen. Yay. Yön. Akif Emre, 10-11/5-27. İstanbul: 2014.
• Büyükkara, Mehmet Ali. “Günümüzde Selefîlik ve İslâmî Hareketlere Olan Etkisi”, Tarihte ve Günümüzde Selefîlik Sempozyumu. ed. Ahmet Kavas. 485-524. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2014.
• Bodur, Hüsnü Ezber. Dinî İhya Hareketi Olarak Vahhâbiliğin Doğuşu, Gelişmesi, Sosyo-Politik ve Ekonomik Neticeleri. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1986.
• Cengil, Muammer - Aydın, Ali Rıza. “IŞİD (Irak Şam İslâm Devleti): Psikopolitik ve Teolojik Bir Değerlendirme”. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 6 (2014), 51-63.
• Cook, Michael. “Muhammed b. Abdülvehhâb”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 30/491-492. İstanbul: TDV Yayınları, 2005.
• Çakmaktaş, Nurullah. İslâmi Hareketlerin Sosyolojisi: Mısır’da Selefî Hareket. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Ortadoğu Araştırmaları Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014.
• Çakmaktaş, Nurullah. Cihâdî Selefiliğin İdeolojik Oluşumu. İstanbul: Marmara Üniversitesi Ortadoğu ve İslam Ülkeleri Araştırmaları Enstitüsü, Ortadoğu Sosyolojisi Ve Antropolojisi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 2019.
• Demir, Mehmet Kadri. Cihadî Selefîlik ve Kur’an Yorumu. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi. 2020.
• Dolunay, Şenol vd. IŞİD: Küresel Terör Örgütü. Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 26/2 (2016), 277-292.
• Ebû Hanîfe, Nu’mân b. Sâbit. el-ʿÂlim ve’l-müteʿallim (İmam_A’zam’ın Beş Eseri içinde), trc. Mustafa Öz. İstanbul: İFAV Yayınları, 2016.
• Ebû Zehre, Muhammed. İslâm’da Siyasi, İtikadi ve Fıkhi Mezhepler Tariihi. çev. Sıbğatullah Kaya. İstanbul: Şura Yayınları, 1993.
• Eserî, Abdullah b Abdülhamid. Selef-i Sâlihîn Akîdesi: Ehl-i Sünnet ve’l-Cemâat. çev Ahmet İyibildiren. İstanbul: Guraba Yayınları, 2008.
• Ertürk, Mustafa. “Tecdid Hadisinin Metin Tenkidi Açısından Değerlendirilmesi”. İslâmî Araştırmalar 10/1-3 (1997), 228-229.
• Eş‘arî, Ebü‘l-Hasen Alî b. İsmâîl. Maḳālâtü’l-İslâmiyyîn ve’ḫtilâfü’l-muṣallîn. thk. Helmut Ritter. Wiesbaden: 1980.
• Eş‘arî, Ebü‘l-Hasen Alî b. İsmâîl. el-Lümaʿ fi’r-red ʿalâ ehli’z-zeyġ ve’l-bidaʿ, tash. Hamuda Ğurabe, Kahire: 1975.
• Fîrûzâbâdî, Ebü’t-Tâhir Mecdüddîn Muhammed b. Ya‘kūb b. Muhammed. el-Ḳāmûsü’l-muḥîṭ. Beyrut: 2003.
• Gardet, Louis. Müslüman Site - Toplumsal ve Siyasi Hayat-. çev. Ahmet Arslan. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2014.
• Gazzâlî, Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed et-Tûsî. İlcâmü’l-ʿavâm ʿan ʿilmi’l-kelâm. Beyrut: 1985.
• Gülverdi, Selim. Tarihsel Süreçte Kelâm -Selefiyye’de Tafsil Dönemi-. ed. Ekrem Uysal. Batman: Mütercim Yayınları, 2021.
• Hasanov, Bahram. “Dinî Fundamentalizmi Ayakta Tutan Temel Faktörler”. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 16/3 (2016), 241-258.
• Havabulut, Gökay. Terörizmin Değişen Yönü ve El-Kâide‟nin Sosyo-Kültürel Yorumu. Ankara: Ankara Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2007.
• Huntıngton, Samuel. Medeniyetler Çatışması ve Dünya Düzeninin Yeniden Kurulması, çev. Mehmet Turhan-Cem Soydemir. İstanbul: Okuyanus, 2005.
• İbn Ebü’l-İz, Ebü’l-Hasen Sadrüddîn Alî b. Alâiddîn Alî b. Muhammed ed-Dımaşkī, Şerḥu’l-ʿAḳīdeti’ṭ-Ṭaḥâviyye, thk. Abdulmuhsin et-Türkî- Şuayb el-Arnavut. y.y., ts.
• İbn Manzûr, Cemâlüddîn Muhammed b. Mukerrem. Lisânü’l-ʿArab. 2 Cilt. Kahire: Dâru’l-Meârif, 1119.
• İbn Receb, Ebü’l-Ferec Zeynüddîn Abdurrahmân b. Ahmed. Fażlü ʿilmi’s-selef ʿalâ ʿilmi’l-ḫalef. çev. Züheyr eş-Şaviş. Beyrut: 2009.
• İbn Teymiyye, Takıyyüddîn Ahmed b. Abdilhalîm el-Harrânî. el-Fetva’l-Ḥameviyyetü’l-kübrâ. Beyrut: y.y., ts.
• İbn Teymiyye, Takıyyüddîn Ahmed b. Abdilhalîm el-Harrânî. Der’u teʿâruzi’l-ʿaḳl ve’n-naḳl. thk. Muhammed Reşâd Sâlim. Riyad: y.y., 1991.
• İbn Teymiyye, Takıyyüddîn Ahmed b. Abdilhalîm el-Harrânî. Mecmûʿu fetâvâ. Riyad: Dâru ʿAlem’il-Kütüb, 1991.
• İbn Warraq, Why I am Not a Muslım? New York: Prometheus Books, 1995.
• İsfahânî, Ebü’l-Kāsım Hüseyn b. Muhammed er-Râgıb. el-Müfredât fî ġarîbi’l-Ḳurʾân. thk. Muhammed Seyyid Keylanî, Mısır: y.y., ts.
• İşcan, Mehmet Zeki. Selefîlik, İslâmi Köktenciliğin Tarihi Temelleri. İstanbul: Kitap Yayınevi, 2012.
• İşcan, Mehmet Zeki. “Tarih Boyunca Selefî Söylem”. Akademi İlahiyat/Gaziantep İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/1-2 (2015), 1-14.
• İzmirli, İsmail Hakkı. Yeni İlmi Kelâm, haz. Sabri Hizmetli. Ankara: Umran Yayınları, 1981.
• Karagöz, Mustafa. Selefî Yorumlar Bağlamında Şenkiti ve Advau’l-Beyan Adlı Tefsiri. Kayseri: Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2001.
• Karaman, M. Lütfullah. “Siyonizm”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 37/329-335. İstanbul: TDV Yayınları, 2009.
• Kaşânî, Ebü’l-Abbâs Ahmed b. Muhammed el-Kādî. Taḥrîru’l-maḳâle fî şerḥi risâleti’l-kayrevânî. thk. el-Habîb b. Tâhir el-Medenî. Beyrut: Müessetü’l-Meârif, 2008.
• Kellecioğlu, Özgür. Psikopolotik Yönden İslamcı Fundamentalizmin İncelenmesi. Ankara: Kara Harp Okulu, Savunma Bilimleri Enstitüsü, Güvenlik Bilimleri Ana Bilim dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2007.
• Kırbaşoğlu, Mehmet Hayri. “İslâm Düşünce Tarihinde Selefîlik: Soruşturma II”. Akademi İlahiyat/Gaziantep İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/1-2 (2015), 325-329.
• Koca, Ferhat. “İslâm Düşünce Tarihinde Selefîlik”. Akademi İlahiyat/Gaziantep İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/12 (2015), 15-70.
• Kocaoğlu, Canip. Selefîliğin Ortaya Çıkışı ve Bölgesel Etkileri. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2020.
• Korkmaz, Sertaç Canalp. “Terörün Propagandası: DEAŞ Terör Örgütü ve Konstantiniyye Dergisi”, Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Dergisi. Rapor No: 204 (Ağustos 2016), 10. Erişim 27 Nisan 2019. https://orsam.org.tr/tr/terorun-propagandasi-daes-teror-orgutu-ve-konstantiniyye-dergisi
• Kubat, Mehmet. “el-Malâtî ve Selefîlik”. Marife: Dini Araştırmalar Dergisi 9/3. (2009), 227-255.
• Kubat, Mehmet. “Selefîyye ile Neo-Selefîliğin Kesişen ve Ayrışan Yönleri”. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi 6/2 (2017), 124-141.
• Kur’an-ı Kerîm ve Açıklamalı Meâl. haz. Hayrettin Karaman vd. Ankara: TDV Yayınları 1997.
• Kutlu, Sönmez. “İslâm Düşüncesinde Gelenekçi Din Söyleminin Analizi”. İslâmiyet 10/3 (2007), 21-32.
• Kutlu, Sönmez. Çağdaş İslâmi Akımlar. Ankara: 2014.
• Kutlu, Sönmez. “Kökencilik ve Tezahürleri”. sonmezkutlu.net. Erişim 15 Mart 2022. http://www.sonmezkutlu.net/?pnum=111&pt=K%C3%B6kencilik+ve+Tezah%C3%BCrler
• Manjı, Irshad. The Trouble With Islam Today: A Muslim’s Call for Refırm in Her Faith. New York: St. Martin’s Griffin, 2003.
• Meğrâvî, Muhammed b. Abdurrahman. el-Mufessirûn beyne’t-te’vil ve’l-isbât fi âyâti’s-sıfat. Beyrut: Muessetu’r-Risâle, 1999.
• Mısrî, Ebü’l-Hasen Alî b. Ḫalef. Kifâyetü’t-talibi’r-Rabbânî ʿalâ risâleti ibn ebî Zeyd el-kayrevânî. thk. Ahmed Hamdi İmam. Kahire: Matbaʿatü’l-Medenî, 1987.
• Mohammadi, Abdullah. “Afganistan’da Dini Köktenciliğin Sosyolojik Alt Yapısı”. Toplum Bilimleri Dergisi. 10/19 (2016), 67-82.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyn b. Haccâc el-Kuşeyrî. Ṣaḥîḥ-i müslim. thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. Beyrut: Dâru İhyâi Kütübi’l- ʿArabî, 1991.
• Onat, Hasan. “İslâm Ortak Paydasını Kaybetmiş Müslümanların Açmazı: Şii-Selefî Kutuplaşması”. Akademi İlahiyat/Gaziantep İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/1-2 (2015), 107-128.
• Öz, Mustafa. “Muhammed b. Abdülvehhâb”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 30/492-494. İstanbul: TDV Yayınları, 2005.
• Özervarlı M. Sait. “Selefîyye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 36/399-402. İstanbul: TDV Yayınları 2012.
• Öztürk, Mustafa. Tefsîr Tarihi Araştırmaları. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2014.
• Rizk, Charles. Entre l’Islam et l’Arabisme, Les Arabes jusqu’en 1945. Paris: Albin Michel, 1983.
• Roy, Olivier. Siyasal İslâmın İflası. çev. Cüneyt Akalın. İstanbul: Metis Yayınları, 1994.
• Seffârînî, Ebü’l-Avn Muhammed b. Ahmed el-Eserî el-Hanbelî. Levâmiʿu’l-envâri’l-behiyye ve sevâtiʿu’l-esrâri’l-eseriyye. Dımeşk: Müessetü’l-Hafikin, 1982.
• Sinanoğlu, Mustafa. “İman”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi 22/212-214. İstanbul: TDV Yayınları, 2000.
• Sinanoğlu, Mustafa, “İslâm”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi 23/1-2. İstanbul: TDV Yayınları, 2001.
• Sirâcî, Kerîm. el-Ususü'd-dîniyye li'l-itticâhâti's-Selefîyye. Beyrut: Dâru’s-Selâm, 2010.
• Sönmez, Vecihi. “Selef Düşüncesinin Tarihi Arkaplanı ve Selefîlik”. Araşan Sosyal Bilimler Enstitüsü İlmi Dergisi 9-10 (2010), 175-176.
• Subaşı, Necdet. “Fundamentalizm İslâm ve Hayat”. necdetsubasi.com. Erişim 14 Mart 2022. https://www.necdetsubasi.com/calismalar/makale/125-fundamentalizm-islam-ve-hayat.
• Şahin, Hanefi. “İhya Islah Hareketleri ve Selefîlik İrtibatı”. e-Makâlât Mezhep Araştırmaları 9/1 (2016), 1-37.
• Şahin, Hanifi. Olgu ile Algı Arasında İbn Teymiyye. İstanbul: Mana Yayınları, 2021.
• Şahin, Hanifi. Dabiq Dergisi Bağlamında IŞİD’in Şiîlik Algısı/The Shia Perception of ISIS in the Context of Dabiq Magazine, Turkish Journal of Shiite Studies/Şiilik Araştırmaları (e-Dergi) 1/2, (2019), 183-214.
• Topaloğlu, Bekir. Kelâm İlmine Giriş. İstanbul: Damla Yayınları, 2007.
• Topçu, Elif. Akide ve İdeoloji Bağlamında Çağdaş Selefilik. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Toprak, Mehmet Şakir. Selef İnanç Sisteminin Günümüze Etkisi. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslâm Bilimleri Anabilim Dalı, Kelâm Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Tunç, Mazhar. Çağdaş Selefîye ve Hadîs (Suûdi Arabistan Örneği). Bayburt: Bayburt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2015.
• Uludağ, Süleyman. İslâm Düşüncesinin Yapısı, Selef, Kelâm, Tasavvuf, Felsefe. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2016.
• Uyanık, Mevlüt - Acımamatov, Zaylabidin. “Selefî ve Felsefî Üslup: Teori ve Pratik Uyumsuzluğu Üzerine İç Asya Merkezli Bir Okuma”. Tarihte ve Günümüzde Selefîlik Sempozyumu. ed. Ahmet Kavas. 357-407. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2014.
• Vatandaş, Selim. “IŞİD ve Türkiye’de IŞİD Tartışmaları”. Bilgi Analiz Dergisi (2015), 1-24.
• Whelan, Richard. el-Kâidecilik İslâm’a Tehdit Dünya’ya Tehdit. çev. Bayram Sinkaya vd. İstanbul: Platin Yayınları, 2006.
• Yavuz, Yusuf Şevki. “Ehl-i Bid‘at”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi 10/501-505. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
• Yavuz, Yusuf Şevki. “Tekfir”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi 40/350-356. İstanbul: TDV Yayınları, 2011.
• Yayla, Atilla. Siyasi Düşünce Sözlüğü. Ankara: Liberte Yayınları, 2003. YŞ, Yeni Şafak Gazetesi. “İslâm Dünyasının Püsküllü Belası Neo Selefiler”. Erişim 28 Temmuz 2021. http://www.yenisafak.com/yazarlar/
• Yeşilyurt, Temel. “İslam, İman ve Fundamentalizm” Kelam Araştırmaları 2/2 (2004), 83-94.
• Yıldırım, Ramazan. “Arap Baharı ve Sonrasında Selefîlik -Mısır Örneği-”. İlahiyat Akademi/Gaziantep İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/1-2 (2015), 263-282.
• Yılmaz, Muhammet. Mısır’da Yeni Mu’tezile ve Yeni Selefî Hareketler: 20. Yüzyılda İtikadi-Siyasi Bir Karşılaştırma. Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
• Yılmaz, Mustafa Selim. “İslâmi Düşünce Tarihinde Bir Anlama Biçimi Olarak Selefîlik Üzerine Bir Deneme”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 3/3 (2014), 532-553.