ASTRONOMİ EĞİTİMİNİN ÖNEMİ VE ÜLKEMİZDEKİ ÖĞRETİM PROGRAMLARI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2015, Sayı: 40, 25 - 37, 01.12.2015

Merve Taşcan , İbrahim Ünal

Öz

İnsanların gök cisimlerine ilgi duydukları ve hem merak hem de korkuyla yaklaştıkları zamanlardan bu yana astronomi, bilimle birlikte gelişen ve tarih boyunca önemini koruyan bir bilim alanı olmuştur. Hikâyesi insanlık tarihi kadar eskiye dayanan astronomi, çok boyutlu düşünebilme yetisini arttırdığı ve bazı temel bilimlerin anlaşılmasını kolaylaştırdığı için formal eğitimde; topluma bilimsel yetilerin kazandırılması için informal eğitimde kullanılmalıdır. Ancak bu sayede hurafelerden arınık, tamamen bilimsel düşünceye sahip, eleştirel düşünebilen, teknolojiyi kolayca kullanabilen ve çevresindeki olaylara duyarlı olan bireyler yetiştirilebilir. Bu durum elbette sadece astronomi eğitimiyle gerçekleştirilememektedir fakat astronomi eğitiminin gerekli olduğu da yadsınamaz bir gerçektir. Bu gerçek göz önünde bulundurularak bu çalışmada, astronomi biliminin ne olduğuna, temel bilimlerle olan ilişkisine ve astronominin toplumsal boyutuna değinilmiş, “Niçin astronomi eğitimi?” sorusuna cevap bulmaya çalışılmıştır. Çalışmada ayrıca, Türkiye’deki öğretim programlarındaki astronomi konuları ortaya konularak değerlendirilmiştir. Sonuç olarak astronomi eğitimi ile ilgili eksikliklerin ve yanlış inançların giderilmesi için ne yapılması gerektiği ile ilgili bilgiler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

astronomi eğitimi, fen eğitimi, program geliştirme

IMPORTANCE OF ASTRONOMY EDUCATION AND EVALUATION IN TERMS OF TRAINING PROGRAMMES IN TURKEY

Öz

TRACT Developing with science and protecting the importance throughout the history, astronomy has become a scientific discipline since times that people were interested in the celestial bodies and approached both curiously and trepidation. The astronomy which is based on as old as mankind should be used in formal education because of increasing multi-dimensional considering abilities and facilitating to understand of some basic sciences; it should be used in informal education to acquire the desired scientific skills to society. Only this way individuals who have purely scientific thought, can think critically, can use technology easily, are more sensitive to the events in surrounding and have internalized the basic sciences can be grown. These, of course can not be achieved only with astronomy education but astronomy education is an undeniable fact that it was necessary. Considering these facts, this study has been discussed what astronomy and relationship between astronomy and basic sciences is and social dimension of astronomy and has been tried to find the answer of “Why astronomy education?” Also, astronomy issues in Turkey have been assessed in terms of training programs in our country. Consequently, information about what should be done overcome the non-scientific beliefs and lack of knowledge is presented.

Anahtar Kelimeler

astronomy, astronomy education, astronomy lesson content, science education, training program

Kaynakça

• Aslan, Z., Aydın, C., Demircan, O., Kırbıyık, H. ve Derman, E. (1996). Astronomi ve Uzay Bilimleri Ders Kitabı. Ankara: Tekışık Yayıncılık.
• Aslan, Z. (2006, 27-29 Mart). Astronomi neden okutulmalı? 2006 Tam Güneş Tutulması ve Astronominin Fen Bilimleri Eğitimindeki Yeri Sempozyumunda sunuldu, Antalya.
• Düşkün, İ. (2011). Güneş-Dünya-Ay Modeli Geliştirilmesi ve Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Astronomi Eğitimindeki Akademik Başarılarına Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Malatya.
• Göker, L. (2000). Liseler İçin Astronomi ve Uzay Bilimleri. Ankara: ABC Matbaacılık.
• Gülseçen, S. (2002, Eylül). Bilgi teknolojisinin astronomi araştırmalarına ve eğitim öğretimine etkileri. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresinde sunuldu, Ankara.
• Hacısalihoğlu, H. (2006, Mart). Matematik öğretimi ve astronomi. 2006 Tam Güneş Tutulması ve Astronominin Fen Bilimleri Eğitimindeki Yeri Sempozyumunda sunuldu, Antalya.
• Hotinli, M. (2010). 50 Soruda Büyük Patlama Kuramı (1. Baskı). İzmir: Ege Matbaacılık.
• Koçer, D. (2002, Eylül). Türkiye’de astronomi eğitim-öğretiminin önemi, gerekliliği ve yapılabilecekler. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresinde sunuldu, Ankara.
• Limboz, F. (2002, Eylül). Tarihsel süreç içerisinde astronomiye genel bir bakış. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresinde sunuldu, Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2011). Ortaöğretim astronomi ve uzay bilimleri ders kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Percy, J. R. (1998a). Astronomy education: An international perspective. L. Gouguenheim, D. McNally ve J. R. Percy (Editörler), New trends in astronomy teaching (s. 2-6). Cambridge, US: Cambridge University Press.
• Percy, J. R. (1998b). Astronomy education: An international perspective. Astrophysics and Space Science, 1, 347-355.
• Percy, J. R. (2005). Why astronomy useful and should be included in the school curriculum?. J. M. Pasachoff ve J. R. Percy (Editörler), Teaching and learning astronomy effective strategies for educators worldwide (s. 10-13). Cambridge, US: Cambridge University Press.
• Talim Terbiye Kurulu. (2010). Ortaöğretim astronomi ve uzay bilimleri dersi öğretim programı. Web: http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72 10 Haziran 2013 tarihinde alınmıştır.
• Topdemir, H. G. ve Unat, Y. (2008). Bilim Tarihi (1. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Trumper, R. (2006). Teaching future teachers basic astronomy concepts-seasonal changes-at a time of reform in science education. Journal of Research of Science Teaching, 43(9), 879-906.
• Tunca, Z. (2002, Eylül). Türkiye’de ilk ve orta öğretimde astronomi eğitim öğretiminin dünü, bugünü. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresinde sunuldu, Ankara.
• Unat, Y. (2001). İlkçağlardan Günümüze Astronomi Tarihi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Web:
• http://universumcorpusnostrum.blogspot.com.tr/2012/11/gunes-tutulmas-ve-inanclar.
• (2012). Erişim: 12 Ocak 2015
• Web: http://edition.cnn.com/US/9703/27/suicide/index.html. (1997). Erişim: 12 Ocak 2015
• Web: http://www.sabah.com.tr/Gundem/2012/12/21/sirincede-tedirgin-eden-goruntu. (2012). Erişim: 12 Ocak 2015
• Web: http://arsiv.sabah.com.tr/2006/05/17/gun126.html. (2006). Erişim: 12 Ocak 2015
• Web: http://www.ntvmsnbc.com/id/25441123/. (2013). Erişim: 12 Ocak 2015
• Web: http://www.timsah.com/NASAnin-yayinladigi-uzayli-otopsi- goruntuleri/ndTdrvJBAw X. (Tarih Yok). Erişim: 12 Ocak 2015
• Yıldırım, C. (2012). Bilim Tarihi (16. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.