Teacher ideas on Needs, Obstacles and Guiding of Education Changing in Turkey

Yıl 2019, Sayı: 48, 88 - 106, 27.12.2019

Semiha Şahin , Özge Aydın Demirel

Öz

The aim of this research is to examine elementary and middle school teachers’ opinions related to the needs and obstacles of change, and how to be directed for education system and schools in Turkey. In this research qualitative method is used and the working group consist of 154 teachers chosen from 40 schools in Manisa-Salihli by using purposeful sampling. The data have analyzed by content analysis. According to the results of the study, the teachers underlined that education must be supra-political, the views of all the stakeholders must be taken, solutions to country-specific must be researched, change must be carried out with the essential plans and economic and physical conditions and the quality of teaching must be improved. Additionally, according to teachers, the competence problem of teachers and administrators, the development of teacher training and assignment system and doing them by scientific method, cooperation of educator academicians/experts are important.

Anahtar Kelimeler

Change, organizational change, change in system, change in school, guiding

Türkiye'de Eğitimde Değişim İhtiyaçlarına, Engellerine ve Değişime Yön Vermeye İlişkin Öğretmen Görüşleri

Öz

Bu
araştırmanın amacı Türkiye’de eğitim sistemi ve okullardaki değişim ihtiyacına,
engellerine ve değişime nasıl yön verilmesi gerektiğini tespit etmektir.
Araştırmada Manisa-Salihli’de ilk ve ortaokul öğretmenlerinin görüşlerini
incelemektir. Nitel araştırma yöntemiyle yapılan bu çalışmada amaçlı örnekleme
yoluyla seçilen 40 okuldan 154 öğretmen çalışma grubunu oluşturmuştur. Veriler
içerik analiziyle çözümlenmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre; öğretmenler
eğitimin siyaset üstü olması, değişimde tüm paydaşların görüşünün alınması,
ülkeye özgü sorunlara çözüm aranması, değişimin esaslı planlarla yürütülmesi,
ekonomik ve fiziksel koşullar ve öğretimin niteliğinin iyileştirilmesinin
altını çizmişlerdir. Ayrıca öğretmenlere göre öğretmen ve yöneticilerin
yetkinlik sorunu, öğretmen yetiştirme ve atama sisteminin geliştirilmesi ve tüm
bunların “bilimsel yöntemlerle” “eğitimci akademisyen/uzman işbirliğiyle”
yapılması önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Değişim, örgütsel değişim, sistemde değişim, okullarda değişim, yön verme

Kaynakça

• Akpınar, B. ve Aydın, K. (2007), “Eğitimde değişim ve öğretmenlerin değişim algıları”. Eğitim ve Bilim, Cilt. 32, No:144, s. 71-80.Alıç, M. (1990), Genel Liselerde Örgütsel Değişme İhtiyacı. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları, No: 382, Eskişehir.Alkan, C. (1997), Eğitim Teknolojisi (5. Baskı), Ankara: Anı Yayınevi.Anderson, D. L. (2016), Örgüt geliştirme: Örgütsel değişime yön veren süreç -3. Baskı- (Çev. Ed. Olca Sürgevil Dalkılıç), Nobel, İstanbul. Arafat, N. (2003), Örgütsel Yenileşmede Öğretmen Tutumlarının Etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.Aydın, Ö. ve Şahin, S. (2016), “İlk ve ortaokul öğretmenlerinin örgütsel değişime dirençleri”. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt.13, No. 3, s. 5053-5068.Babaoğlan, E. ve Yılmaz, F. (2012), “İlköğretim okullarında karara katılma”, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt. 8, No:3, s.1-12. Balcı, A. (2001), Etkili Okul ve Okul Geliştirme (2. Baskı), Pegem Yayıncılık, Ankara.Balcı, A. (2002), Örgütsel Gelişme (3. Baskı), Pegem Yayıncılık, Ankara.Balıkçı, A. (2004), İlköğretim Okulu Yönetici ve Öğretmenlerinin Değişime İlişkin Algıları ve Değişimin Eğitim Açısından Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.Barnard, C. I. (1938), The Functions of the Executive. Harvard Uni. Press, Cambridge.Bishop, M. (2009), A casestudy on facilitydesign: Theimpact of newhighschoolfacilities in Virginia on student achievement and staff attitudes and behaviors. Ed. Ddissertation, The George Washington University, United States, Washington, DC. Bovey, W. H. and Hede, A. (2001), Resistance to organizational change: the role of defence mechanisms. Journal of Managerial Psychology, Vol. 16, No: 7, 534-548.Cuban, L. (2013), “Why so many structural changes in schools and solittle reform in teaching practice”. Journal of Educational Administration, Vol. 51, No: 2, s. 109-125.Çağlayan, E. (2014), Okul binaları ve örgüt iklimi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir: EBE.Çakır, B. S. (2009), İlköğretim Okullarındaki Yönetici ve Öğretmenlerin Örgütsel Değişme Ve Örgütsel Değişime Direnme Olgularını Algılamaları Üzerine Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Çalık, T. ve Er, E. (2014), “İlköğretim okulu öğretmenlerinin okulun değişime açıklığı ile değişim kapasitesi algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Cilt. 20, No: 2, s. 151-172.Çalık, T., Koşar, S., Kılınç, A. Ç. ve Er, E. (2013), İlköğretim okulu öğretmenlerinin değişime direnme davranışları ile öz yeterlikleri arasındaki ilişki. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt. 6, No: 2, http://dergipark.ulakbim.gov.tr/usaksosbil/article/view/5000035756/5000034678 (23.11.2016),Çapraz, B. (2009), Örgütsel Değişim: Çok Boyutlu Bir Model Önerisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ege Üniversitesi İşletme Anabilim Dalı, İzmir.Çelikten, M. (2000), Etkili okullarda karar süreci. http://sbe.erciyes.edu.tr/dergi/sayi_11_14_Celikten.pdf. David , B. and Ellison, L. (2003), The New Strategic Direction and Development of the School. Routledge, London.Davies, B. and Ellison, L. (1999), Strategic Direction and Development of the School. Routledge, London.Davies, B., Davies, B. J. and Ellison, L. (2005), Success and Sustainability; Developing the Strategically Focused School. National Collage for School Leadership, Nottingham.Davis, K. A. (2004), Information Technology Change in the Architecture, Engineering, and Constructing Industry: An Investigation of Individuals’ Resistance. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Virginia University of Technology. Deal, T. and Peterson, K. D. (1999), Shaping School Culture. Jossey Bass, San Francisco.Demirtaş, H. (2012), “İlköğretim okullarının değişime açıklığı”. İlköğretim Online, Cilt, 11, No: 1, s. 18-34.Dereli, T. (1981), Organizasyonlarda Davranış. İstanbul: Ar Yayınları.Dicle, Ü. ve Dicle, A. (1973), “Örgütsel değişim”. Verimlilik Dergisi, Cilt. 2, No: 3, s. 671.Dilum, J. and Geoffrey, L. (1995), The Head: AJob Analysis of Head teachers’ Tasks and Personality Factors. Routledge. London.Doğan, İ. (2002), Sosyoloji, Kavramlar ve Sorunlar (5. Baskı), Pegem Yayınları, Ankara.Doğan, D. ve Semerci, N. (2016), “Eğitim programlarının uygulanmasında karşılaşılan sorunlar ve çözümüne ilişkin yönetici görüşleri”. Electronic Turkish Studies, Cilt. 11, No: 9, s. 279-326.Doğru, S. ve Uyar, M. (2012), “Milli Eğitim Bakanlığı Taşra Örgütlerinin değişmeye direnme eğilimleri üzerine bir araştırma: Konya İli Örneği”. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt. 32, s. 119-143.Durak-Batıgün, A., Hisli-Şahin, N. ve Karslı-Demirel, E. (2011), “Bedensel hastalıkları olan bireylerde stres, kendilik algısı, kişilerarası tarz ve öfke ilişkisi”. Türk Psikiyatri Dergisi, Cilt. 22, No: 4, s.245-254.Eren, E. (2001), Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi (5. Baskı), Beta Basım Yayım, İstanbul.Figueiro, M.G. and Rea M.S. (2010), “Lack of short-wav elengthb light during the schoolday delays dimlight melatonin on set (DLMO) in middle school students”. Neuro Endocrinology Letters, Vol. 31, No:1, p. 92-96.Fullan, M. (2006), The future of educational change: systemthinkers in action. Journal of EducationalChange, 7(3), 113-122.Gökçe, F. (2006), Okulda değişmenin yönetimi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Cilt. XVII, No: 2, s. 211-226.Gratton, L. (2000), “Living strategy: putting people at the heart of corporate purpose”. Financal Times Prentice, London.Güler, A., Halıcıoğlu, M. B. ve Taşğın, S. (2013), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma (1. Baskı), SeçkinYayıncılık, Ankara. Gürses, G. ve Helvacı, M. A. (2011), “Öğretmenlerin okullarda değişimime karşı direnme nedenleri”. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. Cilt. 8, No:1, 1540-1563. Hall Kouzes, J. M., and Posner, P. Z. (1999), Encouraging the Heart; a Leader's Guide to Rewarding and Recognizing Others. Jossey Bass, San Francisko.Hallinger, P. and Kantamara, P. (2001), Learning to lead global changes in local cultures-designing a computer- based simulation for Thai school leaders. Journal of Educational Administiration, Vol. 39, No: 3. 190-220.Hargreaves, A. (1997), Cultures of teaching and educational change (Ed.B. Biddle, T. Good, & I. Goodson), International handbook of teachers and teaching (s. 5), Kluwer Academic Publishers, the Netherlands.Hallinger, P. (1998), “Educational change in Southeast Asia”. Journal of Educational Administration, Cilt. 36, Vol. 5, p. 492-509Helvacı, M. A. (2009), “Okullarda değişimi engelleyen faktörler ve okul yöneticilerinin rolleri”, Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi. Cilt. 2, No: 5, , s. 32-56.Helvacı, M. A. (2010), Eğitim Örgütlerinde Değişim Yönetimi (2. Baskı), Nobel Yayınları, Ankara.Helvacı, M. A. ve Kıcıroğlu, B. (2010), İlköğretim Okullarının Değişime Hazır Bulunuşluk Düzeyleri (Uşak İli Örneği), Akademik Bakış Dergisi, 21, 1-30. Hesapçıoğlu, M. (2002), Türk Eğitim Sisteminin Toplam Kalitesi. ABECE, 192, 7-8.Hill. L. A. (2010), Değişimi Yönetmek. Çeviren: Melis İnan. İstanbul: Optimist Yayınları.Hoşgörür, V., ve Arslan, İ. (2014), “Okul örgütünün finansal kaynaklarının yönetimi sorunu (Yatağan İlçesi örneği)”, Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt. 1, No: 1, 91-102.Hussey, D. (1998), Daha İyi Nasıl-Değişim Yönetimi (Çeviren: Ali Çimen). Timaş Yayınevi, İstanbul.Hussey, D. E. (1997), Kurumsal Değişimi Başarmak (2. Baskı), Çeviren: Tülay Savaşer. İstanbul: Rota Yayınları.İnandı, Y., Yeşil, H., Karatepe, R. ve Uzun, A. (2015), “Öğretmenlerin ve okul müdürlerinin özyeterlikleri ile değişime gösterdikleri direnç arasındaki ilişkinin incelenmesi”. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2),Jirasainhe, D. and Lyons, G. (1995), “Management Competencies in Action: A Practical Framework. School Organization”. Vol. 15, No: 3, p. 267-281. Jones, M. and Harris, A. (2014), “Principals leading successful organisational change: building social capital through disciplined Professional collaboration”, Journal of Organizational Change Management, Vol. 27 No. 3, p. 474-485.Judson, S. A. (1991), “Minimizing resistance to Change”-Changing Behaviour in Organization. Blackwell, Cambridge.Karakütük, K., Tunç, B., Bülbül, T., Özdem, G., Taşdan, M., Çelikkaleli, Ö. ve Bayram, A. (2012), “Türkiye’de genel ortaöğretim okullarının büyüklüğüne göre fiziksel koşulların yeterliği”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt. 45, No: 2, s. 183-204. Karasolak, K. (2009), Mimari Özellikleri Farklı İlköğretim Okullarındaki Öğrenci ve Öğretmenlerin Okullarının Bina ve Bahçeleri Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.Kaynak, T. (1995), Organizasyonel Davranış ve Yönlendirilmesi (2. Baskı), İstanbul: Alfa Basım Yayın Dağıtım.Ankara: Nobel Yayınları.Kim, Y. C. (2004), Factors Predicting Korean Vocational High School Teachers’ Attitudes Toward School Change. (Yayımlanmamış Bilimsel Tez), The Ohio StateUniversity. http://proquest.umi.com (22. 02. 2014),Koçel, T. (2005), İşletme Yöneticiliği; Yönetim ve Organizasyon, Organizasyonlarda Davranış, Klasik–Modern–Çağdaş Yaklaşımlar (10. Baskı), Arıkan Basımevi, İstanbul.Korkmaz, İ. (2005), “İlköğretim okullarının karşılaştıkları finansman sorunları”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, No:14, s. 429-434.Korkut, M. (2009), İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Değişmeye İlişkin Görüşleri: Çanakkale İli Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.Kresowaty, G. M. (1997), An Investigation of Dimension of School Change. (Basılmamış Doktora Tezi), The University of Calgary, Calgary.Kurşunoğlu, A. ve Tanrıöğen, A. (2006), “İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel değişmeye ilişkin tutumları”. Ulusal IV. Eğitim Bilimleri Kongresi. http://pauegitimdergi.pau.edu.tr/Makaleler/150935266_2-ilk%C3%B6%C4%9Fretim%20okulu%20%C3%B6%C4%9Fretmenlerinin%20%C3%B6rg%C3%BCtsel%20de%C4%9Fi%C5%9Fmeye.pdfKuvan, H. (2001), Örgütsel Değişim ve Değişime Direnme Olgusunun Kamu ve Özel Sektörde Algılanması Üzerine Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi, Konya.Lashway, L. (2002), “Developing Instructional Leaders”, ERICEDRS -07 01.ERIC Dıqest. https://eric.ed.gov/?id=ED466023Lindberg, E. (2014), “Principals with and without performance measuresmeans no change?”, Journal of Organizational Change Management, Cilt, 27. Vol. 3, p. 520-531. Maxwell, L. E. and Schechtman, S. L. (‎2012), “The Role of objective and perceived school building quality in student academic outcomes and self-perception”, Children, Youth and Environments, No: 22, p23-51.May, A. (1999), “Developing Management Competencies for Fast Changing Organizations”. Career Development International, Vol. 4, No: 6), p. 336-339.Millî Eğitim Bakanlığı (2015), “T.C: Millî Eğitim Bakanlığı 2015 Yılı Faaliyet Raporu”. http://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016_02/29061209_2015darefaalyetraporu.pdf OECD (2016), “PISA 2015 Results in Focus”. http://www.oecd.org/pisa/.Oyman, N. (2010), İlköğretim okullarının fiziksel yapılarına ilişkin öğrenci tutumları ve öğretmen memnuniyetlerinin değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir:.Özdemir, S. (1998), Eğitimde Örgütsel Yenileşme (3. Baskı), Pegem Yayınları, Ankara.Özençel, E. (2007), Örgütsel Değişimin ve Değişime Direnme Olgusunun Algılanması Üzerine Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz, M. (1996), Örgütsel Psikoloji (2. Baskı), Ezgi Kitabevi Yayınları, Bursa.Sağlam, M. (1979), Örgütsel Değişme. Doğan Basımevi, Ankara.Schneider, M. (2003), Linking School Facility Conditions toTeacher Satisfaction and Success, National Clearing house for Educational Facilities, available at: www.edfacilities.org/pubs/teachersurvey.pdfSchneiderman, N. Ironson, G. and Siegel, S.D. (2005), “Stressand health: Psychological, behavioral and biological determinants”. Annual Review of Clinical Psychology, No: 1, p. 607-628. Selvi, K. (2006), “Developing a teacher trainees' democratic values scale: validity and reliability analyses”. Social Behavior and Personality: An International Journal, Vol. 34, No. 9, p. 1171-1178.Şentürk, S. (2007), İstanbul İli İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Değişime Dirençleri Ve Direnç Nedenleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.Tabancalı, E. (2003), “Örgütsel Değişme”, Yönetimde Çağdaş Yaklaşımlar (2. Baskı), Ankara: Anı Yayıncılık.Taşdan, M. (2013), “İlköğretim okulu öğretmenleri için kişisel ve mesleki değişime açıklık ölçeklerinin geliştirilmesi: Bir uygulama”. Akademik Bakış Dergisi, No: 35, s. 1-20.Thody, A. (1998), “Training school principals, educating school governors”. International Journal of Educational Management, Vol. 12, No: 5, s. 232-239. Töremen, F. (2002), “Eğitim örgütlerinde değişimin engel ve nedenleri”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt. 12, No: 1, s. 185-202.Uline, C. and Tschannen-Moran, M. (2008), “The walls speak: the inter play of quality of facilities, school climate, and student achievement”. Journal of Educational Administration, Vol. 46, No: 1, p. 55-73.Van Der Heijden, K. (1996), Scenarios the Art of Strategic Conversation. Wiley, New York.VanWagoner, R. J. (2002), The Influence of Institutional and Individual Characteristics on the Perception of Organizational Change. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), The University of Michigan. http://proquest.umi.com (20. 02. 2014),Westhuizen, P. C. (1996), “Resistance to change in educational organizations”. ERIC Digest, eric.ed.gov.Yeniçeri, Ö. (2002), Örgütsel Değişmenin Yönetimi: Sorunlar, Yöntemler, Teknikler, Stratejiler ve Çözüm Yolları. Nobel Yayınları, Ankara.Yılmaz, V. ve Çelik, H. E., (2009), Lirselile Yapısal Eşitlik Modellemesi – I. Pegem Akademi, Ankara.Yücel, F. Ç. (2011), Örgütsel Değişim ve Örgütte Değişime Karşı Gelişen Direnci Kırma Politikaları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.Zoraloğlu, Y. R., Şahin, İ., ve Fırat, N. Ş. (2004), İlköğretim okullarının finansal kaynak bulmada karşılaştıkları güçlükler ve bu güçlüklerin okula etkileri. Eğitim, Bilim ve Toplum, Cilt. 2, Vol. 8, s. 4-17.