Examining the Self-Handicapping Behaviors of High School Students

Yıl 2021, Sayı: 52, 520 - 535, 31.12.2021

Hayriye Albayrak , Zehra Birol

https://doi.org/10.53444/deubefd.931857

Öz

Lise Öğrencilerinin Kendini Sabotaj Davranışlarının İncelenmesi

Öz

Lise öğrencilerinin başarılarının önündeki engellerden birisi de kendini sabote etme eğilimidir. Kendini sabote etme eğilimi kişilerin performansları üzerinde olumsuz etki oluşturmaktadır. Bu sebeple bu çalışmanın amacı, lise öğrencilerinin kendini sabote etme eğilimi ile bazı demografik değişkenler arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda araştırma ilişkisel tarama modeline uygun olarak tasarlanmıştır. Veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu ve Kendini Sabotaj Ölçeği (Akın, 2012) kullanılmıştır. Araştırma grubunu ise 780 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma bulguları lise öğrencilerinde kendini sabote etme eğilimi ile sınıf düzeyi ve algıladıkları akademik başarı durumuna göre anlamlı farklılaşma olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Kendini Sabotaj, lise öğrencileri, akademik başarı

Kaynakça

• Adler, A. (2005). Bireysel psikolojinin kuramı ve uygulaması (A. Kılıçlıoğlu, Çev.) İstanbul: Say Yayınları.
• Akça, F. (2012). An investigation into the self-handicapping behaviors of undergraduates in terms of academic procrastination, the locus of control and academic success. Journal of Education and Learning, 1(2), 288-297.
• Akın, A. (2012). Kendini sabotaj ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 37(164), 176-187.
• Anlı, G. (2011). Kendini sabotaj ile psikolojik iyi olma arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Sakarya.
• Altuntaş, F. Ç. (2009). Kişiliğin algılanan örgütsel sabotaj davranışları üzerindeki etkisi, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27 (1), 95-111.
• Aydın, A. ve Kahraman, N. (2020). Hemşirelik öğrencilerinde kendini sabotaj: Psikolojik ihtiyaçlar ve Öz duyarlık üzerine etkisi. Çukurova Medical Journal, 45(4), 1625-1633.
• Budak, S. (2009). Psikoloji sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Burger, J. M. (2006). Kişilik ( Çev. Sarıoğlu, D.). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Büyükgöze, H. ve Gün, F. (2015). Araştırma görevlilerinin kendini sabotaj eğilimlerinin incelenmesi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 689-704.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Chorba, K., Was, C. A. ve Isaacson, R. M. (2012). Individual differences in academic ıdentity and self-handicapping in undergraduate college students. Individual Differences Research, 10(2), 60-68.
• Cingöz, B. (2015). Üniversite Öğrencilerinin kendini sabotaj düzeyleri ile spor ve farklı değişkenler arasındaki ilişkinin araştırılması (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Sosyal Bilimler Enstütüsü, Ağrı.
• Civan, S. (2016) Eylemlilik ve kendini sabotaj arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstütüsü, Sakarya
• Coşar, S. (2012). Çalışanların tükenmişlik düzeyleri ile kendini sabotaj düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Cowan, S. E. ve Ferrari, J. R. (2002). “Am i for real?” Predicting impostor tedencies from self-handicapping and affective components. Social Behavior and Personality, 30(2), 119-126.
• Creswell, D.W. (2013) Nitel, Nicel ve Karma yöntem yaklaşımları Araştırma deseni. ( Çev. Bursal, M.). Ankara: Eğiten Kitap.
• Ekşi, H. ve Dilmaç, B. (2010). Üniversite öğrencilerinin genel erteleme, karar vermeyi erteleme ve akademik erteleme düzeylerinin sürekli kaygı açısından incelenmesi. Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 433-450.
• Elliot, A. J. ve Church, M. A. (2003). A motivational analysis of defensive pessimism and self-handicapping. Journal of Personality, 1(71), 369-396.
• Elliot, A. J. ve Thrash, T. M. (2004). The intergenerational transmission of fear of failure. Personality and Social Psychology Bulletin, 30(8), 957-971.
• Elmas, P. ve Akfırat, S. (2014). Mazeret bulma eğilimi ile özsaygı arasındaki ilişkinin incelenmesi: Mazeret bulma eğilimi başarısızlık durumunda özsaygıyı korur mu? Başlangıçtaki özsaygı düzeyinin rolü. Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 34(2), 17-34.
• Hazal Söyleyen, N. (2018). Üniversite öğrencilerinde sosyal kaygının kendini sabotaj ve erteleme davranışı ile ilişkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Klinik Psikoloji Anabilim Dalı, İstanbul.
• Higgins, R. L., ve Berglas, S. (1990). The maintenance and treatment of self-handicapping: From risk-taking to face-saving–and back. In R. L. Higgins (Eds.). Self-handicapping: The paradox that isn’t (pp. 187–238). New York, NY: Plenum Press.
• Hirt, E. R., Deppe, R. K. ve Gordon, L. J. (1991). Self-reported versus behavioral self-handicapping: empirical evidence for a theoretical distinction. Journal of Personality and Social Psychology, 61, 981-991.
• Hirt, E. R., McCrea, S. M. ve Boris, H. I. (2003). “I know you self-handicapped last exam”: genderdifferences in reactions to self-handicapping. Journal of Personality and Social Psychology, 84(1),177-193.
• Jones, E. E. ve Berglas, S. (1978). Control of attributions about the self through self-handicapping strategies: The appeal of alcohol and the role of underachievement. Personality and Social Psychology Bulletin, 4(2), 200-206.
• Kimble, C. E. ve Hirt, E. R. (2005). Self-focus, gender and habitual selfhandicapping: Do they make a difference in behavioral self-handicapping? Social Behavior and Personality, 33, 43-56.
• Kimble, C.E., Kimble E. A. ve Croy, N. A. (1998) Development of Self- handicapping tendecies. The Journal of social Psychology, 138 (4), 524-534.
• Leary, M. R. ve Shepperd, J. A. (1986). Behavioral Self-Handicaps Versus Self Reported Selfhandicaps: A Conceptual Note. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1265-1268.
• Leondari, A. ve Gonida, E. (2007). Predicting academic self-handicapping in different age groups: The role of personal achievement goals and social goals. British Journal of Educational Psychology, 77(3), 595-611.
• Mamaril, N. A., Usher, E. L. ve Coyle, B. A. (2013). Academic self-handicapping and self-efficacy as predictors of mathematics achievement of African American middle school students. P20 Motivation and Learning Lab, University of Kentucky, College of Education, Kentucky, USA.
• Meyer, C. L. (2000). Academic procrastination and self-handicapping: Gender differences in response to noncontingent feedback. Journal of Social Behavior and Personality, 15(5), 87-102.
• Midgley, C., Arunkumar, R. ve Urdan, T.C (1996) “If I don’t do well tomaorrow, there’s a reason” predictors of adolescent’ use of academic self-handicapping strategies. Journal Of Educational Psychology, 88(3), 423.
• Norman, H. U. (2004). Effects of self-construals on university students’ causal attributions, self-efficacy beliefs, and self-handicapping behavior (Unpublished doctoral dissertation). Oklahoma University.
• Özlü, G. ve Topkaya, N. (2020). Üniversite öğrencilerinde kendini sabotajın Yordayıcısı olarak cinsiyet, yaş ve farklı Mükemmeliyetçilik Tarzları, Kastamolu Eğitim Fakültesi Dergisi, 28 (3), 1220-1232.
• Pulford, B. D., Johnson, A. ve Awaida, M. (2005). A Cross-cultural study of predictors of self-handicapping in university students. Personality and Individual Differences, 39(4), 727-737.
• Sahranç, Ü. (2011). An ınvestigation of the relationships between self-handicapping and depression, anxiety, and stress. International Online Journal of Educational Sciences, 3(2), 526-540.
• Sarıçalı, M. (2014). Psikolojik danışman adaylarının kendini engelleme algılarının özgünlük düzeyleri ve aldıkları süpervizyon açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Shields, C. D. (2007). The relationship between goal orientation, parenting style and self-handicapping in adolescents (Unpublished doctoral dissertation) The University of Alabama, U.S.A.
• Smith, T. W. Snyder, C. R. ve Perkins, S.C. (1983). The self-serving function of hypochondriacal complaints: Physical symptoms as self-handicapping strategies. Journal of Personality and Social Psychology, 40(4), 787–797.
• Tannenbaum, R. E. (2007). Goal orientation, work avoidance goals, and self-handicapping in community college students (Unpublished doctoral dissertation). Capella Üniversitesi, Minneapolis.
• Taş, R. (2017). Üniversite öğrencilerinin romantik ilişkilerinde kişilerarası yetkinlik düzeylerinin kendini sabotaj eğilimine olan etkisinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Tice, D. M. (1991). Esteem protection or enhancement? Self-handicapping motives and attributions differ by trait self-esteem. Journal of Personality and Social Psychology, 60(5), 711-725.
• Tice, D. M. ve Baumeister, R. F. (1990). Self-Esteem, self-handicapping, and self-presentation: The strategy of inadequate practice. Journal of Personality, 58(2), 443-464.
• Topal, S., Çaka, S. Y. ve Çınar, N. (2018). Hemşirelik öğrencilerinin kendini sabotaj stratejileri ve tükenmişlikleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 47(1), 337-356.
• Urdan, T. ve Midgley, C. (2001). Academic self-handicapping: What whe know, what more there is to learn. Educational Psychology Review, 13(2), 115-138.
• Üzbe, N. (2013). Başarı hedef yönelimi, benlik saygısı ve akademik başarının kendini engellemeyi yordamadaki rolü (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Üzbe, N. ve Bacanlı, H. (2015). Başarı hedef yönelimi, benlik saygısı ve akademik başarının kendini engellemeyi yordamadaki rolü. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(1), 33-50.
• Yalnız, A. (2014). Algılanan anne baba tutumları, kendini sabotaj ve öz-yeterlik arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Yavuzer, Y. (2015). Investigating the relationship between self-handicapping tendencies, self-esteem and cognitive distortions. Educational Sciences: Theory and Practice, 15(4), 879-890.
• Zafer, M. (2016). İtfaiye çalışanlarında psikolojik dayanıklılık ve kendini sabotaj düzeylerinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Nişantaşı Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Zuckerman, M. ve Tsai, F. F. (2005). Costs of self-handicapping. Journal of Personality, 73(2), 411-442.
• Zuckerman, M., Kieffer, S. C. ve Knee, C. R. (1998). Consequences of self-handicapping: Effects on coping, academic performance and adjustment. Journal of Personality andSocial Psychology, 74(6), 1619-1628.