Mesajlaşma Motivasyonları Ölçeğinin (MMÖ) Türkçe'ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2022, Sayı: 53, 224 - 239, 30.06.2022

Erol Esen , Melda Meliha Erbaş

https://doi.org/10.53444/deubefd.1026492

Öz

Araştırmanın amacı, Trub ve Barbot (2019) tarafından geliştirilen Mesajlaşma Motivasyonları Ölçeğini (MMÖ) Türkçe’ye uyarlamak, geçerlik ve güvenirlik analizlerini yapmaktır. Ölçeğin uyarlama çalışması için Türkiye’nin batısında yer alan bir fakültede öğrenim gören, 279 üniversite öğrencisinden veri elde edilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliği kanıtlarını ortaya koymak için Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA), güvenirliğini saptamak için ise Cronbach alpha katsayısına bakılmış ve test tekrar test yöntemi kullanılmıştır. DFA sonucuna göre ölçeğin iki faktörlü yapısı (Kaçış ile Kendini İfade Etme) doğrulanmıştır. İki faktörlü modele ilişkin uyum indeksleri incelendiğinde; χ2/sd (2.68), RMSEA (.08) ve SRMR (.09) değerleri modelin kabul edilebilir uyum gösterdiğine işaret ederken, CFI (.97) değeri ise modelin iyi uyum gösterdiğine işaret etmektedir. Bununla birlikte güvenirlik analizinde Cronbach alpha katsayısı kaçış boyutu için .77, kendini ifade etme boyutu için .86 bulunmuştur. Ölçme aracına ilişkin test tekrar test güvenirlik katsayısı kaçış boyutunda .82, kendini ifade etme boyutunda .85 olarak bulunmuştur. Yapılan analiz sonuçları Mesajlaşma Motivasyonları Ölçeğinin Türkçe formunun geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

mesajlaşma, ölçek uyarlama, geçerlik, güvenirlik

Kaynakça

• Adıgüzel, A., Erözkan, A., & Doğan, U. (2016). Ergenler için takıntılı mesajlaşma ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması. Online Journal of Technology Addiction and Cyberbullying, 3(2), 1-13.
• Atak, H. (2013). On-maddeli kişilik ölçeği’nin Türk kültürü’ne uyarlanması. Nöropsikiyatri Arşiv, 50, 312- 319.
• Balcı, Ş., & Gülnar, B. (2008). Instant messaging use among university students. Selçuk İletişim, 5(3), 81-96.
• Barrett, P. (2007). Structural equation modelling: Adjudging model fit. Personality and Individual Differences, 42(5), 815-824.
• Beaton, D. E., Bombardier, C., Guillemin, F., & Ferraz, M. B. (2000). Guidelines for the process of cross-cultural adaptation of self-report measures. Spine, 25(24), 3186-3191. Bench, S. W., & Lench, H. C. (2013). On the function of boredom. Behavioral Sciences, 3(3), 459-472.
• Browne, M. W. (1984). Asymptotically distribution-free methods for the analysis of covariance structures. British Journal of Mathematical and Statistical Psychology, 37, 62–83.
• Çetinkaya, L. (2017). Tıp fakültesi öğrencilerinin eğitim-öğretim süreçlerinde anlık mesajlaşma uygulamaları kullanımı: WhatsApp örneği. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 26(2), 45-53.
• Dunaetz, D. R., Lisk, T. C., & Shin, M. M. (2015). Personality, gender, and age as predictors of media richness preference. Advances in Multimedia, 2015(7), 1–9. https://doi.org/10.1155/2015/243980
• Ehrenberg, A., Juckes, S., White, K. M., & Walsh, S. P. (2008). Personality and self-esteem as predictors of young people's technology use. Cyberpsychology & Behavior, 11(6), 739-741. https://doi.org/10.1089/cpb.2008.0030
• Fraenkel, J.R. & Wallen, N.E. (1990). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill.
• Gosling, S. D., Rentfrow, P. J., & Swann Jr, W. B. (2003). A very brief measure of the Big-Five personality domains. Journal of Research in Personality, 37(6), 504-528.
• Hoelter, J. W. (1983). The analysis of covariance structures: Goodness-of-fit indices. Sociological Methods & Research, 11(3), 325-344.
• Holtgraves, T. (2011). Text messaging, personality, and the social context. Journal of Research in Personality, 45(1), 92–99. https://doi.org/10.1016/j.jrp.2010.11.015
• Irkörücü Küçük, A. (2018). Social interaction anxiety among university students: the role of risk and protective factors. (Unpublished doctoral dissertation). Middle East Technical University, Ankara.
• Klein, M. C. (2013). Love in the time of Facebook: How technology now shapes romantic attachments in college students. Journal of College Student Psychotherapy, 27(2), 149–158.
• Kline, P. (2000). Handbook of psychological testing (2nd ed.). London, England: Routledge.
• Kline, R. (2005). Principles and practices of structural equation modeling (2n ed.). New York: Guilford Press.
• Kraut, R., Kiesler, S., Boneva, B., Cummings, J., Helgeson, V., & Crawford, A. (2002). Internet paradox revisited. Journal of Social Issues, 58(1), 49–74. https://doi.org/10.1111/15404560.002487
• Kwon, M., Kim, D.J., Cho, H.,& Yang S. (2013). The smartphone addiction scale: development and validation of a short version for adolescents. PLoS ONE,8,e83558. https://doi:10.1371/journal.pone.0083558
• Lee, S., Tam, C., & Chie, Q. (2014). Mobile phone usage preferences: The contributing factors of personality, social anxiety and loneliness. Social Indicators Research, 118(3), 1205–1228. https://doi.org/10.1007/s11205-013-0460-2
• Lenhart, A., Purcell, K., Smith, A., & Zickuhr, K. (2010). Social media and mobile internet use among teens and young adults. Washington, DC: Pew internet & American Life Project.
• Leung, L. (2008). Leisure boredom, sensation seeking, self-esteem, and addiction. In E. A. Konijn, M. A. Tanis, S. Utz, & A. Linden (Eds.), Mediated interpersonal communication (pp. 359–381). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Lin, T. T. C., & Chiang, Y.-H. (2017). Investigating predictors of smartphone dependency symptoms and effects on academic performance, improper phone use and perceived sociability. International Journal of Mobile Communications, 15(6), 655-676. https://doi.org/10.1504/IJMC.2017.086881.
• Lister-Landman, K. M., Domoff, S. E., & Dubow, E. F. (2017). The role of compulsive texting in adolescents’ academic functioning. Psychology of Popular Media Culture, 6(4), 311–325. https://doi.org/10.1037/ppm0000100
• Mardia, K. V. (1985). Mardia’s test of multinormality. In S. Kotz & N. L. Johnson (Eds.), Encyclopedia of statistical sciences (Vol. 5, pp. 217–221). New York: Wiley.
• Mattick, R. P., & Clarke, J. (1998). Development and validation of measures of social phobia scrutiny fear and social interaction anxiety. Behaviour Research and Therapy, 36(4), 455-470.
• Noyan, C.O., Enez, D.A., Nurmedov, S., Yılmaz, O., & Dilbaz N. (2015). Akıllı telefon bağımlılığı ölçeğinin kısa formunun üniversite öğrencilerinde Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 16(1), 73-81.
• Nunnally, J.C. & Bernstein, I.H. (1994). Psychometric theory (3rd ed.). New York: McGraw-Hill.
• Pettigrew, J. (2009). Text messaging and connectedness within close interpersonal relationships. Marriage & Family Review, 45(6), 697–716. https://doi.org/10.1080/01494920903224269
• Reid, D. J., & Reid, F. J. (2007). Text or talk? Social anxiety, loneliness, and divergent preferences for cell phone use. CyberPsychology & Behavior, 10(3), 424-435. https://doi.org/10.1089/cpb.2006.9936
• Robinson, M. A. (2018). Using multi‐item psychometric scales for research and practice in human resource management. Human Resource Management, 57(3), 739-750.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6th ed.). Boston, MA: Pearson.
• Trub, L.& Barbot, B. (2019): Great escape or path to self-expression?: Development and validation of a scale of motivations for text messaging. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 53(1), 44-61. https://doi.org/10.1080/07481756.2019.1667244
• Yapraklı, T. Ş., & Altay, Ş. (2017). Mobil anlık mesajlaşma servislerinin kullanımı üzerinde etkili faktörlerin incelenmesi: Ardahan üniversitesi öğrencileri üzerinde bir saha araştırması. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 12(48), 199-216. https://doi.org/10.14783/maruoneri.vi.331669
• Yazıcı, T. (2015). Kişilerarası iletişimde anlık mesajlaşma uygulamalarının yeri: WhatsApp uygulaması ile ilgili üniversite öğrencileri üzerine bir inceleme. International Journal of Social Sciences and Education Research, 1(4), 1334-1356.
• Yıldız Akyol, E. & Öztemel, K. (2021). Genç yetişkinlerin romantik ilişkilerinde cinsel içerikli mesajlaşma (Sexting): Bir derleme çalışması. Aile Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 4(1) 01-20.
• Yiğit, R. & Deniz M.E. (2012). Polislerin iletişim becerilerinin beş faktör kişilik özellikleri ve empatik eğilimlerine göre incelenmesi, Polis Bilimleri Dergisi 14(3), 67-84.