Oğuz Tansel'in Derleyip Yazdığı Masalların Sosyal Beceriler Açısından İncelenmesi

Yıl 2022, Sayı: 53, 341 - 360, 30.06.2022

Esra Uslu

https://doi.org/10.53444/deubefd.1057511

Cited By: 2

Öz

Sosyal beceriler, bireyin toplumsal yaşama uyum sağlamasını, toplumun etkin bir üyesi olmasını ve sağlıklı kişilerarası ilişkiler kurmasını sağlayan tutum, davranış ve süreçlerdir. Kişinin doğumuyla başlayan sosyal beceri edinimi okuma/dinleme etkinlikleriyle gelişme gösterir. Masallar çocukların okuma/dinleme etkinlikleri yapabileceği çok yönlü metinlerdir. Özellikle Oğuz Tansel’in Anadolu’dan derleyip yazdığı masallar pek çok sosyal beceriyi içerir ancak bugüne kadar Oğuz Tansel’in derleyip yazdığı masalları sosyal beceriler açısından inceleyen bir çalışma olmamıştır. Bu çalışmanın amacı Oğuz Tansel’in derleyip yazdığı masalları sosyal beceriler açısından incelemektir. Araştırma, betimsel tarama modelindedir. Oğuz Tansel’in derleyip yazdığı toplam 41 masal, içerik çözümlemesiyle çözümlenmiştir. İçerik çözümlemesinde ana kategori “sosyal beceriler” olup ana kategoriye bağlı alt kategoriler ise şunlardır: “ilişkiyi başlatma ve sürdürme becerileri”, “grupla iş yapma becerileri”, “duygulara yönelik beceriler”, “stres durumuyla başa çıkma becerileri”, “plan yapma ve problem çözme becerileri”, “özdenetimini koruma becerileri” (Akkök, 1996a, 1996b; Çubukçu ve Gültekin, 2006). Araştırma sonunda, incelenen masallarda çocuğun sosyal anlamda gelişmesine ve sağlıklı kişilerarası ilişkiler kurmasına katkı sağlayabilecek sosyal becerilerin yer aldığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Oğuz Tansel, sosyal beceriler, masal, çocuk edebiyatı, dil-edebiyat eğitimi

Kaynakça

• Akbaş, İ. (2019, Ağustos). Okul öncesi dönemde sosyal beceriler. Ayrıntı, 7(77), 25-29.
• Akkök, F. (1996a). İlköğretimde sosyal becerilerin geliştirilmesi: öğretmen el kitabı. Ankara MEB Basımevi.
• Akkök, F. (1996b). İlköğretimde sosyal becerilerin geliştirilmesi: anne-baba el kitabı. Ankara MEB Basımevi.
• Aksoy, P. (2020). Üç-altı yaş çocuklarına yönelik öykülerin sosyal beceriler açısından incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 4(39), 505-534.
• Akyüz, E. (2017). Oğuz Tansel’in derlediği masallarda insan gerçekliği. S. Sever, S. Karagül (Ed.), Uluslararası Türk Masal Dünyası ve Doğumunun 100. Yılında Oğuz Tansel Sempozyumu içinde (s. 107-113). Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Altuntaş, İ. (2017). Oğuz Tansel’in derleyip yazdığı resimli masal kitaplarının görsel ve dilsel özellikler bağlamında incelenmesi. S. Sever, S. Karagül (Ed.), Uluslararası Türk Masal Dünyası ve Doğumunun 100. Yılında Oğuz Tansel Sempozyumu içinde (s. 115-125). Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Aslan, C. (2017). Oğuz Tansel’in derleyip yazdığı masalların duyarlık eğitimi bağlamında incelenmesi. S. Sever, S. Karagül (Ed.), Uluslararası Türk Masal Dünyası ve Doğumunun 100. Yılında Oğuz Tansel Sempozyumu içinde (s. 131-152). Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Aslan, C. (2017). Oğuz Tansel’in derlediği masalların Türkçenin sözvarlığı bağlamında incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27, 56-80.
• Aslankara, M. S. (2019). Masal okumak mı masal okuryazarı olmak mı? M. Turan (Ed.), Üç Kanatlı Masal Kuşu: Oğuz Tansel içinde (s.191-195). Ankara: Ürün Yayınları.
• Baş, B. (2017). Çocukların söz varlığına katkıları açısından Al’lı ile Fırfırı. S. Sever, S. Karagül (Ed.), Uluslararası Türk Masal Dünyası ve Doğumunun 100. Yılında Oğuz Tansel Sempozyumu içinde (171-183). Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Binyazar, A. (2019). Üç kanatlı masal kuşu. M. Turan (Ed.), Üç Kanatlı Masal Kuşu: Oğuz Tansel içinde (s.15-17). Ankara: Ürün Yayınları.
• Dilidüzgün, S. (2017). Oğuz Tansel’in Masallarında Dil Anlayışı. S. Sever, S. Karagül (Ed.), Uluslararası Türk Masal Dünyası ve Doğumunun 100. Yılında Oğuz Tansel Sempozyumu içinde (s. 223-231). Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Dilidüzgün, S. (2018). Çağdaş çocuk yazını. İzmir: Tudem Yayıncılık.
• Dumanlı-Kadızade, E. ve Sakar, C. (2018). Oğuz Tansel’in Al’lı ile Fırfırı adlı masal kitabında konuyu yapılandıran ögeler. Uluslararası Çocuk Edebiyatı ve Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 24-51.
• Campbell, J. (2021). Kahramanın sonsuz yolculuğu (Çev. S. Gürses). İstanbul: İthaki Yayınları.
• Çevik, M. (2017). Anonimlik-bireysellik bağlamında Oğuz Tansel’in masallarındaki tekerlemeler. S. Sever, S. Karagül (Ed.), Uluslararası Türk Masal Dünyası ve Doğumunun 100. Yılında Oğuz Tansel Sempozyumu içinde (s. 197-212). Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Çubukçu, Z. ve Gültekin, M. (2006). İlköğretimde öğrencilere kazandırılması gereken sosyal beceriler. Bilig, 37, 155-174.
• Günaltılı-Gündüz, Ö. (2008). Oğuz Tansel’in masal kitaplarının eğitim değeri ve Türkçeye katkısı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Malatya.
• Gündoğan, A. (2017). 2015 Hayat bilgisi öğretim programının sosyal beceriler bağlamında incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 437-456.
• Güner, G. (2019). Oğuz Tansel’in masallarında şiirsellik ve bireysel evren. M. Turan (Ed.), Üç Kanatlı Masal Kuşu: Oğuz Tansel içinde (s.144-149). Ankara: Ürün Yayınları.
• Güney, S. (2016). Davranış bilimleri. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Karadağ, M. (2017). Oğuz Tansel’in masallarında halkbilimsel unsurlar üzerine dizgesel bir araştırma. S. Sever, S. Karagül (Ed.), Uluslararası Türk Masal Dünyası ve Doğumunun 100. Yılında Oğuz Tansel Sempozyumu içinde (s. 267-272). Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Karagül, S. (2017). Oğuz Tansel’in derleyip yazdığı masallardaki konuların yapılandırılmasını zayıflatan öğelerin incelenmesi. S. Sever, S. Karagül (Ed.), Uluslararası Türk Masal Dünyası ve Doğumunun 100. Yılında Oğuz Tansel Sempozyumu içinde (s. 273-280). Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Kemal, M. (2019). Al’lı ile Fırfırı. M. Turan (Ed.), Üç Kanatlı Masal Kuşu: Oğuz Tansel içinde (s. 203-204). Ankara: Ürün Yayınları.
• Küçükceylan, N. (2019). Oğuz Tansel masalları. M. Turan (Ed.), Üç Kanatlı Masal Kuşu: Oğuz Tansel içinde (s. 223-234). Ankara: Ürün Yayınları.
• Lüle-Mert, E. (2017). Oğuz Tansel’in derleyip yazdığı masallarda deyimlerle kurulu anlatım çeşitliliği ve şiirsel söyleyiş özellikleri. S. Sever, S. Karagül (Ed.), Uluslararası Türk Masal Dünyası ve Doğumunun 100. Yılında Oğuz Tansel Sempozyumu içinde (s. 287-309). Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Onur, G. ve Sarıca, D. (2019). Al’lı ile Fırfırı: bir masal çözümlemesi. M. Turan (Ed.), Üç Kanatlı Masal Kuşu: Oğuz Tansel içinde (s. 128-134). Ankara: Ürün Yayınları.
• Ozan, M. (2017). Anlatı geleneğinde farklı bir üslup Oğuz Tansel masalı Al’lı ile Fırfırı. S. Sever, S. Karagül (Ed.), Uluslararası Türk Masal Dünyası ve Doğumunun 100. Yılında Oğuz Tansel Sempozyumu içinde (s. 317-328). Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Öztürk, A. O. (2017). Oğuz Tansel masallarının derin kökleri üzerine bir örnek mavi gelin masalı. Turkish Studies, 12(7), 311-322.
• Öztürk, A. O. (2019). Masalları uyutmak. M. Turan (Ed.), Üç Kanatlı Masal Kuşu: Oğuz Tansel içinde (s. 37-42). Ankara: Ürün Yayınları.
• Polat, Ö. F. (2009). Oğuz Tansel’in masallarında çocuk ve eğitim teması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Çanakkale.
• Saltık, O. (2017). Oğuz Tansel’in masallarında özdeşim öğesi olarak kahramanı kadın olan karakterlerin sunuluşu. Sever, S. Karagül (Ed.), Uluslararası Türk Masal Dünyası ve Doğumunun 100. Yılında Oğuz Tansel Sempozyumu içinde (s. 393-407). Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Senemoğlu, N. (2018). Gelişim, öğrenme ve öğretim: kuramdan uygulamaya. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sever, S. ve Karagül, S. (2014). Oğuz Tansel’in derleyip yazdığı masal kitaplarında yer alan sözvarlığı öğelerinin incelenmesi, Folklor-Edebiyat, 20(77), 173-188.
• Sever, S. ve Karagül, S. (2019). Oğuz Tansel’in derleyip yazdığı masal kitaplarında yer alan sözvarlığı öğelerinin incelenmesi. M. Turan (Ed.), Üç Kanatlı Masal Kuşu: Oğuz Tansel içinde (s.274-287). Ankara: Ürün Yayınları.
• Sever, S. (2012). Çocuk ve edebiyat. İzmir: Tudem Yayıncılık.
• Sever, S., Bulut, S., Gülçiçek-Esen, D. ve Kanat-Soysal, Ö. (2017). Oğuz Tansel’in masallarıyla kurgulanmış çağdaş bir eğitim durumu örneği: Konuşan Balıkla Yalnız Kız Masalı. S. Sever, S. Karagül (Ed.), Uluslararası Türk Masal Dünyası ve Doğumunun 100. Yılında Oğuz Tansel Sempozyumu içinde (s. 409-420). Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Sezer, M. Ö. (2014). Masallar ve toplumsal cinsiyet. İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
• Taner, N. (2019). Oğuz Tansel, yetiştiği masal çevresi ve Türk masal coğrafyasındaki yeri ve yapıtları. M. Turan (Ed.), Üç Kanatlı Masal Kuşu: Oğuz Tansel içinde (s. 247-255) Ankara: Ürün Yayınları.
• Tansel, A. (2019). Masalları uyutmak için değil uyandırmak için yazmıştı. M. Turan (Ed.), Üç Kanatlı Masal Kuşu: Oğuz Tansel içinde (s. 46-49). Ankara: Ürün Yayınları.
• Tansel, O. (2017). Al’lı ile Fırfırı (2 cilt bir arada). Ankara: Elips Kitap
• Tansel, O. (2019). Masallar. İstanbul: YKY.
• Tansel, O. (2011a). Altı kardeşler. İstanbul: YKY.
• Tansel, O. (2011b). Yedi devler. İstanbul: YKY.
• Tansel, O. (2011c). Üç kızlar. İstanbul: YKY.
• Tansel, O. (2011d). Mavi gelin. İstanbul: YKY.
• Tatar-Kırılmış, İ. (2019). Derlenmiş Türk halk masallarının çocuk edebiyatı için yeniden yazılması. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 64, 253-270.
• Turan, M. (Haz.). (2019). Üç kanatlı masal kuşu: Oğuz Tansel. Ankara: Ürün Yayınları.
• TÜBA, (2022, Ocak). Türkçe bilim terimleri sözlüğü. Erişim adresi: http://terim.tuba.gov.tr/
• Şen, E ve Doğan-Güldenoğlu, B. N. (2017). Oğuz Tansel’in derleyip yazdığı çocuk masallarının iletiler açısından çözümlenmesi. Sever, S. Karagül (Ed.), Uluslararası Türk Masal Dünyası ve Doğumunun 100. Yılında Oğuz Tansel Sempozyumu içinde (s. 421-432). Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Yazıcı, V. (2020). Aysıt Tansel’le “Üç Kanatlı Masal Kuşu: Oğuz Tansel” üzerine bir söyleşi. Folklor/Edebiyat Dergisi, 26(2), 747-756.
• Yener, M. (2019). Balıkları konuşturan, dağları öpen masalcı: Oğuz Tansel. M. Turan (Ed.), Üç Kanatlı Masal Kuşu: Oğuz Tansel içinde (s. 200-202). Ankara: Ürün Yayınları.