Okul Öncesi Öğretmenlerinin Öğretmenlik Mesleğine Adanmışlık Düzeyleri ile Uyguladıkları Aile Katılım Stratejileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2022, Sayı: 54, 788 - 806, 28.12.2022

Cevahir Gül İbrahim Gül

https://doi.org/10.53444/deubefd.1039798

Cited By: 3

Öz

Öğretmenlerin mesleğe adanmışlıkları, meslekte gösterdikleri başarının önemli bir ölçütüdür. Diğer taraftan okul öncesi eğitim kurumlarında ailenin çocuğun eğitim süreçlerine katılımı bir diğer önemli ölçütü oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı, okul öncesi kurumlarda görevli öğretmenlerin öğretmenlik mesleğine adanmışlık düzeyleri ile uyguladıkları aile katılım stratejileri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Samsun ilinin dört merkez ilçesinde (Atakum, İlkadım, Canik ve Tekkeköy) MEB’e bağlı resmi anaokullarında 2020-2021 eğitim öğretim yılında görev yapmakta olan okul öncesi öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmada random örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada usulüne uygun olarak doldurulmuş 317 ölçekle istatistiksel işlemler yapılmıştır. Bu araştırmada “Öğretmenlik Mesleğine Adanmışlık Ölçeği” ile “Öğretmenlerin Uyguladıkları Aile Katılım Stratejileri Ölçeği” kullanılmıştır. Toplanan veriler SPSS 14,0 programında analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre, okul öncesi kurumlarda çalışan öğretmenlerin mesleki adanmışlık düzeyleri yüksek, uyguladıkları aile katılım stratejilerine ilişkin görüşleri iyi düzeydedir. Öğretmenlerin mesleki adanmışlıklarına ilişkin görüşleri yaş, meslekte geçirilen süre ve mezun olma düzeyi, çalıştıkları kurum değişkenlerine göre farklılık göstermezken, aile katılım stratejilerine ilişkin görüşleri arasında orta düzeyde pozitif bir ilişki olduğu saptanmıştır. Öğretmenlerin mesleki adanmışlık düzeyleri ve uyguladıkları aile katılım stratejileri arasında anlamlı pozitif yönlü bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Okul Öncesi, Mesleki Adanmışlık, Aile Katılımı

Kaynakça

• Alim, N. (2019). Öğretmenlerin algılarına göre öğretmen liderliği ile örgütsel adanmışlık arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Altunay, E. (2017). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Güven ve Adanmışlık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Millî Eğitim, 213, 37-66.
• Arı, M. (2003). Türkiye’de Erken Çocukluk Eğitimi ve Kalitenin Önemi. Erken Çocuklukta Gelişim ve Eğitimde Yeni Yaklaşımlar (31-35 ss.). Sevinç, M., İstanbul: Morpa Yayınları.
• Ataç, İ. (2019). Öğretmenlerin denetim odakları ile mesleki bağlılıkları arasındaki ilişki [Yayınlanmamış yüksel lisans tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Atakan, H. (2010). Okulöncesi eğitiminde aile katılımı çalışmalarının öğretmen ve ebeveyn görüşlerine göre değerlendirilmesi [Yayınlanmamış yüksel lisans tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aranya, N. ve Ferris, K. R. (1984). A Reexamination Of Accountants’ Organizational-Professional Conflict. The Accounting Review, 59, 1-15.
• Balay, R. (2000). Yönetici ve Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Başaran S. T. ve Bozyer, B. (2019). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Mesleki Adanmışlıkları. 2. Uluslararası Temel Eğitim Kongresi İçinde, (1298-1307 ss.), Ankara.
• Bilgiç, A. (2018). Mesleğe adanmışlık ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkinin incelenmesi: Adıyaman üniversitesinde bir uygulama [Yayınlanmamış yüksel lisans tezi]. Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Blau, G. J. (1985). The Measurement And Prediction Of Career Commitment. Journal Of Occupational Psychology, 58(4), 277–288.
• Bozdaş, Ş. (2013). Öğretmenlerin mesleklerine adanmışlık düzeyleri ile değerler eğitimi uygulama düzeyleri arasındaki ilişki [Yayınlanmamış yüksel lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Celep, C. (1998). Eğitim Örgütlerinde Öğretmenlerin Örgütsel Adanmışlığı. Eğitim ve Bilim, 22, 56-62.
• Celep, C. (2000). Eğitimde Örgütsel Adanma ve Öğretmenler, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Celep, C. ve Bülbül, T. (2003). Öğretmenlerin Okul Dışına Kendini Adama Odakları. Eğitim ve Bilim, 28, 37-44. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/5122
• Celep, C. (2014). Eğitim Örgütlerinde Örgütsel Adanma, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Celep, C., Doyuran, Ş., Sarıdede, U. ve Değirmenci, T. (2004). Eğitim Örgütlerinde Çok Boyutlu İş Etiği ve Örgütsel Adanmışlık.XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı içinde (1-18 ss.), Malatya.
• Cohen, L., Manion, L. ve Morrison, K. (2000). Research Methods in Education. London: Routledge Falmer.
• Çamlıbel Çakmak, Ö. (2010). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Aile Katılımı. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 1-18.
• Çelik, S. (2008). İlköğretim okullarındaki eğitim yöneticilerinin yönetim modelleri ile öğretmenlerin mesleki adanmışlığının ilişkisi [Yayınlanmamış yüksel lisans tezi]. Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çullu, F. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitimine yönelik görüşleri. [Yayınlanmamış yüksel lisans tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Demir Balcı, T. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin algılarına göre yöneticilerin liderlik stili ile okul öncesi öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksel lisans tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ekinci, Ö. ve Yıldırım, A. (2015). Ortaöğretim Okullarında Yıldırma Davranışları İle Örgütsel Adanmışlık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 2, 509-528.
• Erçek, M. K. (2018). Ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin okul güvenliğine ilişkin algılarının örgütsel güven ve mesleki bağlılıkları üzerindeki etkisi (Diyarbakır ili örneği) [Yayınlanmamış yüksel lisans tezi] Dicle Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ergun, T. (1975). Uluslararası Örgütlerde Bağlılık Kavramı. Türkiye Ortadoğu Amme İdaresi Dergisi, 8 , 97-106.
• Eroğlu, S. (2007). Toplam kalite yönetimi uygulanan ortaöğretim kurumlarında öğretmenlerin örgütsel adanmışlık ve motivasyon düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ersen, N. (2020). Okul öncesi eğitimde aile katılım çalışmalarını engelleyen etmenlerin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksel lisans tezi]. İstanbul Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ertekin, Y. (1978). Örgüt İklimi. Amme İdaresi Dergisi, 11, 16-35.
• Gökyer, N. (2017). Family Participation Strategies Of Preschool Teachers. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 334-348.
• Gürşimşek, I. (2003). Okulöncesi Eğitime Aile Katılımı Ve Psikososyal Gelişim. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 3, 125-144.
• Kandır, A. (2001). Çocuk Gelişiminde Okul Öncesi Eğitim Kurumlarının Yeri Ve Önemi. Milli Eğitim Dergisi, 151, 102-104.
• Karahan, A. (2008). Çalışma Ortamındaki Statü Farklılıklarının Örgütsel Bağlılığa Etkisi. Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 231- 246.
• Karasar, N. (1994). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık Ltd.
• Kavgacı, H. (2014). İlköğretim kurumu öğretmenlerinin işle bütünleşme düzeylerinin bireysel ve örgütsel değişkenlerle ilişkisi [Yayınlanmamış yüksel lisans tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Keleş, O. ve Dikici Sığırtmaç, A. (2016). Validity And Reliability Study Of Identifying Parent Involvement Strategies Scale For Pre-School Teachers. Euroasian Academy of Sciences Euroasioan Education and Literature Journal, 6,49-58.
• Koyuncu Şahin, M. (2018). Okul Öncesi Eğitimde Aile İletişim Etkinliklerine Yönelik Öğretmen Ve Yönetici Bakış Açıları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11, 670-684.
• Kozikoğlu, İ. ve Senemoğlu, N. (2018). Öğretmenlik Mesleğine Adanmışlık Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Human Sciences, 15, 2614-2625.
• Köksal Eğmez, F. C. (2008). Okul öncesi eğitim kurumlarında ailenin eğitime katılımı (Kocaeli’nde beş anaokulunda yapılan araştırma) [Yayınlanmamış yüksel lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Malak Akdağ, Z. (2020). Örgütsel güven ve işe adanmışlık ilişkisi [Yayınlanmamış yüksel lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• MEB, (2006). 36-72 Aylık Çocuklar İçin Okul Öncesi Eğitim Programı. İstanbul: Yapa Yayınları.
• MEB, (2013b). Okul Öncesi Eğitim Programı ile Bütünleştirilmiş Aile Destek Eğitim Rehberi (MEB). Ankara: MEB.
• Meriç, E. ve Erdem, M. (2020). Öğretmenlik Mesleği İş Özelliklerinin Mesleğe Adanmışlığı Yordama Düzeyi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 26, 449-494.
• Metin, M. (2014). Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Meyer, J. P. ve Allen, N. J. (1991). A Three Conceptualization Of Organizational Commitment. Human Resources Management Review, 1, 61-89.
• Oğuz, O. (2008). Öğretmen aile işbirliğinin öğrenci başarısına etkisi [Yayınlanmamış yüksel lisans tezi].Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ok, S. (2016). Okul Öncesi Eğitimde Anne Babaların Ve Öğretmenlerin Okul Aile İşbirliği Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi [Yayınlanmamış yüksel lisans tezi]. Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Oktay, A.ve Polat Unutkan, Ö. (2003). İlköğretime Hazır Oluş ve Okul Öncesi Eğitimle İlköğretimin Karşılaştırılması. M. Sevinç (Ed). Erken Çocuklukta Gelişim Ve Eğitimde Yeni Yaklaşımlar. (145-155) içinde. Morpa Kültür Yayınları.
• Oktay, A., Zembat, R., Gürkan, T. ve Polat Unutkan, Ö. (2003). Ne Yapıyorum? Neden Yapıyorum? Nasıl Yapmalıyım? Okul Öncesi Eğitim Programı Uygulama Rehberi. İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
• Ömeroğlu, E., Yazıcı, Z. ve Dere, H. (2005). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Ebeveynin Eğitime Katılımı. M. Sevinç (Ed). Erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar 2. (440-445) içinde. Morpa Kültür Yayınları.
• Özdemir, T. Y. ve Orhan, M. (2020). İlkokul Ve Ortaokul Öğretmenlerinin Mesleki İmaj Algıları İle Örgütsel Adanmışlık Davranışları Arasındaki İlişki. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 7, 132-147.
• Özen, F. (2018). Okul Öncesi Öğretmenleri Aile Katılım Çalışmalarına Yönelik Öz-Yeterlik İnançlarının İncelenmesi. [Yayınlanmamış yüksel lisans dönem projesi]. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Shukla, S. (2014). Teaching Competency, Professional Commitment And Job Satisfaction-A Study Of Primary School Teachers. Journal of Research ve Method in Education, 4, 44-64.
• Toran, M. ve Özgen, Z. (2018). Okul Öncesi Eğitimde Aile Katılımı: Öğretmenler Ne Düşünüyor, Ne Yapıyor? Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – Journal of Qualitative Research in Education, 6, 229-245.
• Turhan, M., Demirli, C. ve Nazik, G. (2012). Sınıf Öğretmenlerinin Mesleğe Adanmışlık Düzeyine Etki Eden Faktörler: Elazığ örneği. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11, 179-192.
• Varoğlu, D. (1993). Kamu Sektörü Çalışanlarının İşlerine Ve Kuruluşlarına Karşı Tutumları, Bağlılıkları Ve Değerler [Yayınlanmamış doktora tezi ]. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yaşar Ekici, F. (2013). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarındaki Aile Katılım Çalışmalarına Katılan Ve Katılmayan Ailelerin Çocuklarının Sosyal Beceri Ve Problem Davranışlar Açısından Karşılaştırılması [Yayınlanmamış doktora tezi ]. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yıldırım, İ. (2019). Öğretmenlerin Pozitif Psikolojik Sermaye Algıları İle Mesleki Adanmışlıklarının İncelenmesi [Yayınlanmamış yüksel lisans tezi]. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yılmaz Bolat, E. (2018). Erken Çocukluk Eğitiminde Okul Aile İşbirliği. G. Haktanır (Ed.). Erken Çocukluk Eğitimine Giriş. (263-279) içinde. Anı Yayıncılık.
• Zembat, R. ve Unutkan, Ö. P. (2001). Okul Öncesi Dönemde Çocuğun Sosyalleşmesinde Ailenin Yeri. İstanbul: Ya-Pa Yayınları.