Bilim ve Sanat Merkezi Müdürlerinin Karar Verme Stilleri ve Sosyal Girişimcilikleri Arasındaki İlişki

Yıl 2023, Sayı: 55, 231 - 249, 31.03.2023

Ayşe Akdeniz , Mehmet Korkmaz

https://doi.org/10.53444/deubefd.1221022

Öz

Bu çalışmanın amacı Bilim ve Sanat Merkezi müdürlerinin karar verme stilleri ve sosyal girişimcilikleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmaya Türkiye genelinde bulunan Bilim ve Sanat Merkezlerinde görev yapan 281 merkez müdürü katılmıştır. Araştırma nicel araştırma modellerinden ilişkisel tarama deseninde yurutulmustur. Araştırmanın verileri Karar Verme Stilleri Ölçeği ve Sosyal Girişimcilik Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistiklerden ve kanonik korelasyon analizinden yararlanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre merkez müdürlerinin sosyal girişimcilik özelliklerinin yüksek düzeyde olduğu ve söz konusu özelliklerden en yüksek puana yaratıcılık boyutunda sahip oldukları tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra müdürlerin çoğunlukla rasyonel karar verme stilini tercih ettikleri az da olsa kaçınan karar verme stilinde karar aldıkları saptanmıştır. Kanonik korelasyon analizinin sonuçları, merkez müdürlerinin karar verme stillerinin sosyal girişimcilik özelliklerinin %27’sini açıkladığını ortaya koymuştur. Bu bulgulara dayalı olarak Bilim ve Sanat Merkezi müdürlerinin sosyal girişimcilik faaliyetlerinde başarı getirecek özelliklere sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Merkez müdürlerinin bu özelliklere sahip olmalarında karar verme stillerinin de önemli bir etkiye sahip olduğu tespit edilmistir.

Anahtar Kelimeler

Karar Verme Stilleri, Sosyal Girişimcilik, Bilim ve Sanat Merkezleri, Müdür Kanonik Korelasyon Analizi, Decision Making Styles, Social Entrepreneurship, Science and Art Center, Principal, Conanical Correlation Analyze.

The Relationship between the Decision-Making Styles and Social Entrepreneurship of Science and Art Center Principals'

Öz

The purpose of this study is to investigate the relationship between Science and Art Center principals' decision-making styles and social entrepreneurship. The study involved 281 center principals from science and art centers across Turkey. The study used a correlational research design, which is a quantitative research model. The Decision Making Styles Scale and the Social Entrepreneurship Scale were used to collect data for this study. The data was analyzed using descriptive statistics and canonical correlation analysis. According to the study's findings, the center principals' social entrepreneurship was strong, and they scored highest in the creativity dimension. Furthermore, it was discovered that principals preferred the rational decision-making style and made decisions in the avoidant style the majority of the time. The canonical correlation analysis revealed that the center principals' decision-making styles explained 27% of the social entrepreneurship characteristics. Based on these findings, it has been determined that the directors of the Science and Art Center possess the characteristics necessary for success in social entrepreneurship. It has been determined that the center principals' decision-making styles have a significant impact on having these characteristics.

Anahtar Kelimeler

Decision Making Styles, Social Entrepreneurship, Science and Art Center, Principal, Conanical Correlation Analyze.

Kaynakça

• Acar, U. (2020). The relationship between decision making styles and procrastination behaviors of education managers [Unpublished doctoral thesis]. Ankara University.
• Akdeniz, H. (2021). Creative problem-solving studies in the science and art center: An action research [Unpublished doctoral thesis]. Gazi University.
• Anderson, T. W. (2003). An introduction to multivariate statistical analysis. New York: Wiley Interscience.
• Austin, J., Stevenson, H., & Wei-Skillern, J. (2006). Social and commercial entrepreneurship: Same, different, or both? Entrepreneurship Theory and Practice, 30(1), 1-22. https://doi.org/10.1111/j.1540-6520.2006.00107.x
• Balkıs, M., Duru, E., Buluş, M. & Duru, S. (2006). Üniversite öğrencilerinde akademik erteleme eğiliminin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 7(2), 57-73.
• Balyer, A. (2012). Çağdaş Okul Müdürlerinin Değişen Rolleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 75-93.
• Bayrak, C., & Terzi, Ç. (2004, July 6-9). Reflections of school administrators' entrepreneurial characteristics on schools. XIII. National Educational Sciences Congress, Malatya.
• Bursalıoğlu, Z. (2012). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranışlar. Ankara: Pegem A.
• Bush, T. (2007). Educational leadership and management: Theory, policy, and practice South African Journal of Education, 27(3), 391-406.
• Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A.
• Byrd, J., & Moore, L. T. (1982). Decisions models for management. McGraw-Hill.
• Certo, S. T., & Miller, T. (2008). Social entrepreneurship: Key issues and concepts. Business Horizons, 51(4), 267-271. https://doi.org/10.1016/j.bushor.2008.02.009
• Child, D. (2006). The essentials of factor analysis (3. Ed.). London: Continuum.
• Çelikten, M. (2001). Etkili okullarda karar süreci. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 11(1), 1-12.
• Çetinyol, Ö. (2019). Investigation of psychological resistance levels and decision-making styles of private school managers [Unpublished masters’ thesis]. Bahçeşehir University.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Daft, R. L. (2015). Örgüt Kuramları ve Tasarımını Anlamak. (Çev. Ed. Özmen-Timurcanday, N.Ö.), Ankara: Nobel
• Danko, A., Brunner, C., & Kraus, S. (2011). Social entrepreneurship: An overview of the current state of research. European Journal of Management, 11(1), 82-91.
• Dees, J. G. (1998). The meaning of “social entrepreneurship”. Retrieved 2022, June 22 from. https://web.stanford.edu/clasmaterialss/e145/2007_fall//dees_SE.pdf
• Demirel, E. T. (2015). Sosyal Girişimcilik. In E. Kaygın (Eds.), Girişimcilik: Temel kavramlar, girişimcilik türleri, girişimcilikte güncel konular (pp. 111-129). Siyah İnci Academy
• Deveci, İ., & Çepni, S. (2015). Öğretmen adayları için girişimcilik ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması: Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 12(2), 92-112.
• Emerson, J., & Twersky, F. (1996). New social entrepreneurs: The success, challenge, and lessons of non-profit enterprise creation. San Francisco: Roberts Foundation.
• Fuller, B., Liu, Y., Bajaba, S., Marler, L., & Pratt, J. (2018). Examining how the personality, self-efficacy, and anticipator cognitions of potential entrepreneurs shape their entrepreneurial intentions. Personality and Individual Differences, 125, 120–125. https://doi.org/10.1016/j.paid.2018.01.005
• Gümüşeli, A. İ. (2001). Çağdaş okul müdürlerinin liderlik alanları. Eğitim yönetimi: Teori ve uygulama, 28(28), 531-548.
• Hallinger, P., & Murphy, J. (1986). The social context of effective schools. Armenian Journal of Education, 94(3), 328-355. https://doi.org/10.1086/443853
• Hansson, P. H., & Andersen, J. A. (2007). The Swedish principal: Leadership style, decision making style and motivation profile. International Electronic Journal for Leadership in Learning, 11 (8).
• Hisrich, D. R., & Peters, P. M. (2002). Entrepreneurship. Mc.Graw-Hill Irwin
• Hota P. K., Subramanian, B., & Narayanamurthy, G. (2019). Mapping the intellectual structure of social entrepreneurship research: A citation/co-citation analysis, Journal of Business Ethics, 166, 89–114. https://doi.org/10.1007/s10551-019-04129-4
• Howorth, C., Smith, S. M., & Parkinson, C. (2012). Social learning and social entrepreneurship education. Academy Management Learning & Education, 11(3), 371-389.
• Hoy, K. W., & Miskel, C. G. (2018). Educational administration theory, research and practice. Ankara: Nobel. İmrek, M. K. (2003). Yöneticiler için karar verme teknikleri el kitabı.İstanbul:Beta Basım
• Jain, R., Ali, S. W., & Kamble, S. (2015). Entrepreneurial and intrapreneurial attitudes: Conceptualization, measure development, measure test and model fit. Management and Labour Studies 40(1&2) 1–21. https://doi.org/: 10.1177/0258042x15601529
• Kalaycı, Ş. (2014). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil.
• Karagöz, Y. (2016). SPSS ve AMOS 23 uygulamalı istatistiksel analizler. Ankara: Nobel.
• Keskin, S., & Özsoy, A. N. (2004). Kanonik korelasyon analizi ve uygulama, Tarım Bilimleri Dergisi, 10(1), 67-71. https://doi.org/10.1501/Tarimbil_0000000871
• Kıranlı, S., & İlğan, A. (2007). Eğitim örgütlerinde karar verme sürecinde etik. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(14), 150-162.
• Kline, R. B. (2013). Exploratory and confirmatory factor analysis. In Y. Petscher & C. Schatsschneider (Eds.), Applied quantitative analysis in the social sciences (pp. 171-207). NY: Routledge.
• Konaklı, T., & Göğüş, N. (2013). Öğretmen adaylarının sosyal girişimcilik yeterlilikleri ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 373-391.
• Korkmaz, M. (2006). Okul yöneticilerinin kişilik özellikleri ile liderlik tarzları arasındaki ilişki. Eğitim Yönetimi: Teori ve Uygulama (46), 199-226.
• Köybaşı, F., & Dönmez, B. (2017). Okul müdürlerinin girişimcilik, öz yeterlik ve örgütsel bağlılık algılarının analizi. Eğitim Yönetimi: Teori ve Uygulama, 23(2), 249-280.
• Kurban, C., & Yaşar, M. (2017). Decision making styles of school administrators according to their individual perception. Journal of Theoretical Educational Science, 10(1), 170-190. http://dx.doi.org/10.5578/keg.26430
• Loo, R. (2000). A psychometric evaluation of the general decision-making style inventory. Personality and Individual Differences, 29, 895-905. https://doi.org/10.1016/S0191-8869(99)00241-X
• Lunenburg, F. C., & Ornstein, A. C. (2022). Decision making. In Educational administration: Concepts and practices, (pp.146-152). Sage.
• Mair, J., & Marti, I. (2006). Social entrepreneurship research: A source of explanation, prediction, and delight. Journal of World Business, 41(1), 36–44.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2020). Bilim ve sanat merkezleri yönergesi. Retrieved from http://orgm.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=608
• Milli Eğitim Bakanlığı (2021). Millî Eğitim Bakanliğina Bağli Eğitim Kurumlarina Yönetici Seçme ve Görevlendirme Yönetmeliği. Retrieved from http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_01/02031535_tebligler_dergisi.pdf.
• Morrison, A., & Johnston, B. (2003). Personal creativity for entrepreneurship: Teaching and learning strategies. Active Learning in Higher Education, 4(145), 145-158.
• Nicholls, A. (2006). Social entrepreneurship. New models of sustainable social change. Oxford: Oxford University Press.
• Oğuz, E. (2009). İlköğretim okulu yöneticilerinin karar verme stilleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(2), 415-426. Ölçüm, D., (2015). The effect of school administrators' decision-making styles on teachers' job satisfaction (Sakarya sample) [Unpublished masters’ thesis]. Sakarya.
• Öneren, M., & Çiftçi G. E. (2013). Yönetcilerin öz yeterlilik ve karar verme tarzlarina ilişkin özel bankalarda bir araştirma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(3), 305-321.
• Özdamar, K. (2010). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. Eskişehir: Kaan.
• Özden Y. (1998). Eğitimde dönüşüm: Yeni değer ve oluşumlar. Ankara: Pegem A.
• Özgenel, M. (2019). The relationship pattern of school administrators' creative and critical thinking dispositions with decision making style and problem solving skills [Unpublished doctoral dissertation/master’s thesis]. İstanbul Sabahattin Zaim University.
• Öztürk, Ö. (2021). The management roles of school administrators examining according to teacher's opinions [Unpublished masters’ thesis]. Fırat University.
• Pashiardis, P., & Savvides, V. (2011). The interplay between instructional and entrepreneurial leadership styles in Cyprus rural primary schools. Leadership and Policy in Schools, 10(4), 412-427. https://doi.org/10.1080/15700763.2011.610557
• Pihie, Z. A. L., Asimiran, S., & Bagheri, A. (2014). Entrepreneurial leadership practices and school innovativeness. South African Journal of Education, 34(1), 1-11.
• Robinson, P.B., Stimpson, D.V., Huefner, J.C., & Hunt, H.K. (1991). An attitude approach to the prediction of entrepreneurship. Entrepreneurship Theory and Practice, 15(3), 13–31.
• Scott, G. S., & Bruce, A. R. (1995). Decision making style: The development and assessment of a new measure, Educational and Psychological Measurement, 55(5), 818‐831.
• Senge, P. M. (2013). Beşinci disiplin, (A. İldeniz, & A.Doğukan, Eds.). İstanbul: Yapı Kredi.
• Sharma, S. (1996). Applied Multivariate Techniques. New York: John Wiley and Sons Inc.
• Steinberg, P. W. (2003). Decision-making styles within different hierarchical levels in the South African military health service. [Unpublised master’s thesis]. Tshwane University, Pretoria
• Şahin, K. (2018). The relationship between secondary education administrators' innovation management sufficiencies and their entrepreneurship sufficiencies decision [Unpublished master’s thesis]. Çanakkale Onsekiz Mart University, Çanakkale.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş temel ilkeler ve lisrel uygulamaları. Ankara: Ekinox Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Pearson
• Tan, W. L., Williams, J., & Tan, T. M. (2005). Defining the social in social entrepreneurship: Altruism and entrepreneurship. International Entrepreneurship and Management Journal, 1, 353–365. https://doi.org/10.1007/s11365-005-2600-x
• Taşdelen, A. (2001). Öğretmen adaylarının bazı psiko-sosyal değişkenlere göre karar verme stilleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Dergisi,10, 40-52.
• Taşdelen, A. (2002). Decision making styles of student teachers in relation to different psychosocial characteristics [Unpublished doctoral thesis]. Dokuz Eylül University.
• Tekin, Y. F. (2019). The relationship between school principals' decision-making styles and communication skills: A mixed practice (Aydın example) [Unpublished master’s thesis]. Adnan Menderes University, Aydın.
• Thompson, J. L. (2002). The world of the social entrepreneur. International Journal of Public Sector Management, 15 (5), 412-431. https://doi.org/10.1108/09513550210435746
• Thunholm, P. (2004). Decision-making style: Habit, style, or both? Personality and Individual Differences, 36, 931-944. https://doi.org/10.1016/S0191-8869(03)00162-4
• Titrek, A. (2019). The views of school administrators on leadership styles and social entrepreneurship skills (Kocaeli sample) [Unpublished master’s thesis]. Abant İzzet Baysal University.
• Uğurlu, C. T. (2013). Effects of decision making styles of school administrators on general procrastination behaviors. Eurasian Journal of Educational Research. 51, 253-272
• Uslu, M. (2016). The relationship between the level of psychological well-being of school administrators and their style of making decision [Unpublished master’s thesis]. Erciyes University.
• Yıldız, K. (2012). İlkokul müdürlerinin karar verme biçimleri. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(24). 104-133.
• Yıldız, S. (2015) Examining the relation between the level of psychological resistance of education directors and their style of making decision [Unpublished master’s thesis]. Erciyes University.