Examination of Instructional Adaptations Made by Preschool Teachers According to the Type of Disability

Yıl 2024, Sayı: 60, 1530 - 1557, 28.06.2024

Duygu Çetingöz , Safiye Yıldırım Doğru

https://doi.org/10.53444/deubefd.1464749

Öz

This research aims to examine the instructional adaptations made by preschool teachers for inclusive students according to the type of disability. The data for the study were obtained from 18 preschool teachers who provided instructional adaptations for inclusion students with different types of disabilities in independent preschools in three districts affiliated with Izmir province during the fall semester of the 2023-2024 academic year. The research employed a qualitative research design, specifically using a case study from the qualitative research patterns. The sample was determined through purposive sampling, using the criterion and typical case sampling technique. Data for the study were collected through interview questions and an information form prepared by the researchers. The data obtained from the research were analyzed using content analysis method. As a result of the analysis, six themes were identified for each type of disability. It was determined that instructional adaptations made by preschool teachers encompass themes such as adapting the physical structure of the classroom, adapting the classroom climate, adapting materials, adapting activities, and adapting assessments. Another result obtained from the research is that preschool teachers are aware that instructional adaptations vary according to the type of disability, but they lack knowledge on which sub-themes and specific needs types to base their adaptations on.

Anahtar Kelimeler

special education, preschool education, integration, teaching adaptation

Okul Öncesi Öğretmenlerinin Kaynaştırma Öğrencilerinin Yetersizlik Türüne Göre Yaptıkları Öğretim Uyarlamalarının İncelenmesi

Öz

Bu araştırmada okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma öğrencilerinin yetersizlik türüne göre yaptıkları öğretim uyarlamaların incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmanın verileri 2023-2024 öğretim yılı güz döneminde İzmir iline bağlı 3 ilçedeki bağımsız anaokullarında farklı yetersizlik türlerinde kaynaştırma öğrencilerine öğretim uyarlamaları yapan 18 okul öncesi öğretmeninden elde edilmiştir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Örneklem amaçlı örnekleme türlerinden ölçüt ve tipik durum örneklemesi tekniği ile belirlenmiştir. Araştırmanın verileri araştırmacılar tarafından hazırlanan görüşme soruları ve bilgi formu aracılığı ile toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Verilerin analizi sonucunda her bir yetersizlik türü için 6 temaya ulaşılmıştır. Okul öncesi öğretmenleri tarafından yapılan öğretim uyarlamalarının sınıfın fiziksel yapısını uyarlama, sınıf iklimini uyarlama, materyal uyarlama, etkinlik uyarlama ve değerlendirmeyi uyarlama temalarını kapsadığı belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen bir diğer sonuç ise çocukların yetersizlik türüne göre yapılan öğretim uyarlamalarının farklılaştığının farkında oldukları, ancak hangi alt temalara ve özel gereksinim türlerine dayalı olarak nasıl bir uyarlama yapmaları gerektiği konusunda bilgi eksiklikleri olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

okulöncesi eğitim, Özel eğitim, kaynaştırma, öğretim uyarlaması

Kaynakça

• Ahmetoğlu, E., Ünal, A. M., ve Ergin, D. Y. (2016). Kaynaştırma uygulamalarının başarısını etkileyen etmenler ölçeği’nin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2).
• Akalın, S. (2015). Kaynaştırma sınıfı öğretmenlerinin sınıf yönetimine ilişkin görüşleri ve gereksinimleri. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Özel Eğitim Dergisi, 16 (03), ss. 215-236.
• Altun, T., ve Gülben, A. (2009). Okul öncesinde özel gereksinim duyan çocukların eğitimindeki uygulamalar ve karşılaşılan sorunların öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, ss. 253-272.
• Aydın, D. ve Sapsağlam, Ö. (2019). Okul öncesi eğitim kurumlarında kaynaştırma uygulamalarının incelenmesi. EJER Congress 2019 Bildiri Kitabı, Ankara Üniversitesi, Ankara.Erişim Adresi: https://drive.google.com/file/d/1OH9ooZhgUaqc8-pVVNA2WYMXV6caY-tI/view 12.06.2023
• Aydın, D. ve Tuğluk M.N. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin öğrenme-öğretme sürecinde öğretimsel uyarlamalara yer verme düzeylerinin belirlenmesi. Ulakbilge, 47. s. 423–433.
• Aydın, D. ve Tuğluk M.N. (2022). Uyarlama eğitim programı’nın okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma ile ı̇lgili düşünceleri, tutumları ve endişeleri üzerindeki etkisinin karşılaştırılması. Milli Eğitim Dergisi, 51, 1327-1342.
• Bakkaloğlu, H., Yılmaz, B., Altun Könez, N., ve Yalçın, G. (2018). Türkiye’de okul öncesi kaynaştırma konusunda yapılan araştırmalar bize neler söylüyor? İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 119-150.
• Batmaz, G. (2017). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma öğrencilerine yönelik yaptıkları öğretimsel düzenlemeler (Tez Numarası: 454679) [Yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Bilgiç, E(2018). Kaynaştırma Uygulamalarındakı̇ Öğretı̇msel Uyarlamalar Eğı̇tı̇mı̇nı̇n Sınıf Öğretmenlerı̇nı̇n Öğretı̇msel Uyarlamaların Önemı̇ne İlı̇şkı̇n Görüşlerı̇ne Etkı̇sı̇. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Bilgiç, E., ve Batu, E. S. (2023). Kaynaştırma uygulamalarında gerçekleştirilebilecek uyarlamalar eğitiminin sınıf öğretmenlerinin uyarlamaların önemine ilişkin görüşlerine etkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 24(3), 401-418. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.1116380
• Batu, S. ve Yükselen, A.İ (2015). Erken Çocukluk Özel Eğitim ve Kaynaştırma Uygulamalarında Genel Prensipler. Ed. Metin, N.E. ve Yükselen, A.İ. Özel Gereksinimli Çocuklar ve Kaynaştırma. Hedef, Ankara.
• Best, J. W. ve Kahn, J. V. (2017). Eğitimde Araştırma Yöntemleri. M. Durmuşçelebi (Çev.), O. Köksal (Çev. Ed.). Konya: Dizgi Ofset.
• Bruder, M. B. (2010). Early childhood intervention: A promise to children and families for their future. Exceptional Children, 76(3), ss. 339-355.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (28. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Chamberlain, B., Kasari, C. ve Rotheram-Fuller, E. (2007). Involvement or Isolation? The Social Networks of Children with Autism in Regular Classrooms, Journal of Autism and Developmental Disorders, 37, 230-232.
• Choate, J. S. (2000). Successful inclusive teaching: Proven ways to detect and correct special needs. Boston: Allyn and Bacon.
• Duhaney, L. M., Salend, S. J. (2000). Parental perceptions of inclusive educational placements. Remedial and Special Education, 21 (2), 121-128. Freeman, S., & Aklin, M. (2000). Academic and social attainments of children with mental retardation in general education and special education settings. Remedial and Special Education, 21 (1), 3-18.
• Friend, M., Bursuck, W. D. (2002). Including students with special needs. Boston: Allyn Bacon.
• Forlin, C., Loreman, T., Sharma, U. (2014). A system-wide professional learning approach about inclusion for teachers in Hong Kong. Asia-Pacific Journal of Teacher Education, 42(3), 247-260. https://doi.org/10.1080/1359866X.2014.906564
• Gezer, M. S. (2017). Sınıfında kaynaştırma öğrencisi bulunan okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine yönelik rol algılarının belirlenmesi (Master's thesis, Anadolu University (Turkey).
• Gültekin Akduman, G.(2013).Okul Öncesi Eğitimin Tanımı ve Önemi. Uyanık Balat, G. (Ed). Okul öncesi eğitime giriş (s.2-17). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Kargın, T., Güldenoğlu, B. ve Şahin, F. (2010). Genel eğitim sınıflarındaki özel gereksinimli öğrenciler için yapılması gereken uyarlamalara ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi. Educational Sciences: Theory and Practice, 10(4), 2431-2464. https://www.academia.edu/download/52602891/Genel_Eitim_Snflarndaki_zel_Gereksinimli20170412- 17265-1gd8nwz.pdf
• Kaygusuz, C. (2007). “Özel eğitim ve rehberlik”. A. Kaya (Ed.), “Psikolojik danışma ve rehberlik”, Anı yayıncılık, Ankara.
• Kırcaali- İftar, G. (1998). Özel eğitim kaynaştıma ve destek özel eğitim hizmetleri. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları. No: 561. Eskişehir
• Koçak, N. (2001). Erken çocukluk döneminde eğitim ve Türkiye’de erken çocukluk eğitiminin durumu. Milli Eğitim Dergisi, 151.
• LeCompte, M. D., & Goetz, J. P. (1982). Problems of reliability and validity in ethnographic research. Review of educational research, 52(1), 31-60.
• Merriam, S.B. (2018). Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber (S. Turan, Çev.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Metin, Ş. (2013). Türkiye’de okul öncesinde kaynaştırmaya ilişkin yapılan çalışmaların incelenmesi. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 8(1), ss.146-172.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. sage.
• Odluyurt, S. ve Batu, E. S. (2009). Okul öncesi dönemdeki kaynaştırmaya hazırlık becerilerinin öğretmen görüşlerine ve alan yazın taramasına dayalı olarak belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(4), ss.1819-1851.
• Odluyurt, S. ve Batu, S. (2013). Kaynaştırmanın Başarısını Etkileyen Faktörler, S. Batu, A. Çolak ve S. Odluyurt. (Editör), Özel Gereksinimli Çocukların Kaynaştırılması. Ankara: Vize Yayıncılık.
• Odom, S. L. (2000). Preschool inclusion: What we know and where we go from here. Topics in early childhood special education, 20(1), 20-27.
• Olson, J. L., & Platt, C. J. (2004). Teaching children and adolescents with special needs. New Jersey, Prentice Hall.
• Otukile‐Mongwaketse, M., Mangope, B. ve Kuyini, A. B. (2016). Teachers' understandings of curriculum adaptations for learners with learning difficulties in primary schools in Botswana: Issues and challenges of inclusive education. Journal of Research in Special Educational Needs, 16(3), 169-177. https://doi.org/10.1111/1471-3802.12069
• Öncül, N. (2003). Kaynaştırrma uygulaması yapılan ilköðretim okuluna devam eden zihin özürlü öğrencinin bulunduğu sınıfta normal çocuk annelerinin kaynaştıma uygulamasına ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Smith, E. C., Polloway, E., Patton, J.ve Dowdy, C. (2008). Teaching students with special needs in inclusive settings (5th ed). Allyn ve Bacon, Merril.
• Sucuoğlu, B., Kargın, T. (2006). İlköğretimde Kaynaştırma Uygulamaları. Yaklaşımlar, Yöntemler ve Teknikler. İstanbul: Morpa Yayınları.
• Temiz, Z., ve Parlak-Rakap, A. (2018). Uyarlama çalışmaları ile kaynaştırma için hazırlanmak. İlköğretim Online, 17(3), ss.1738-1750.
• Tufan, M., ve Yıldırım, Y. (2013). An analysis of preschool teachers’ knowledge level on early intervention and inclusionand their educational adaptation practicesfor children with special needs. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 2 (4), ss.1-13.
• Ünal, A.M. ve Ahmetoğlu, E. (2017). Kaynaştırma Uygulamalarının Başarısını Etkileyen Etmenleri Değerlendirilmesi Ibaness-Kırklareli/Turkey 23-24 September 2017 International Balkan and Near Eastern Social Sciences Congress Series Proceedings Book.
• Vural, M. (2008). Kaynaştırma sınıfı öğretmenlerinin öğretimin uyarlanmasına ilişkin yaptıkları çalışmaların belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Vural, M. ve Yıkmış, A. (2008). Kaynaştırma sınıfı öğretmenlerinin öğretimin uyarlanmasına ilişkin yaptıkları çalışmaların belirlenmesi Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 141-159.
• Wolery, R. A., Odom, S. (2000). An administrator's guide to preschool inclusion. Chapel Hill: University of North Carolina, FPG Child Development Center, Early Childhood Research Institute on Inclusion. Erişim Adresi: https://fpg.unc.edu/sites/fpg.unc.edu/files/resource-files/ECRII_Administrators_Guide_2000.pdf 12.06.2023
• Yıldırım Doğru, S.S. ve Çetingöz, D. (2021). Okulöncesi Öğretmenlerinin Kaynaştırma Öğrencilerine Yönelik Yaptıkları Öğretim Uyarlamalarının Değerlendirilmesi. Internetıonal Multı-Dıscıplınary Chıldern's Studıes Congress, Ankara, Türkiye, 12 - 14 Temmuz 2021, ss.92-100.
• Yıldırım Doğru, S.S. ve Doğru, H.B. (2023). Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Öğrencilere Yönelik Yapılan Öğretim Uyarlamalarının Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Güncel Otizm Araştırmaları, Nobel Yayınevı̇, 2023.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (11. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.