The Development of Organizational Dignity Scale: Validity and Reliability Study

Yıl 2025, Sayı: 63, 1137 - 1160, 27.03.2025

Zerrin Önen , Mahire Aslan

https://doi.org/10.53444/deubefd.1590702

Öz

This research aims to develop a valid and reliable scale to measure teachers' perceptions of organizational dignity. The sample for the study includes teachers working in public elementary, middle, and high schools in the central districts of Şahinbey and Şehitkamil in Gaziantep during the 2022-2023 academic year. Data from 312 teachers were used for Exploratory Factor Analysis (EFA), and data from 304 teachers were used for Confirmatory Factor Analysis (CFA). The analysis was conducted using SPSS and Lisrel software. To assess whether the data followed a normal distribution, skewness and kurtosis values were examined, and the KMO and Bartlett tests were performed. It is stated that the skewness and kurtosis coefficients regarding the normal distribution of data should take values between -1 and +1 (Field, 2013). In this study, the obtained skewness and kurtosis values were found to lie within the range of -1 to +1 (-.452 and .070), indicating that the data are approximately normally distributed. Similarly, the data are considered suitable for factor analysis if the KMO value is 0.6 or above (Tabachnick & Fidell, 2013) and the value of Bartlett’s Test of Sphericity is less than .05 (Field, 2013). In this research, the KMO value was calculated as .954, and Bartlett’s Test of Sphericity was 9526.506 (p < .001; df = 703). Based on these results, it was concluded that the data are suitable for factor analysis.The analysis revealed a four-factor structure that accounted for 63.394% of the total variance, and this structure demonstrated a good model fit (χ2/df=2.72). Factor loadings for the items ranged from ".775" to ".296," with a Cronbach's alpha internal consistency coefficient of .962. In summary, the findings indicate that the Organizational Dignity Scale, composed of 4 dimensions and 36 items, is a reliable and valid instrument for measurement.

Anahtar Kelimeler

dignity, organizational dignity, teacher

Örgütsel Saygınlık Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Öz

Bu çalışma, öğretmenlerin örgütsel saygınlık algılarını ölçmek amacıyla güvenilir ve geçerli bir ölçek geliştirmeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın çalışma grubu, 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Gaziantep ili merkez ilçeleri olan Şahinbey ve Şehitkamil'deki resmi ilkokul, ortaokul ve lise kademesinde çalışan öğretmenlerden oluşmaktadır. Açımlayıcı faktör analizi (AFA) 312 öğretmen, doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ise 304 öğretmenin katılımı ile elde edilen veriler üzerinden gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizi SPSS ve Lisrel programları kullanılarak yapılmış olup, verilerin normal dağılım gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla basıklık ve çarpıklık katsayıları incelenmiş, KMO ve Bartlett testleri uygulanmıştır. Verilerin normallik dağılımına ilişkin çarpıklık ve basıklık katsayılarının -1 ve +1 arasında değişen değerler alması gerektiği belirtilmektedir (Field, 2013). Bu çalışmada elde edilen çarpıklık ve basıklık değerlerinin -1 ile +1 aralığında yer aldığı (-.452 ve .070) ve verilerin yaklaşık olarak normal dağılım gösterdiği tespit edilmiştir. Benzer şekilde KMO değerinin 0.6 ve üzerinde olması (Tabachnick & Fidell, 2013) ve Barlett’s Test of Sphericity değerinin ise .05’den küçük olması verilerin faktör analizine uygun olduğunu göstermektedir (Field, 2013). Bu araştırmada KMO değeri .954, Barlett’s Test of Sphericity ise 9526.506 olarak hesaplanmıştır (p<.001; df=703). Bu sonuçlardan hareketle verilerin faktör analizine uygun olduğu kararlaştırılmıştır. Analizler sonucunda, toplam varyansın %63.394'ünü açıklayan 4 boyutlu bir yapı elde edilmiş olup, bu yapının model ile iyi düzeyde uyum gösterdiği (χ2/sd=2.72) tespit edilmiştir. Ölçekte yer alan maddelerin faktör yüklerinin ".775" ile ".296" arasında değiştiği, Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısının ise .962 olarak hesaplandığı görülmüştür. Sonuç olarak, yapılan analizler 4 boyut ve 36 maddeden oluşan Örgütsel Saygınlık Ölçeği'nin geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğunu ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

saygınlık, örgütsel saygınlık, öğretmen

Kaynakça

• Ashforth, B. E., & Mael, F. (1989). Social identity theory and the organization. Academy of Management Review, 14(1), 20-39.
• Atmaca, T. (2020). Öğretmenlerin toplumsal saygınlık ve imajlarına olumsuz etki eden faktörlerin incelenmesi. Yaşadıkça Eğitim, 34(1), 152-167.
• Baker, S. J., & Lucas, K. (2017). Is it safe to bring myself to work? Understanding LGBTQ experiences of workplace dignity. Canadian Journal of Administrative Sciences, 34(2), 133-148.
• Bal, M. (2017). Dignity in the workplace: New theoretical perspectives. Springer.
• Baumgartner, H., & Homburg, C. (1996). Applications of structural equation modeling in marketing and consumer research: A review. International Journal of Research in Marketing, 13(2), 139-161.
• Bentler, P. M. (1980). Multivariate analysis with latent variables: Causal modeling. Annual Review of Psychology, 31, 419-456.
• Bentler, P. M., & Bonett, D. G. (1980). Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures. Psychological Bulletin, 88, 588-606.
• Bolton, S. C. (2007). Dignity in and at work: Why it matters. In S. C. Bolton (Ed.), Dimensions of dignity at work (pp. 3–16). Oxford: Butterworth-Heinemann.
• Bolton, S. C. (2010) Being human: Dignity of labor as the foundation for the spirit–work connection, Journal of Management, Spirituality and Religion, 7(2), 157-172.
• Bozdoğan, S., & Akkaya, A. Y. (2020). Karl Marx ve demokrasi üzerine bir inceleme. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 48, 155-174.
• Brown, T. A. (2015). Confirmatory factor analysis for applied research. Guilford Press.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitimi Yönetimi,32,470-483.
• Büyüköztürk, Ş. (2003). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Pegem Yayıncılık.
• Can, A. (2017). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Pegem Akademi.
• Chu, S. K. W., & Chan, D. K. S. (2021). Workplace dignity: A critical review and future research agenda. Journal of Business Ethics, 170(3), 491–508.
• Cook, M. (2014). Leadership and management challenges in addressing the dignity and respect agenda. Journal of Nursing Management, 22, 137–139.
• Cotterrell, R. (2011). Justice, dignity, torture, headscarves: Can Durkheim’s sociology clarify legal values?. Social & Legal Studies, 20(1), 3-20.
• Creswell, J. W. (2013). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. SAGE.
• Crowley, M. (2012). Control and dignity in professional, manual and service-sector employment. Organization Studies, 33(10), 1383-1406.
• Dan-Cohen, M. (2011). A concept of dignity. Israel Law Review, 44(1-2), 9-24.
• Demir, Z. (2018). Karl Marx’ın bakış açısından kapitalist toplumda yabancılaşma ve sonuçları. Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 3(5), 63-74.
• Doe, J., & Smith, A. (2023). Workplace dignity and employee performance: A cross-sectional analysis. Journal of Business Ethics, 162(2), 145–162.
• Erden, M. (2007). Eğitim bilimlerine giriş. Arkadaş Yayınevi.
• Erkuş, A. (2014). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme-I: Temel kavramlar ve işlemler. Pegem Yayınları.
• Field, A. (2013). Discovering statistics using IBM SPSS statistics. Sage.
• Formosa, P., & Mackenzie, C. (2014). Nussbaum, Kant, and the capabilities approach to dignity. Ethical Theory and Moral Practice, 17(5), 875-892.
• Gilabert, P. (2017). Kantian dignity and Marxian Socialism. Kantian Review, 22(4), 553–577.
• Gilabert, P. (2019). Exploitation, solidarity, and dignity. Journal of Social Philosophy, 50(4), 465–494.
• Göker, S. D., & Gündüz, Y. (2017). Dünya ölçeğinde öğretmenlerin saygınlık statüsü ve özlük hakları. Milli Eğitim Dergisi, 46(213), 177-196.
• Grabb, G. E. (1984). Theories of social inequality an introduction. Holt, Rinehart and Winston of Canada, Limited.
• Gravetter, F. J., & Forzano, L. B. (2015). Research methods for the behavioral sciences. Linda Schreiber-Ganster.
• Hayry, M. (2004). Another look at dignity. Cambridge Quarterly of Healthcare Ethics, 13(1), 7-14.
• Ho, R. (2013). Handbook of univariate and multivariate data analysis with IBM SPSS. Chapman and Hall/CRC.
• Hodgkiss, P. (2013). A moral vision: Human dignity in the eyes of the founders of sociology. The Sociological Review, 61(3), 417-439.
• Hodson, R. (2001). Dignity at work. Cambridge University Press.
• Hodson, R. (2004). The Dignity of research. Contemporary Sociology, 33(1), 17-20.
• Hoguane, I., & Pinto, A. O. (2023). Education as a way of promoting human dignity. International Journal of Education, Culture and Society, 8(3), 149-155.
• Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6(1), 1-55.
• Ikechukwu, O. B., & Jude, O. (2019). Reification and the ontology of human dignity. Journal of Philosophy and Ethics, 1(3), 14-21.
• Jacobson, N. (2007). Dignity and health: A review. Social Science & Medicine, 64, 292-302.
• Jacobson, N. (2009). A taxonomy of dignity: A grounded theory study. BMC International Health and Human Rights, 9(3).
• Keskin, S. C., & Yüceer, D. (2017). Geçmişten günümüze öğretmenlerin gözünden bir meslek olarak öğretmenlik mesleği. Electronic Turkish Studies, 12(14), 85-104.
• Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. Routledge.
• Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling (3rd Edition). New York: Guilford Press.
• Kumar, S., & Patel, R. (2024). Interventions to support and restore dignity in the workplace: Evidence from a cross-cultural study. International Journal of Management Studies, 49(1), 89–110.
• Lamers, L. (2020). Dignified gig work: Towards better conditions for algorithmic management. [Unpublished master’s thesis]. University of Twente. https://essay.utwente.nl/83407/
• Lawless, J., & Moss, C. (2007). Exploring the value of dignity in the work-life of nurses. Contemporary Nurse, 24(2), 225-236.
• Lin, C., & Yamaguchi, S. (2011). Effects of face experience on emotions and self‐esteem in Japanese culture. European Journal of Social Psychology, 41, 446-455.
• Lee, H., & Martin, J. (2023). Dignity violations in modern organizations: Causes, consequences, and remedies. Journal of Organizational Behavior, 44(2), 123–140.
• Lucas, K. (2015). Workplace dignity: Communicating inherent, earned, and remediated dignity. Journal of Management Studies, 52(5), 621-646.
• Lucas, K. (2017). Workplace dignity. The international Encyclopedia of Organizational Communication, 1-13.
• Lucas, K., Manikas, A. S., Mattingly, E. S., & Crider, C. J. (2017). Engaging and misbehaving: How dignity affects employee work behaviors. Organization Studies, 38(11), 1505-1527.
• Maier, A. (2010). Torture. In P. Kaufmann, H. Kuch, C. Neuhäuser, & E. Webster (Eds.), Humiliation, degradation, dehumanization: Human dignity violated, 24 (pp. 101-117). Springer Science & Business Media.
• Marsh, H. W., Hau, K. T., Artelt, C., Baumert, J., & Peschar, J. L. (2006). OECD’s brief self-report measure of educational psychology’s most useful affective constructs: Cross-cultural, psychometric comparisons across 25 countries. International Journal of Testing, 6(4), 311-360.
• Mattson, D. J., & Clark, S. G. (2011). Human dignity in concept and practice. Policy Sciences, 44(4), 303-319.
• McCrudden, C. (2008). Human dignity and judicial interpretation of human rights. European Journal of International Law, 19(4), 655-724.
• Murphy, J. G. (2007). The elusive nature of human dignity. Hedgehog Review, 9(3), 20-31.
• Neuman, W. L. (2014). Social research methods: Qualitative and quantitative approaches. Essex: Pearson Education Limited.
• Nguyen, T., & Kim, J. (2025). Future directions in dignity protection: Emerging trends in organizational culture and policy. Human Resource Management Review, 36(2), 45–65.
• Nordenfelt, L. (2004). The Varieties of dignity. Health Care Analysis, 12(2), 69-81.
• Nunnally, J. C. (1978). Psychometrictesting. McGraw-Hill.
• Oktay, A. (1991). Öğretmenlik mesleği ve öğretmenin nitelikleri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(3), 187-193.
• Özkale, U. S. (2016). Öğretmenlik mesleğinin toplumdaki statü ve saygınlığının azalmasının nedenleri ve çözüm önerileri:Azize Abdulkadir Hamamcıoğlu Ortaokulu örneği. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. , Zirve Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=A30qu4mNjoY2KVBB-sVaWQ&no=Bcxl5jPJcH9cL23XVdHBSQ
• Pallant, J. (2005). SPSS survival manual: A step guide to data analysis using SPSS for Windows version 12. Open University Press.
• Pallant, J. (2017). SPSS Kullanma Kılavuzu-Spss ile Adım Adım Veri Analizi (Çev. S. Balcı, B. Ahi,). Anı Yayıncılık.
• Roberts, P., & Priest, H. (2006). Reliability and validity in research. Nursing Standard, 20(44), 41-46.
• Sağlık, C. (2019). Emile Durkheim’in metodolojisi ve sosyolojisi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 449-480.
• Sayer, A. (2007). Dignity at work: Broadening the agenda. Organization, 14(4), 565-581.
• Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi. Anı Yayıncılık.
• Schroeder, D. (2008). Dignity: two riddles and four concepts. Cambridge Quarterly of Healthcare Ethics, 17, 230-238.
• Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2010). A beginner's guide to structural equation modeling. Routledge.
• Scott-Campbell, C. (2019). A validation of the workplace dignity scale. [Unpublished master’s thesis]. Massey University. https://online.ucpress.edu/collabra/article/6/1/31/114462/Validating-the-Workplace-Dignity-Scale
• Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk psikoloji yazıları, 3(6), 49-74.
• Statman, D. (2000). Humiliation, dignity and self-respect. Philosophical Psychology, 13(4), 523-540.
• Stevens, J. P. (2009). Applied multivariate statistics for the social sciences. Routledge/Taylor & Francis Group.
• Sugden, R. (2022). Markets, merit and the dignity of labour. International Review of Economics, 69, 323–338.
• Sulmasy, D. P. (2013). The Varieties of human dignity: A logical and conceptual analysis. Medicine, Health Care and Philosophy, 16(4), 937- 944.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş, temel ilkeler ve lisrel uygulamaları. Ekinoks.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Allyn & Bacon/Pearson Education.
• Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Nobel Yayın.
• Thomas, B., & Lucas, K. (2019). Development and validation of the workplace dignity scale. Group & Organization Management, 44(1), 72-111.
• Tiwari, A., & Sharma, R. R. (2019). Dignity at the workplace: Evolution of the construct and development of workplace dignity scale. Frontiers in Psychology, 10(2581).
• Topkaya, N., Altınkurt, Y., Yılmaz, K., & Dilek, S. A. (2013). Saygınlığını yitirme kaygısı ile örgütsel sinizm arasındaki ilişkiler. Akademik Bakış Dergisi, 36, 1-20.
• Türk Dil Kurumu. (2011). Saygınlık. In Güncel Türkçe Sözlük. Erişim tarihi: 10 Aralık, 2023, https://sozluk.gov.tr/
• Ünal, L. I. (2011). Öğretmenliğe ve öğretmen yetiştirmeye ilişkin ekonomi politik bir çözümleme. In S. A. Kilimci (Ed.), Türkiye’de öğretmen yetiştirme (s. 3-23). Pegem Akademi.
• Waldron, J. (2007). Dignity and rank: In memory of Gregory Vlastos (1907-1991). European Journal of Sociology, 48(2), 201-237.
• Winchenbach, A., Hanna, P., & Miller, G. (2019). Rethinking decent work: The value of dignity in tourism employment. Journal of Sustainable Tourism, 27(7), 1026-1043.
• Wong, E. & Tan, R. (2024). Addressing dignity violations: Organizational policies and employee perspectives. Leadership & Organization Development Journal, 45(5), 350–370.
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46, 74-85.
• Yılmaz, İ., & Alabaş, R. (2019). Okul yöneticilerinin saygınlıklarının belirlenmesi: Bir durum çalışması. Elementary Education Online, 18(4), 2128-2146.