BRONZE CROSSES IN BANDIRMA ARCHEOLOGY MUSEUM DURING THE BYZANTINE PERIOD

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 1, 133 - 151, 29.04.2020

Feride İmrana Altun

Öz

In this article ten Byzantine crosses were examined took placed in Bandırma Archaeology Museum collection. During the study, the crosses were handled under two groups as, used in the church and used in necklace as pendant crosses. The crosses are made by casting technique and the decorated by incised. There is a Greek inscription on the cross which is considered as votive cross. It is important in this respect. The nine pendant crosses found in the Bandırma Archaeology Museum are grouped as flat, cylindrical and circular according to the shaped of their arms. One a group of pendant crosses with flat arms there are concentric circle motifs created with incised technique. It is understood that this kind of ornamented crosses were highly appreciated in Byzantine society and used for centuries. The crosses were first discussed with their general characteristics in the Byzantine world and then compared with their similar ones. Dating suggestions for some of these purchased artworks with unknown provenance were offered by their close equivalents. As concrete documents regarding Byzantine religious life, these objects, which are frequently encountered in museums and private collections as well as in the Byzantine layer of archeological

Anahtar Kelimeler

yzantine, Bronze, Cross, Pendant, Bandırma Archaeology Museum

BANDIRMA ARKEOLOJİ MÜZESİ’NDE YER ALAN BİZANS DÖNEMİNE AİT BRONZ HAÇLAR

Öz

Bu makale
kapsamında Bandırma Arkeoloji Müzesi koleksiyonunda yer alan on adet bronz haç
incelenmiştir. Çalışmamız sırasında haçlar, kilisede kullanılan ve boyunda
asılarak taşınan pandantif haçlar olmak üzere iki grup altında ele alınmıştır. Haçların tamamı döküm tekniğinde yapılmış
ve üzerlerindeki süslemeler kazıma tekniği ile oluşturulmuştur. Adak haçı,
olarak değerlendirilen eserin üzerinde Grekçe yazıt vardır. Bu bakımdan önemlidir.
Bandırma Arkeoloji Müzesi’nde bulunan
dokuz adet pandantif haç kollarının biçimine göre, yassı, silindirik ve
dairesel olarak gruplandırılmıştır. Yassı kolu pandantif haçların bir grubu
üzerinde kazıma tekniği oluşturulmuş iç içe daire motifleri vardır. Bu tür
süslemeli haçların Bizans toplumunda oldukça beğenildiğini yüzyıllar boyunca
kullanıldığı anlaşılmaktadır. Söz konusu haçlar öncelikle Bizans dünyasındaki genel özelikleri ile ele
alınmış, sonrasında bezerleri ile karşılaştırılarak değerlendirilmiştir.
Buluntu yerleri bilinmeyen müzeye satın alma
yoluyla kazandırılan bu eserlerin tarihlendirme önerileri de çok yakın
benzerleri üzerinden yapılmıştır. Arkeolojik alanların Bizans tabakalarında
olduğu kadar, müzeler ve özel koleksiyonlarda sıklıkla yer alan objeler Bizans dini
yaşamına ilişkin somut belgeler olarak Bizans yaşam kültürü ve alışkanlıklarını
algılamamızı kolaylaştırır.

Anahtar Kelimeler

Bizans, Bronz, Haç, Kolye Haç, Bandırma Arkeoloji Müzesi

Kaynakça

• Referans1 Acara, M, (1997). Bizans Maden Sanatında Dini Törenler Sırasında Kullanılan (Litürjik) Eserler, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Referans 2Antonaras, A.C. (2012). Middle and Late Byzantine Jewellery from Thessaloniki an dits Region. Byzantine Small Finds inArchaeological Contexts (Byzas 15) (Ed. B. Böhlendorf-Arslan ve A. Ricci), 2012: 117–26, İstanbul, Ege Yayınları.
• Referans3Cleymans, S. ve Talloen P. (2018). Protection in Life and Death: Pendant Crosses from the Cemetery of Apollo Klarios at Sagalassos, Turkey European Journal of Archaeology, 21 (2), 2018: 280–298.