Medyanın Çocuklar Üzerindeki Etkileri ve Kullanımına İlişkin Öneriler

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 4, 486 - 494, 15.10.2021

Duygu Yılmaz , Rabiye Güney

https://doi.org/10.46483/deuhfed.829839

Cited By: 5

Öz

Geçmişten günümüze teknolojinin ilerlemesi ve son dönemde COVID-19 pandemisi sebebiyle evde geçirilen sürenin uzaması, çocuk ve adölesanların dijital medya araçlarıyla geçirdiği süreyi hızla artırmıştır. Bu durum medya kullanım alışkanlıklarına bağlı olarak bazı olumlu ve olumsuz etkileri beraberinde getirmektedir. Medya araçlarının bilinçli, doğru ve amaca uygun kullanılması yaratıcılığı ve eleştirel düşünmeyi geliştirmekle birlikte yaşamı kolaylaştırmaktadır. Ancak bu araçların bilinçsiz ve kontrolsüz kullanımı çocuk ve adölesanların sağlığını ve gelişimini tehdit etmektedir. Medyanın bilinçli kullanımında ve olumsuz etkilerin azaltılmasında hemşirelerin önemli sorumlulukları vardır. Bu nedenle, medyanın çocuklar üzerindeki etkilerinin, çocuk hakları açısından taşıdığı risklerin, konuyla ilgili güncel araştırmaların, uluslararası otorite kuruluşlar tarafından geliştirilen önerilerin hemşireler tarafından bilinmesi önem taşımaktadır. Bu bağlamda güncel ve geniş kapsamlı literatür bilgilerine dayanılarak hazırlanan bu derlemede medyanın çocuklar üzerindeki etkileri, uluslararası kuruluşların önerileri ve hemşirelerin rol ve sorumlulukları hakkında bilgi verilmesi amaçlanmıştır. Ayrıca hemşirelere ve ebeveynlere konuya ilişkin eğitimler verilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Medya, İnternet, Çocuk, Ergen, Gelişim, Hemşire

Effects of Media on Children and Recommendations on the Use of Media

Öz

The advancement of technology from the past to the present and the prolongation of time spent at home due to the COVID-19 pandemic have rapidly increased the time spent by children and adolescents with digital media. Depending on media usage habits, this situation brings about some positive and negative effects. Conscious, correct, and purposeful use of media tools makes life easier along with improving creativity and critical thinking. However, the unconscious and uncontrolled use of these tools threatens the health and development of children and adolescents. Nurses have important responsibilities in the conscious use of the media and in the alleviation of its negative effects. Therefore, it is important for nurses to know the effects of the media on children, the risks it has in terms of children's rights, current research on the subject, and recommendations developed by international authorities. In this respect, this review based on current and comprehensive related literature aims to provide information about the effects of the media on children, the recommendations of international organizations, and the roles and responsibilities of nurses. In addition, training on the subject is recommended for nurses and parents.

Anahtar Kelimeler

Media, Internet, Child, Adolescent, Development, Nurse

Kaynakça

• 1. Güleç V. Aile ilişkilerinin sosyal medyayla birlikte çöküşü. Yeni Medya Elektronik Dergisi 2018;2(2):105-120.
• 2. AAP Council on Communications and Media. Media use in school-aged children and adolescents. Pediatrics 2016;138(5):e20162592.
• 3. Hardell L. Effects of mobile phones on children's and adolescents’ health: A commentary. Child Dev 2018;89(1):137-140.
• 4. Ergüney M. İnternetin okul öncesi dönemdeki çocuklar üzerindeki etkileri hakkında bir araştırma. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi 2017;5(17):1917-1938.
• 5. Kanbur B. Görsel medyanın ve subliminal mesajların çocuk sağlığı üzerine etkileri. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2020;10:94-106.
• 6. Kemp S. Digital 2021: The latest insights into the ‘state of digital’. We Are Social and Hootsuite [online]. 2021. URL: https://wearesocial.com/blog/2021/01/digital-2021-the-latest-insights-into-the-state-of-digital Erişim Tarihi: 27 Ocak 2021.
• 7. Child Rescue Coalition. Kids for privacy campaign. [online] 2020. URL: https://childrescuecoalition.org/kids-privacy-campaign/ Erişim Tarihi: 22 Nisan 2020.
• 8. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması. TÜİK [online]. 2020. URL: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2020-33679 Erişim Tarihi: 02 Ocak 2021.
• 9. Eyimaya AO, Irmak AY. Relationship between parenting practices and children's screen time during the COVID-19 pandemic. J Pediatr Nurs 2021;56:24-29.
• 10. Tanrıverdi H, Sağır S. Lise öğrencilerinin sosyal ağ kullanım amaçlarının ve sosyal ağları benimseme düzeylerinin öğrenci başarısına etkisi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2014;7(18):775-822.
• 11. Radesky JS, Christakis DA. Increased screen time: implications for early childhood development and behavior. Pediatric Clinics 2016;63(5):827-839.
• 12. Türk MS. Medyanın gerçeklik inşası ve gerçeklik algısı. Düşünce Dünyasında Türkiz Siyaset ve Kültür Dergisi 2014;5(28):9-32.
• 13. Zou L, Tal I, Covaci A, Ibarrola E, Ghinea G, Muntean GM. Can multisensorial media improve learner experience? In Proceedings of the 8th ACM on Multimedia Systems Conference; 2017 June; 315-320.
• 14. Karadeniz E, Özdemir M. Behiç Ak’ın çocuk kitaplarında medya ve sosyal medya eleştirisi. Sakarya University Journal of Education 2018;8(4):250-264.
• 15. Serin H. Sosyal medyada çocuk hakları ihlalleri: Ebeveynler ve öğretmenler farkında mı? Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2019;20:1005-1031.
• 16. Ateş EC, Saluk A. Bilişim suçları kapsamında suça sürüklenen çocukların incelenmesi. HUMANITAS-Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi 2018;6(12):154-176.
• 17. Crone EA, Konijn EA. Media use and brain development during adolescence. Nat Commun 2018;9(1):1-10.
• 18. Traş Z, Öztemel K. Facebook yoğunluğu, gelişmeleri kaçırma korkusu ve akıllı telefon bağımlılığı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Addicta: The Turkish Journal on Addictions 2019;6(1):91-113.
• 19. Przybylski AK, Murayama K, DeHaan CR., Gladwell V. Motivational, emotional, and behavioral correlates of fear of missing out. Comput Human Behav 2013;29(4):1841-1848.
• 20. Lissak G. Adverse physiological and psychological effects of screen time on children and adolescents: Literature review and case study. Environ Res 2018;164:149-157.
• 21. Ishii K, Aoyagi K, Shibata A, Koohsari MJ, Carver A, Oka K. Joint associations of leisure screen time and physical activity with academic performance in a sample of Japanese children. Int J Environ Res Public Health 2020;17(3):757.
• 22. Chassiakos YLR, Radesky J, Christakis D, Moreno MA, Cross C, Council on Communications and Media. Children and adolescents and digital media. Pediatrics 2016;138(5):3-6.
• 23. Belpomme D, Hardell L, Belyaev I, Burgio E, Carpenter, DO. Thermal and non-thermal health effects of low intensity non-ionizing radiation: An international perspective. Environ Pollut 2018;242:643-658.
• 24. Madigan S, Browne D, Racine N, Mori C, Tough S. Association between screen time and children’s performance on a developmental screening test. JAMA Pediatr 2019;173(3):244-250.
• 25. Hutton JS, Dudley J, Horowitz-Kraus T, DeWitt T, Holland SK. Associations between screen-based media use and brain white matter integrity in preschoolaged children. JAMA Pediatr 2020;174(1):e193869.
• 26. Ulus Ç. Mahkeme çocuklarını reklam malzemesi yapan blogger annenin iki çocuğunu babaya verdi. NTV [online]. 2017. URL:https://www.ntv.com.tr/turkiye/mahkeme-cocuklarini-reklam-malzemesi-yapan-blogger-annenin-iki-cocugunubabaya-verdi,qS8Pj79Zc0SNNhjagnJu8A Erişim Tarihi: 13 Ağustos 2021.
• 27. Türk Ceza Kanunu (TCK). T.C. Resmî Gazete;25611:12 Ekim 2004. [online]. URL: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5237&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 Erişim Tarihi: 28 Mart 2020.
• 28. Garett R, Lord LR, Young SD. Associations between social media and cyberbullying: A review of the literature. Mhealth 2016;2:46.
• 29. UNICEF. Siber zorbalık: Nedir ve nasıl önlenir? UNICEF Türkiye [online]. 2020. URL: https://www.unicef.org/turkey/siber-zorbal%C4%B1k-nedir-ve-nas%C4%B1l-%C3%B6nlenir Erişim Tarihi: 2 Ocak 2021.
• 30. Yılmaz M, Candan F. Oyun sanal intihar gerçek: ``The blue whale challange/mavi balina’’ oyunu üzerinden kurulan iletişimin neden olduğu intiharlar üzerine kuramsal bir değerlendirme. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi (29. Özel Sayısı) 2018;270-283.
• 31. Talu E. Bir oyundan ötesi: "Mavi Balina" (The Blue Whale) adlı oyunun Shneidman'ın "İntihar Küpü" modeli bağlamında analizi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi 2019;20(3):1044-1078.
• 32. BBC News Türkçe. Mavi Balina oyunundan kurtulanlar anlatıyor: 'Sanal ölüm tuzağı'. BBC News Türkçe [online]. 2019. URL: https://www.bbc.com/turkce/41281200 Erişim Tarihi: 19 Temmuz 2021.
• 33. Mahadevaiah M, Nayak RB. Blue whale challenge: Perceptions of first responders in medical profession. Indian J Psychol Med 2018;40(2):178-182.
• 34. Ardıç E. Çevrimiçi oyun tehditlerine karşı çözüm önerileri: Mavi balina oyunu. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi 2019;3(1):57-75.
• 35. Vanderloo LM, Carsley S, Aglipay M, Cost KT, Maguire J, Birken CS. Applying harm reduction principles to address screen time in young children amidst the COVID-19 pandemic. J Dev Behav Pediatr 2020;41(5):335-336.
• 36. Munasinghe S, Sperandei S, Freebairn L, Conroy E, Jani H, Marjanovic S, et al. The impact of physical distancing policies during the COVID-19 pandemic on health and well-being among Australian adolescents. J Adolesc Health 2020;67(5):653-661.
• 37. American Academy of Child & Adolescent Psychiatry [AACAP]. Media habits during COVID-19: Children & teens on screens in quarantine. AACAP [online]. 2020 URL: www.aacap.org Erişim Tarihi: 2 Ocak 2021.
• 38. UNICEF. Children’s rights and internet. UNICEF [online]. 2020. URL: https://www.unicef.org/csr/childrensrightsandinternet.htm Erişim Tarihi: 28 Mart 2020.
• 39. T.C. Kalkınma Bakanlığı. Bilgi Toplumu Stratejisinin Yenilenmesi Projesi, Bilgi Güvenliği, Kişisel Bilgilerin Korunması ve Güvenli İnternet Ekseni Küresel Eğilimler ve Ülke İncelemeleri Raporu. [online]. 2013 URL: https://afyonluoglu.org/PublicWebFiles/strategies/2015BTS/05/Bilgi%20G%c3%bcvenli%c4%9fi%20Ki%c5%9fisel%20Bilgilerin%20Korunmasi%20ve%20G%c3%bcvenli%20%c4%b0nternet.pdf Erişim Tarihi: 28 Mart 2020.
• 40. Gencel Bek M. Medyada çocuk hakları ve etik ilkeler. İçinde Şirin MR, Anne Baba Öğretmen ve Medya Çalışanları İçin El Kitabı- Çocuk Hakları ve Medya. Basım. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları; 2011: 23-46.
• 41. World Health Organization. (WHO). Excessive screen use and gaming considerations during COVID19. [online]. 2020. URL: https://apps.who.int/iris/handle/10665/333467 Erişim Tarihi: 28 Mart 2020.
• 42. Beal JA. Screen time and toddlers: New evidence on potentially negative effects. MCN Am J Matern Child Nurs 2020;45(4):241.
• 43. Byrne E, Vessey JA, Pfeifer L. Cyberbullying and social media: Information and interventions for school nurses working with victims, students, and families. J Sch Nurs 2018;34(1):38-50.
• 44. World Health Organization. (‎WHO)‎. Guidelines on physical activity, sedentary behaviour and sleep for children under 5 years of age: web annex: evidence profiles. World Health Organization. [online]. 2019. URL: https://apps.who.int/iris/handle/10665/311664 Erişim Tarihi: 28 Mart 2020.
• 45. World Health Organization. (WHO). To grow up healthy, children need to sit less and play more. World Health Organization. [online]. 2019. URL: https://www.who.int/news/item/24-04-2019-to-grow-up-healthy-children-need-to-sit-less-and-play-more Erişim Tarihi: 28 Mart 2020.
• 46. American Academy of Pediatrics (AAP). Media and young minds. Pediatrics 2016;138(5).
• 47. Schor EL. Caring for Your School-Age Child Ages 5 To 12. American Academy of Pediatrics. New York: Bantam Books; 2018: 315-330.
• 48. American Academy of Child & Adolescent Psychiatry (AACAP). Screen Time and Children. [online] 2020; 54. URL: https://www.aacap.org/AACAP/Families_and_Youth/Facts_for_Families/FFF-Guide/ChildrenAndWatchingTV054.aspx#:~:text=Between%2018%20and%2024%20months,limit%20activities%20that%20include%20screens Erişim Tarihi: 2 Ocak 2021.
• 49. UNICEF. COVID-19 and its implications for protecting children online. [online] 2020. URL: https://www.unicef.org/media/67396/file/COVID19%20and%20Its%20Implications%20for%20Protecting%20Children%20Online.pdf Erişim Tarihi: 26 Aralık 2020.
• 50. Cross C. Working and learning from home during the COVID-19 outbreak. [online] 2020. URL: https://www.healthychildren.org/English/health-issues/conditions/COVID-19/Pages/Working-and-Learning-from-Home-COVID-19.aspx Erişim Tarihi: 2 Ocak 2021.
• 51. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), Güvenli Web Portalı [online]. URL: http://www.guvenliweb.org.tr. Erişim Tarihi: 30 Kasım 2019.