Hemşirelik Öğrencilerinin Sigara İçme Sıklığı ve Sigara Paketleri Üzerindeki Uyarılardan Etkilenme Durumları

Yıl 2022, Cilt: 15 Sayı: 3, 359 - 368, 15.07.2022

Erdal Akdeniz , Selma Öncel

https://doi.org/10.46483/deuhfed.1000192

Öz

Giriş: Gençlerin sigara içme sıklığının ve sigara paketi uyarılarından etkilenme durumlarının belirlenmesi sigarayı bırakmada yeni politikalar geliştirmek açısından önemlidir. Amaç: Bu çalışma hemşirelik öğrencilerinin sigara içme sıklığını, nikotin bağımlılık düzeylerini, sigara paketleri üzerindeki yazılı/görsel uyarılardan etkilenme durumlarını ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Araştırma kesitsel tiptedir. Evrenin bilindiği durumlarda örneklem hesaplama formülüne göre evren 855 olarak kabul edilmiş, örneklem %95 güven aralığı ve 0.05 hata ile hesaplanmış ve örneklem alınacak kişi sayısı 195 olarak bulunmuştur. Veri kayıpları olabileceği düşünülerek 240 kişi çalışma için seçilmiştir. Örneklem alınacak öğrenciler tabakalı örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Veriler, araştırmacılar tarafından oluşturulan anket formu ve Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi ile toplanmıştır. İstatistiksel analizler için Ki-kare testi kullanılmıştır. Bulgular: Öğrencilerin yaş ortalaması 20.95 ± 1.70’dir. %22.5’i sigara içmektedir. Öğrencilerin %68.5’i düşük düzeyde sigara bağımlısı iken %57.1’i sigara paketi üzerindeki uyarılardan etkilenmektedir. Sigara paketi üzerindeki yazılı uyarıların cinsiyete göre etkili bulunmadığı görülmüştür. Görsel uyarılardan yoğun bakımda yatan bir insanı gösteren görsel ile, ölmüş bir insanın morgda ayağını gösteren görselin kızlar tarafından daha etkili bulunduğu saptanmıştır. Sigara paketi üzerindeki yazılı uyarılar ile bazı değişkenler karşılaştırıldığında; sigara içme durumu, ailede sigara içen varlığı, sigara bağımlılığı düzeyi ve sigara içme durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu bulundu. Yazılı uyarılardan etkilenme ile cinsiyet karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunamamıştır. Sonuç: Sigaraya erken başlamanın önlenmesi için çocukluktan itibaren gençlerde önleyici çalışmalar yapılmalıdır. Erkek öğrencilerin daha dikkatli gözlenmesi gerektiği ortaya çıkmıştır. Hemşireler; sigara ile ilgili gençlerde etkili olabilecek stratejiler geliştirmeli ve bunlarla ilgili nitel araştırmalar yapmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik öğrencileri, sigara içmek, uyarı

Smoking Frequency of Nursing Students and the Extent to Which They Are Affected by the Warning Labels on Cigarette Packs

Öz

Background: Determining the smoking frequency of young people and their exposure to cigarette pack warnings is important in terms of developing new policies for smoking cessation. Objectives: This study was conducted to determine the smoking frequency of nursing students, their nicotine dependence, the extent to which they were affected by textual/graphic warning labels on cigarette packs, and the factors affecting them. Methods: The research is cross-sectional type. According to the sample calculation formula in cases where the universe is known, the universe was accepted as 855, the sample was calculated with 95% confidence interval and 0.05 error, and the number of people to be sampled was found to be 195. A total of 240 people were selected for the study, considering that there may be data losses. The students to be sampled were determined by the stratified sampling method. The data were collected via the survey created by the researchers and the Fagerstrom Test for Nicotine Dependence (FTND). Chi-squared test were used for statistical analysis. Results: The average age of the students was 20.95 ± 1.70. 22.5% of the participants smoked. 68.5% of students had a low addiction level, while 57.1% were affected by warnings on a cigarette packs. It was observed that the effect of textual warnings on the cigarette packs did not differ by gender. Graphics showing a person in intensive care and a dead person's foot in the morgue evoked higher levels of negative affect on women than on men. When the written warnings on the cigarette package and some variables are compared; It was found that there was a statistically significant difference between smoking status, presence of smokers in the family, level of smoking addiction and smoking status. No statistically significant difference was found when being affected by written warnings and gender were compared. Conclusion: In order to prevent early youth smoking initiation, preventive studies should be carried out on young people from childhood. Particularly male students should be observed more carefully. Nurses; should develop strategies that can be effective in smoking-related youth and conduct qualitative research on them.

Anahtar Kelimeler

Nursing students, smoking, warning

Kaynakça

• 1. Togawa K, Bhatti L, Roux L, Ullrich A, Ilbawi A, Varghese C, et al. WHO Tobacco Knowledge Summaries: Tobacco and Cancer Treatment Outcomes. World Health Organization; 2018.
• 2. WHO. Tobacco 2020. https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/tobacco.
• 3. Vitzthum K, Koch F, Groneberg DA, Kusma B, Mache S, Marx P, et al. Smoking behaviour and attitudes among German nursing students. Nurse Education in Practice. 2013;13(5):407-12.
• 4. Omu FE, Al-Marzouk R, Al-Kandari I, Paulraj D, Rajagopal M, John P. The prevalence of tobacco products use among Kuwait nursing college students. International Journal of Nursing. 2015;2(2):157-67.
• 5. Moxham L, Dwyer T, Reid-Searl K. Graduate nurses and nursing student's behaviour: Knowledge and attitudes toward smoking cessation. Nurse Education Today. 2013;33(10):1143-7.
• 6. Gençtürk N, Bolat D, Bulut H, Yerli G. Bir grup sağlık yüksekokulu öğrencilerinin sigara içme ile ilgili görüş ve davranışları. Florence Nightingale Journal of Nursing. 2009;17(1):16-23.
• 7. Oğuz S, Çamcı G, Kazan M. The prevalence of cigarette smoking and knowing status for diseases caused by smoking among university students. Van Medical Journal. 2018;25(3):332-7.
• 8. Duran S, Gözeten A. Analysis of relationship between university students’ smoking behaviour and coping formats with loneliness and stress. Bozok Med Journal. 2017;7(1):1-7.
• 9. Çapık C, Cingil D. Cigarette smoking, nicotine dependency level and associated factors among nursing students. Kafkas Journal of Medical Sciences. 2013;3(2):55-61.
• 10. Bayrak B, Bilir N, Yardım M, Gürkan H, Karakullukçuoğlu Z, Kaya A. Bir grup lise öğrencisinin sigara paketleri üzerinde bulunması planlanan birleşik (Yazılı ve Resimli) uyarı mesajlarının etkililiği hakkındaki görüşleri. Türk Toraks Dergisi. 2010;11:1-9.
• 11. TC Sağlık Bakanlığı. Küresel Yetişkin Tütün Araştırması Türkiye 2012. Ankara; 2014. Yayın No: 948.
• 12. Gerçek C, Doğan N. Sigara paketleri üzerindeki yazılı ve birleşik uyarıların üniversite gençleri üzerindeki etkisinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2012;12(4):2573-84.
• 13. Bilir N, Çakır B, Dağlı E, Ergüder T, Önder Z. Tütün kontrolünde AB müktesebatına uyum. In: Türkiye'de Tütün Kontrol Politikaları. Ankara: WHO Regional Office for Europe;2010.p.53-6.
• 14. T.C. Tütün Mamüllerinin Üretim Şekline, Etiketlenmesine ve Denetlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik: Tarım ve Orman Bakanlığı; 2019. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/03/20190301-5.htm.
• 15. Bader RK, Shihab RA, Al-Rimawi DH, Hawari FI. Informing tobacco control policy in Jordan: Assessing the effectiveness of pictorial warning labels on cigarette packs. BMC Public Health. 2018;18(1):1-7.
• 16. Özpulat F, Bilir N. Opinions of university students regarding pictorial warnings on cigarettes packs. Journal of Human Sciences. 2017;14(1):987-99.
• 17. Yıldırım C, Mayda AS. Evaluation of cigarette smoking, perceptions of problem solving skills and locus of control in health profession students. Duzce Medical Journal. 2017;19(3):70-4.
• 18. Karaçam Z, Von Elm E, Altman DG, Egger M, Pocock SJ, Gotzsche PC, et al. Strobe bildirimi: Epidemiyolojide gözlemsel araştırma raporu yazımının güçlendirilmesi için bir rehber. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014;17(1):64- 72.
• 19. Fagerstrom K-O, Schneider NG. Measuring Nicotine Dependence: A review of the Fagerstrom tolerance questionnaire. Journal of Behavioral Medicine. 1989;12(2):159-82.
• 20. Uysal MA, Kadakal F, Karşidağ C, Bayram NG, Uysal O, Yilmaz V. Fagerstrom test for nicotine dependence: Reliability in a Turkish sample and factor analysis. Tuberküloz ve Toraks Dergisi. 2004;52(2):115-21.
• 21. Selçuk KT, Avcı D, Mercan Y. Smoking addiction among university students and the willingness and self-efficacy to quit smoking. Clinical and Experimental Health Sciences. 2018;8:36-43.
• 22. Ljaljević A, Mugoša B, Terzić N. Smoking status, knowledge and attitudes towards tobacco among health profession students in Montenegro. Acta Medica Saliniana. 2017;46(1):52.
• 23. Fernández-García D, Ordás B, Fernández-Peña R, Bárcena-Calvo C, Ordoñez C, Amo-Setién FJ, et al. Smoking in nursing students: A Prevalence Multicenter Study. Medicine. 2020;99(14):1-7.
• 24. Evans JM, Eades CE, Cameron DM. Health and health behaviours among a cohort of first year nursing students in Scotland: A Self-Report Survey. Nurse Education in Practice. 2019;36:71-5.
• 25. Nasser AM, Salah BA, Regassa LT, Alhakimy AA, Zhang X. Smoking prevalence, attitudes and associated factors among students in health-related departments of community college in rural Yemen. Tobacco Induced Diseases. 2018;16(31):1-7.
• 26. Zeng L-N, Zong Q-Q, Zhang J-W, An F-R, Xiang Y-f, Ng CH, et al. Prevalence of smoking in nursing students worldwide: A Meta-Analysis of Observational Studies. Nurse Education Today. 2020;84:104205.
• 27. Ceylan E, Uysal N, Koç A. Nursing students’ views about graphic warnings and texts on cigarettes and their nicotine dependence. Journal of Dependence. 2020;21(4):285-96.
• 28. Çelik R, Durmaz M, Yorulmaz R, Polat FN. Visual communication within the risk warning on cigarette packs transmitted messages smoking effect of nature. Journal of Süleyman Demirel University Institute of Social Sciences. 2016;3(25):1-22.
• 29. Mazlum FS, Mazlum Ö. Effect of visual and written warnings on cigarette boxes on university students and some suggestions. Fine Arts. 2014;9(1):12-32.
• 30. Akdeniz E, Öncel S. Nicotine Dependence levels of individuals applying a family health center and their status of being affected by warnings on cigarette packs. Clinical and Experimental Health Sciences. 2021;11(2): 1.