HACI BEKTAŞ VELÎ’NİN FELSEFÎ VE İLMÎ YÖNÜ

Yıl 2021, , 449 - 462, 31.12.2021

Abdulhamit Toprak

https://doi.org/10.21054/deuifd.1051852

Öz

Bektaşîlik denince akla ilk gelen mutasavvıfın Hacı Bektaş Velî olduğu söylenebilir. Bektaşîlik’in onun öğretileri ve felsefesi ile oluştuğu bir gerçektir. Bu nedenle Alevî Bektaşî toplumu tarafından Bektaşîlik’in pîri olarak kabul edilir. Hacı Bektaş Velî Türk kültür hayatında özellikle Alevî Bektaşî kültüründe önemli bir yere sahip olmasının yanı sıra toplum ve kültür hayatını da derinden etkilemiş ve yönlendirmiştir. Işınsu; Alevî Bektaşî kültüründe bu kadar önemli bir yere sahip olan Hacı Bektaş Velî’nin felsefî yönünü, Türk kültürü ve edebiyatındaki yerini roman türü ile anlatmaya çalışmıştır. Çalışmamız için Emine Işınsu’nun Hacı Bektaş adlı romanı önemli bir kaynaktır. Emine Işınsu’nun Hacı Bektaş adlı romanının gözüyle anlatılmaya çalışılacaktır. Romanda Işınsu; Hacı Bektaş Velî’den, menkıbelerinden, öğretilerinden bahsetmeye çalışmıştır. Toplumda barışı, huzuru ve edepli olmayı öğütleyen ve örnek yaşantısıyla da toplumu etkileyen Hacı Bektaş’ın ortaya çıktığı günden bugüne, ortaya koyduğu öğretilerinin toplum hayatının temel dinamikleri için ne denli önemli olduğu daha iyi anlaşılmaya başlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hacı Bektaş, ilim, felsefe, Işınsu, Alevî Bektaşî

Kaynakça

• Artun, Erman. Dini- Tasavvufi Halk Edebiyatı (Edebiyat Tarihi / Metinler). Adana: Karahan Kitabevi 4. baskı, 2011
• Çubukçu, İ. Agah. Türk – İslâm Kültürü Üzerinde Araştırmalar ve Görüşler, Ankara: Ankara İlahiyat Fakültesi yayınları, 1987
• Eyuboğlu, İ. Zeki. Bütün Yönleriyle Hacı Bektaş Velî (yaşamı, düşünceleri, çevresi, etkisi) İstanbul: Özgür yayınları 1.baskı. 1989
• Güzel, A. Dinî- Tasavvufî Türk Edebiyatı El Kitabı, 5.baskı Ankara: Akçağ yayınları, 2012
• İsmail Özmen. Alevî – Bektaşî Şiirleri Antolojisi Ankara: Saypa yayınları. 1995
• Işınsu, Emine. Hacı Bektaş, İstanbul: Bilge Kültür Sanat yayınları, 2012
• Kaygusuz, İ. Hakkın Kelâmı Mâkâlât-ı Hacı Bektaş Velî, İstanbul: Demos yayınları, 2013
• Noyan, Bedri. Bektaşîlik Alevîlik Nedir, Ankara: Doğuş Matbaacılık, 1985
• Noyan, Bedri. Bütün Yönleriyle Alevîlik ve Bektaşîlik, C. 1, Ankara: Ardıç yayınları, 1998