KAYNAŞTIRMA VE SOSYAL BÜTÜNLEŞTİRME BİLİNCİNİN ARTIRILMASI: ÖZEL EĞİTİM DERSİNİN İLAHİYAT FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN KAYNAŞTIRMA YETERLİK ALGILARINA ETKİSİ

Yıl 2019, , 209 - 222, 15.12.2019

Hilmi Türkyılmaz

https://doi.org/10.21054/deuifd.634268

Öz

Psikoloji
ve sosyoloji gibi bilim dallarının insana verdiği önem ve insan hakları
alanında gözlenen gelişmeler yanında genel ve özel eğitim alanındaki değişme ve
gelişmeler kaynaştırma düşüncesinin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Kaynaştırma,
özel gereksinimli bireylerin normal sınıflarda eğitimlerini sürdürmeleri
yoluyla akademik ve sosyal anlamda onların toplumsal bütünleşmelerini sağlayan
bir uygulama olarak kabul edilmektedir. Kaynaştırma ve bütünleştirme
uygulamaları dünya genelinde hızla yaygınlaşmasına rağmen ülkemizde tam olarak
başarılı olunduğu söylenemez. Sahada yapılan araştırmalar incelendiğinde
başarıya ulaşılmasındaki engellerden birisi de olumsuz öğretmen tutumları
olarak karşımıza çıkmaktadır. Öğretmen adaylarına verilen Özel Eğitim dersi bu
engeli ortadan kaldırmaya yönelik bir işlev görmektedir. İşte bu araştırmada
Özel Eğitim dersinin İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin kaynaştırma ve
bütünleştirme ile ilgili yeterlik algılarına etkisi araştırılmıştır. Araştırma,
tek grup ön test-son test deneysel modele göre desenlenmiştir.

Araştırmanın
sonuçlarına göre ders öncesine göre öğrencilerin kaynaştırma yeterlik algıları
ve kendilerine duydukları özgüven anlamlı derecede artmıştır. Öğrencilere
konuyla ilgili verilen dersin yararlı olduğu görülmekte olup, Özel Eğitim vb.
derslerin İlahiyat Fakültelerinde okutulmasına devam edilmesi önerilmektedir.
Bu araştırmanın konuyla ilgili yararlı bir tartışma ortamı oluşturacağı
düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Özel Eğitim, Kaynaştırma, Bütünleştirme, Sosyal Bütünleşme

INCREASING MAINSTREAMING AND SOCIAL INTEGRATION AWARENESS: THE EFFECT OF SPECIAL EDUCATION COURSE ON THE INCLUSION PRACTICES COMPETENCE OF DIVINITY FACULTY STUDENTS

Öz

In
addition to the importance given to human by science such as psychology and
sociology and the developments observed in the field of human rights, changes
and developments in the field of general and special education led to the idea
of mainstreaming. Mainstreaming is accepted as an application that enables the
social integration of exceptional children in academic and social terms by continuing their education
in normal classes. Although mainstreaming and integration practices are rapidly
spreading throughout the world, it cannot be said that they have been
successful in our country. When the researches in the field are examined, one
of the obstacles to success is negative teacher attitudes. The Special
Education course given to prospective teachers has a function to eliminate this
obstacle. In this research, the effect of Special Education course on the
competence of the students of the Faculty of Divinity related to mainstreaming
and integration was investigated. The research was designed according to one
group pretest-posttest experimental model.

According
to the results of the study, students' perceptions of mainstreaming competence
and their self-confidence increased significantly compared to the pre-lesson
level. It is seen that the course given to the students is useful and it’s
suggested to continue to be taught special education, etc. courses in Faculties
of Divinity. It is thought that this research will provide a useful discussion
environment.

Anahtar Kelimeler

Special Education, Mainstreaming, Integration, Social Integration, Faculty of Divinity

Kaynakça

• Akçamete, Gönül - Kargın, Tevhide. Hizmetiçi Eğitim Programının Öğretmenlerin İşitme Özel Gereksinimlilere Yönelik Tutumlarına Etkisi. Özel Eğitim Dergisi, ( 1994)1(4): 13-19.
• Balay, Refik, (2004) “Küreselleşme, Bilgi Toplumu ve Eğitim”, Ankara üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt: 37, Sayı: 2, Ankara.
• Baykoç Dönmez, Necate - Avcı, Neslihan - Aslan, N. “İlk ve Orta Öğretim Kurumu Öğretmenlerinin Engellilere ve Kaynaştırmaya İlişkin Bilgi ve Görüşleri”, IV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Eskişehir: 10-12 Eylül 1997.
• Baykoç Dönmez, Necate - Avcı, Neslihan - Aslan, N. “Entegrasyona Katılan ve Katılmayan Bireylerin Entegrasyona İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi”. 7. Özel Eğitim Günleri. Eskişehir, 1997.
• Battal, İbrahim. Sınıf Öğretmenlerinin ve Branş Öğretmenlerinin Kaynaştırma Eğitimine İlişkin Yeterliliklerinin Değerlendirilmesi (Uşak İli Örneği) Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi, 2007.
• Camadan, Fatih. Sınıf Öğretmenleri ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Kaynaştırma Eğitimine ve BEP Hazırlamaya İlişkin Öz yeterliklerinin Belirlenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 2012, 1 1(39): 128-138.
• Çelikkaya, Hasan, (2009), Eğitim Bilimlerine Giriş: Eğitimcilik ve Öğretmenlik, 4. Baskı Ankara: Nobel Yayıncılık, 2009.
• Girgin, Günseli. “Çağdaş Eğitim Sisteminde Öğrenci Kişilik Hizmetleri ve Rehberlik”, Psikolojik Danışma ve Kehberlik (Ed. Alim Kaya), Ankara: Anı Yayınları, 7. Baskı, 2011.
• Gözün, Özlem - Yıkmış, Ahmet. “Öğretmen Adaylarının Kaynaştırma Konusunda Bilgilendirilmelerinin Kaynaştırmaya Yönelik Tutumlarının Değişimindeki Etkililiği”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 2004, 5 (2): 65-77.
• Karasar, Niyazi. Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2006.
• Kargın, Tevhide - Acarlar Funda – Sucuoğlu, Bülbin, “Öğretmen (2003), Yönetici ve Anne Babaların Kaynaştırma Uygulamalarına İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 2003, 4 (2): 55-76.
• Kırcaali-İftar, Gönül. Özel Eğitim, (Ed.Süleyman Eripek), İlköğretim Öğretmenliği Lisans Tamamlama Programı, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 1018, 1998.
• Kırk, Samuel – Gallagher James - Coleman, Mary Ruth, Özel Gereksinimli Çocukların Eğitimi, (Çev. Ed. S. Rakap, S. Kalkan), Ankara: Nobel Yayıncılık, 2017.
• Kızılabdullah, Yıldız - Kızılabdullah. Şahin. “Cami Dışında Din Hizmetleri”, Din Hizmetlerinde Rehberlik ve İletişim, Ed. Recai Doğan, Remziye Ege. Ankara: Grafiker Yayınları, 2018.
• Leyser, Yona - Abrams, Peder D. “A Shift to the Positive: An Effective Programme for Changing Pre-service Teachers' Attitudes toward the Disabled”. Educational Review, 35(1) 35-43, 1983.
• Mastropieri Margo A. - Scruggs Thoms E. Kaynaştırma Sınıfı (Çev. Ed. M. Şahin, T. Altun). Nobel Yayıncılık, Ankara, 2016,
• Numanaoğlu, Gülcan. “Bilgi Toplumu-Eğitim-Yeni Kimlikler-II: Bilgi Toplumu ve Eğitimde Yeni Kimlikler”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 32, (1-2), Ankara, 1999.
• Özden, Yüksel. Öğrenme ve Öğretme, Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2011.
• Polloway, Edward A. - Serna Loretta - Patton James R. - Bailey Jenevie W. Özel Gereksinimi Olan Öğrenciler İçin Öğretim Stratejileri (Çev. Ed. Ş. Y. Özkan). Ankara: Nobel Yayıncılık, 2014.
• Yavuz, Canan. Okul Öncesi Eğitimde Kaynaştırma Eğitimi Uygulamalarının Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, 2005.
• Yıkmış, Ahmet - Şahbaz, Ümit - Peker, Sevinç. “Hizmetiçi Eğitim Programlarının Öğretmenlerin Kaynaştırmaya Yönelik Tutumlarına Etkisi”. V. Özel Eğitim Günleri. Eskişehir: Karatepe Yayınları, 1997.