THE RHETORIC OF AL-IBHAM AL-BADI’I IN DISGUISING THE MEANING (RHETORIC STUDY IN TERMS OF INTERPRETATION)
Öz
This research
examines an art of rhetoric in ‘ilm al-badi’i that is called as “al-ibham”
(obscurity); that an eloquent speaker (deliberately) says a speech which is
understandable in two opposing meanings at the same time, as long as he doesn’t
give to the listener a clue that specify a choice of one meaning over the other
opposing one. The research studies various verbal styles that are used by an
eloquent speaker for building al-ibham, and discusses about the skill of
receiving and interpretation of a listener that is aware for eloquence of
al-ibham. The research begins with an introduction, definition of al-ibham
term, presents examples from poetry, prose, and the conclusion.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Abdirrahmân b. Ahmed b. el-Hasen el-Abbâsî (öl. 963/1556), Meʿâhidü’t-tansîs ʿalâ şevâhidi’t-Talhis, Şeyh Muhyiddin Abdülhamîd, Saadet Yayınları, Mısır, (1947).
- Abdülazîz el-Cürcânî (öl. 392/1001), el-Vasatetu Beyne’l-Mütenebbi ve Husumuhu, tahkik Dr.Muhammed ebu’l-Fazl İbrahim, Ali Muhammed Peçevi, İsa Baba Halebi Basımevi Mısır, (basım adedi belli değil), (1966).
- Ahmet Matlub, Mu’cemü’l-Mustalahati’l-Belağati ve Tetavvuruhe, Lubnan yayınları Naşirun, 2. Baskı, (2000).
- Buhari, (öl.256/870), Sahihu’l-Buhari, tahkik Dr. Mustafa Boğa, Beşeri ilimler yayınları Dimeşk, 2. Baskı, (1993).
- Câhiz (öl. 255/869), el-Beyân ve’t-tebeyyün, tahkik: Abdüsselâm Muhammed Hârûn, Hancı basımevi kahire (2003).
- Divan-ı Beşşa bin Bürd, onu Muhammed Tahir bin Aşur tamamlamış ve şerh etmiştir (öl.1393/1973), Tercüme ve Te’lif komisyonu basımevi Kahire,(basım adeti belli değil), (1950).
- Divan-ı Hatie, tahkik Dr.Numan Taha, Hancı yayınları Kahire, 1.Baskı, (1987).
- Divan-ı İbn Rumi, Tahkik Hüseyin Nassar, kitaplar Genel Mısır İdaresi, (1981).
- Divan-ı Mütenebbi, Ebi’l-Bakai’l-u’kberi şerhiyle (öl.616/1219) et-Tibyan fi şerhi’d-Divan diye de isimlendirilir, Mustafa Saka ve başkaları onu düzeltip, doğrulayıp ve bir de fihrist eklediler, Maarif yayınları Beyrut, (basım yılı ve adedi belli değil).
- Divanı-ı İ’rau’l- Kays, tahkik Muhammed Ebu’l-Fazl İbrahim, Daru’l-Maarif Mısır (1958).
- Divanu’l- A’şa (kitabu’s-subhi’l-münir fi şi’ri basir- el-e’şa, ve’l-a’şeyne’l-Ağarin) ebi’l Abbas sa’lebi şerhiyle beraber, matbaat-ı Adolf Hulzhusan,(adet belli değil), (1927).
Öz
Makale, bedi’ ilminde “ibham” olarak isimlendirilen
belâgat sanatını ele almaktadır. İbhâm, beliğ mütekellimin (bilinçli olarak)
muhataba iki zıt manadan birisini tercih etmesine yardımcı olacak bir karîne
vermeksizin, aynı anda iki zıt mananın anlaşıldığı bir söz söylemesidir.
Makale, beliğ mütekellimin ibhâm sanatını yapmak için kullandığı çeşitli dilsel
üsluplardan da bahseder. Ayrıca makale, ibhâmın belâgatına dikkat eden
muhataptaki te’vil ve telakkî kabiliyetini işlemektedir. Makale, bir hazırlık
kısmıyla başlayıp, ibhâm terimlerinin tariflerini yapmakta daha sonra
şiirlerden ve nesirlerden misaller vererek devam etmekte ve sonuç kısmıyla
bitmektedir.
Kaynakça
- Abdirrahmân b. Ahmed b. el-Hasen el-Abbâsî (öl. 963/1556), Meʿâhidü’t-tansîs ʿalâ şevâhidi’t-Talhis, Şeyh Muhyiddin Abdülhamîd, Saadet Yayınları, Mısır, (1947).
- Abdülazîz el-Cürcânî (öl. 392/1001), el-Vasatetu Beyne’l-Mütenebbi ve Husumuhu, tahkik Dr.Muhammed ebu’l-Fazl İbrahim, Ali Muhammed Peçevi, İsa Baba Halebi Basımevi Mısır, (basım adedi belli değil), (1966).
- Ahmet Matlub, Mu’cemü’l-Mustalahati’l-Belağati ve Tetavvuruhe, Lubnan yayınları Naşirun, 2. Baskı, (2000).
- Buhari, (öl.256/870), Sahihu’l-Buhari, tahkik Dr. Mustafa Boğa, Beşeri ilimler yayınları Dimeşk, 2. Baskı, (1993).
- Câhiz (öl. 255/869), el-Beyân ve’t-tebeyyün, tahkik: Abdüsselâm Muhammed Hârûn, Hancı basımevi kahire (2003).
- Divan-ı Beşşa bin Bürd, onu Muhammed Tahir bin Aşur tamamlamış ve şerh etmiştir (öl.1393/1973), Tercüme ve Te’lif komisyonu basımevi Kahire,(basım adeti belli değil), (1950).
- Divan-ı Hatie, tahkik Dr.Numan Taha, Hancı yayınları Kahire, 1.Baskı, (1987).
- Divan-ı İbn Rumi, Tahkik Hüseyin Nassar, kitaplar Genel Mısır İdaresi, (1981).
- Divan-ı Mütenebbi, Ebi’l-Bakai’l-u’kberi şerhiyle (öl.616/1219) et-Tibyan fi şerhi’d-Divan diye de isimlendirilir, Mustafa Saka ve başkaları onu düzeltip, doğrulayıp ve bir de fihrist eklediler, Maarif yayınları Beyrut, (basım yılı ve adedi belli değil).
- Divanı-ı İ’rau’l- Kays, tahkik Muhammed Ebu’l-Fazl İbrahim, Daru’l-Maarif Mısır (1958).
- Divanu’l- A’şa (kitabu’s-subhi’l-münir fi şi’ri basir- el-e’şa, ve’l-a’şeyne’l-Ağarin) ebi’l Abbas sa’lebi şerhiyle beraber, matbaat-ı Adolf Hulzhusan,(adet belli değil), (1927).
Öz
يدرُسُ البحثُ بلاغةَ صَنْعَةٍ في علم البديعِ تُسمَّى
"الإبهام"؛ وهي أنْ يقولَ المتكلِّمُ البليغُ (عن قصدٍ) كلامًا يُفْهَمُ
بمعنيَينِ مُتضادَّينِ في الوقتِ نفسِه؛ بشرطِ ألّا يَتْرُكَ للمُتلقِّي قرينةً تُعينُه على ترجيحِ أحدِ المعنيَينِ
المتضادَّين.
ويدرسُ الأساليبَ اللُّغويّةَ المتنوِّعةَ التي
يستخدمُها المتكلِّمُ البليغُ لصُنع الإبهام.
ويتكلَّمُ أيضًا على مهارة التلقّي والتّأويل عندَ
المخاطَب الذي يتنبَّهُ إلى بلاغةِ الإبهام.
يبدأ البحثُ بتمهيدٍ، ثُمّ تعريفٍ لمصطلَح الإبهامِ،
ثُمّ يُورِدُ أمثلةً من الشِّعر والنّثر، ثُمّ خاتمة.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Abdirrahmân b. Ahmed b. el-Hasen el-Abbâsî (öl. 963/1556), Meʿâhidü’t-tansîs ʿalâ şevâhidi’t-Talhis, Şeyh Muhyiddin Abdülhamîd, Saadet Yayınları, Mısır, (1947).
- Abdülazîz el-Cürcânî (öl. 392/1001), el-Vasatetu Beyne’l-Mütenebbi ve Husumuhu, tahkik Dr.Muhammed ebu’l-Fazl İbrahim, Ali Muhammed Peçevi, İsa Baba Halebi Basımevi Mısır, (basım adedi belli değil), (1966).
- Ahmet Matlub, Mu’cemü’l-Mustalahati’l-Belağati ve Tetavvuruhe, Lubnan yayınları Naşirun, 2. Baskı, (2000).
- Buhari, (öl.256/870), Sahihu’l-Buhari, tahkik Dr. Mustafa Boğa, Beşeri ilimler yayınları Dimeşk, 2. Baskı, (1993).
- Câhiz (öl. 255/869), el-Beyân ve’t-tebeyyün, tahkik: Abdüsselâm Muhammed Hârûn, Hancı basımevi kahire (2003).
- Divan-ı Beşşa bin Bürd, onu Muhammed Tahir bin Aşur tamamlamış ve şerh etmiştir (öl.1393/1973), Tercüme ve Te’lif komisyonu basımevi Kahire,(basım adeti belli değil), (1950).
- Divan-ı Hatie, tahkik Dr.Numan Taha, Hancı yayınları Kahire, 1.Baskı, (1987).
- Divan-ı İbn Rumi, Tahkik Hüseyin Nassar, kitaplar Genel Mısır İdaresi, (1981).
- Divan-ı Mütenebbi, Ebi’l-Bakai’l-u’kberi şerhiyle (öl.616/1219) et-Tibyan fi şerhi’d-Divan diye de isimlendirilir, Mustafa Saka ve başkaları onu düzeltip, doğrulayıp ve bir de fihrist eklediler, Maarif yayınları Beyrut, (basım yılı ve adedi belli değil).
- Divanı-ı İ’rau’l- Kays, tahkik Muhammed Ebu’l-Fazl İbrahim, Daru’l-Maarif Mısır (1958).
- Divanu’l- A’şa (kitabu’s-subhi’l-münir fi şi’ri basir- el-e’şa, ve’l-a’şeyne’l-Ağarin) ebi’l Abbas sa’lebi şerhiyle beraber, matbaat-ı Adolf Hulzhusan,(adet belli değil), (1927).
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Arapça |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 4 Ağustos 2018 |
| Gönderilme Tarihi | 14 Mayıs 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Sayı: 47 |