THE FIQH RELATIONSHIP WITH CONTEXT

Yıl 2019, Sayı: 49, 143 - 165, 07.07.2019

Ümmühan Ark

https://doi.org/10.21054/deuifd.550127

Öz

In short, what sacred manifestation of
"religion" in this aspect of the stability and unchanging expression
is accepted. The Quran of monotheism and the righteous prophets of religion as
an expression of the purpose of public notification concept. Religion is
universal and does not change with this size is accepted, human relationships,
editing is a local variable, dynamic and structure should be noted. More
regulations in this direction that points to the context of the fact that he is
also universally as a guarantor. Otherwise the first edit; until then, new
perception and succumbed to their own post to customs to be applied for the
opportunity and they're not going to find the floor.

 In this
article, it is aimed to deal with the context of some of the verses and hadiths
about the provisions that provide social and human arrangements. These
contexts, which are called linguistic and non-linguistic, are extremely
important. Because when the context changes the judgment also changes.

Anahtar Kelimeler

Context, interpretation, judgment, universality, locality

BELİRLİ ÖRNEKLER ÇERÇEVESİNDE FIKIH-BAĞLAM İLİŞKİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Öz

Kısaca
kutsalın ifadesi olan “din” bu yönüyle sabitliğin ve değişmezliğin de ifadesi
kabul edilir. Kur’an’da tevhidin ve kulluğun ifadesi olarak din kavramı
peygamberlerin ortak tebliğ amacıdır. Dinin evrensel ve değişmez kabul edilen
bu boyutunun yanında, insan ilişkilerini düzenlemeye yönelik değişken, dinamik
ve yerel bir yapısının olduğunu da belirtmek gerekir. Daha çok düzenlemelerin
bağlamına işaret eden bu yön aslında onun evrenselliğinin de garantörü gibidir.
Aksi takdirde ilk düzenlemeleri yapan ayetler; zamana, yeni algı ve örflere
yenik düşerek kendilerinden sonrası için uygulanma imkânı ve zemini bulamazlar.

Bu
makalede toplumsal ve beşeri düzenlemeleri sağlayan ahkâma dair ayet ve
hadislerin bazılarının bağlamının ele alınması amaçlanmıştır. Dilsel ve dil
dışı olarak adlandırılan bu bağlamların tespiti son derece önemlidir. Çünkü
bağlam değiştiğinde hüküm de değişir.

Anahtar Kelimeler

Bağlam, yorum, hüküm çıkarma, evrensellik, yerellik

Kaynakça

• Agitoğlu, Nurullah. “Hadîste Bağlam İnşâsı”, The Journal of Academic Social Science Studies, 6/5, (Mayıs 2013).
• Apak, Adem. Kur’an’ın Geliş Ortamında Arap Toplumu (Sosyal, Kültürel ve İktisadi Hayat), İstanbul: Kuramer, 2017.
• Aybakan, Bilal. “İslam'da Dini Bilginin Doğası ve Usul-i Fıkhın Geliştirdiği Yorum Tarzına Genel Bir Yaklaşım”, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18, (2000).
• Bakar, Mohd Daud. “Bağlam Teorisi (İhtilafu'l-Haleyn) ve İslam Hukuk Teorisinde İhtilaf Problemi”, trc. Yavuz Köktaş, İslâm Hukuku Araştırmaları Dergisi, 3, (2004).
• el-Basri, Ebu'l-Hüseyn. el-Mu'temed fi usuli'l-fıkh, Beyrut, 1983.
• el-Cevziyye, İbn Kayyum. Zâdü’l-meâd, fi hayri'l-ibad es-Sünnetü’l-Muhammediyye.
• Cündioğlu, Dücane. Kur‘an Çevirilerinin Dünyası, İstanbul: Kitabevi, 1999.
• Çağıl, Orhan Münir. Hukuk Başlangıcı Dersleri, İstanbul: Fakülteler Matbaası, 1966.
• Dihlevî, Şah Veliyyullah. Huccetu'llahi’l-baliğa, trc. Mehmet Erdoğan, İstanbul: İz Yayıncılık, 1994.
• Ebu Zeyd, Nasr Hâmid. Mefhûmu’n-nass dirâse fi ulûmi’l-Kur’an, trc. Mehmet Emin Maşalı, İlahi Hitabın Tabiatı -Metin Anlayışımız ve Kur’an ve İlimleri Üzerine-, Ankara: Kitabiyat Yayınları, 2001.
• Erdoğan, Mehmet. Akıl Vahiy Dengesi Açısından Sünnet, İstanbul: İFAV Yayınları, 2005.
• Erdoğan, Mehmet. İslam Hukukunda Ahkâmın Değişmesi, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2011.
• Erdoğan, Mehmet. Bağlama Bir Örnek Daha: Zıhardan Taşıyıcı Anneliğe, Erişim tarihi: 02.02.2019.http://garibce.blogspot.com/2018/06/baglama-bir-ornek-daha-zhardan tasyc.hotml
• Evkuran, Mehmet. “Metni Doğru Anladığımızdan Nasıl Emin Olabiliriz? -İslam Düşüncesinde Yorumun Meşruiyeti Üzerine-”, İslam ve Yorum, yay. haz. Fikret Karaman, Malatya: Malatya İlahiyat Yayınları, 2017.
• İbn Âşur, Tahir. Makâsıdü’ş-şeriati’l-İslamiyye, trc. Mehmet Erdoğan, (İstanbul: Rağbet Yayınları, 1999.
• Karadâvî, Yusuf. İslam Hukuku Evrensellik Süreklilik, İstanbul: Marifet Yayınları, 1999.
• Kılıç, Sadık. “Nesnellikle Öznellik Arasında Yorum”, İslâmî Araştırmalar Dergisi, 9/2, (1996).
• el-Kurtubî, Ebu Abdullah Muhammed b. Ahmed el Ensârî. el-Cami‘ li Ahkami‘l-Kur‘an, trc. Beşir Eryarsoy, İstanbul: Buruc Yayınları.
• Mahmesani, Subhi. Felsefetü’t-teşriil’-İslam, Beyrut 1980.
• Özcan, Kemal. “Hadislerin Anlaşılmasında Bağlamın Önemi”, Çukurova Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 14/2, (Temmuz-Aralık 2014).
• Öztürk, Mustafa. İslam Kaynaklarında, Geleneğinde ve Günümüzde Cihad, İstanbul: Kuramer,, 2016.
• Serahsî, Şerhu Siyer'il-Kebir, nşr. Abdullah Muhammed Hasan, Beyrut, 1997.
• Sa’dî, M. Sabrî. Tefsîru’n-Nusûs fi’l-Kanun ve’ş-Şerîati’l-İslâmiyye, Kahire, 1979.
• Sâlih, Muhammed Edîb. Tefsîru’n-Nusûs fi’l-Fıkhi’l-İslâmî, Beyrût, 1984.
• Şafiî, Muhammed b. İdris. er-Risale, trc. Abdülkadir Şener, İbrahim Çalışkan, Ankara: Diyanet Vakfı Yayınları, 2017.
• Şafiî, el- Ümm, nşr. Rıfat Fevzi Abdülmüttalib, Mansûrâ, 2001.
• Şâtıbî, el-Muvafakat, trc. Mehmet Erdoğan, (İstanbul: İz Yayıncılık, 2010.
• Şener, Abdulkadir Sofuoğlu, Cemal, Yıldırım, Mustafa. Yüce Kur'an ve Açıklamalı-Yorumlu Meâli, İzmir: Tibyan Yayıncılık, 2011.
• Tiyek, Fatih. Kur’an’ı Anlamada Bağlamın Rolü Ve Meallerdeki Bağlamsal Sorunlar, (Doktora tezi, Erciyes Üniversitesi, 2014.
• Uzun, Nihat. “Bağlam”ı Göz Ardı Etmek: Siyâsî Mücadelelerde Âyetlerin Kullanımı”, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 37, (2012).
• Yaman, Ahmet. İslâm Hukukunda Uluslararası İlişkiler, Ankara, 1998.
• Yaman, Ahmet. “Savaş”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Ankara: TDV Yayınları, 1989.
• Yaman, Ahmet. “Sulh”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Ankara: TDV Yayınları, 1989.
• Yıldırım, Mustafa. Dünyalı Peygamber, Erişim tarihi: 02.02.2019. http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:6cRR4ejJ1RwJ:ilsam.org.tr/dunyali-peygamber-prof-dr-mustafa-yildirim/+&cd=17&hl=tr&ct=clnk&gl=tr
• Yıldız, Mustafa. Kur'ân’ı Anlamada Bağlamın Rolü, Erişim tarihi: 02.02.2019. http://www.kuranimiz.net/detay.asp?haberID=211.
• Zebîdî, Zeynu'd-din Ahmed b. Ahmed b. Abdi'l-Latif. Sahih-i Buhârî Muhtasarı Tecrid-i Sarih Tercemesi Ve Şerhi, trc. Ahmed Naim, Ankara Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1975.