İZNİK ROMA TİYATROSU KAZILARI DSC SERAMİKLERİNİN YEREL ÖRNEKLERİ VE DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 2, 449 - 465, 30.06.2022

Eda Güngör Alper , Aygün Ekin Meriç , Ferhat Somuncu

https://doi.org/10.16953/deusosbil.1102835

Öz

Anadolu’nun kuzey batısında antik Bithynia Bölgesi’nde yer alan İznik, önemli bir geçiş noktası olmasından dolayı tarihin her döneminde yerleşim görmüş bir kenttir. Günümüz yerleşimi antik yerleşimin üzerine kurulmuş olmasından dolayı pek çok yapı tahrip olmuştur. İznik Roma Dönemi Tiyatrosu ise her ne kadar MS 8. yüzyıldaki Arap akınları sırasında sur yapımı için tiyatronun oturma basamakları alınmış ve devşirme olarak kullanılmış olsa da günümüze kadar oldukça iyi durumda korunmuştur. Kazılar sırasında birçok farklı buluntu grubuna ait eserler ele geçmiştir. Bu eserler arasında önemli bir grubu seramikler oluşturur. Roma Dönemi’ne ait seramikler arasında yer alan sigillatalar ve kırmızı astarlı seramiklerin sayısı kayda değer biçimde fazladır. Sigillatalar astar ve form özelliklerine göre farklı gruplara ayrılmıştır. Doğu Sigillataları C grubu seramiklerinin üretim yeri Çandarlı atölyesidir. Bu gruba ait formlar tiyatro kazılarında da ele geçmiştir. Özellikle, Atlante Form L19/Hayes Form 3 olarak sınıflandırılan kâseler oldukça yoğun olarak ele geçmektedir. Bu makalede tiyatrodan ele geçen bir grup DSC seramiği incelenmiştir ve üretim yeri olarak İznik ya da çevresine ait olduğu kanısına varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İznik, Roma Dönemi, Seramik, Sigillata, DSC

Destekleyen Kurum

Dokuz Eylül Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

2018.KB.SOS.010

Kaynakça

• Anderson-Stajanovic, V. R. (1992). Stobi, The Hellenistic and Roman Pottery. Princeton.
• Bes, P. (2015). Once Upon a Tima in the East, Tne Chronological and Geographical Distribution of Terra Sigillata and Red Slip Ware in the Roman East, Roman and Late Antique Mediterranean Pottery 6. Oxford: Archaeopress Publishing Ltd.
• Crowfoot, J. W. & Crowfoot, G. M. & Kenyon, K. M. (1957). The Objects from Samaria. London.
• Domżalski, K. (2014). The Pitane Workshop and the Most Succesful Export of Eastern Sigallata C. Henryk Meyza (Ed.), Late Hellenistic to Mediaeval Fine Wares of the Aegean Coast of Anatolia, Their Production, Imıtation and Use içinde (ss. 151-159). Varsovie.
• Ekin Meriç, A., Öz, A. K., Köşklük Kaya, N., Kaya, F. H., Kardoruk, N. (2018). İznik Roma Tiyatrosu 2016 Yılı Kazı ve Restorasyon Çalışmaları. 39. KST (22-26 Mayıs 2017) Bildirileri içinde (ss. 285-300). Bursa.
• Ekin Meriç, A., (2018). Late Roman Pottery From The Theatre of Nicaea In Bithynia. Anatollia Antiqua, XXVI, 69-87.
• Ekin Meriç, A., (2019). İznik Tarihini Simgeleyen Bir Anıt: Antik Roma Tiyatrosu. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 21, Sayı: 2, 339-355.
• Ekin Meriç, A., (2020). Nicaea (İznik) Roma Tiyatrosu Mermer Seramikleri. Propontis ve Çevre Kültürleri, Propontis and Surroundin Cultures içinde, (ss. 325-343). Vedat Keleş (Ed.). İstanbul: Ege Yayınları.
• Ergürer, H. E., (2015). Parion Agora ve Dükkanlarda Ele Geçen Sigillatalar ve Kırmızı Astarlı Seramikler. Parion Kazıları 10. Yıl Armağanı içinde (ss. 49-86), Prof. Dr. Cevat Başaran- Prof. Dr. Vedet Keleş (Ed.). Ankara: Bilgin Kültür Sanat Yayınları.
• Ergürer, H. E., (2016). Parion Tiyatrosunda Bulunan Seramikler, Sigillata ve Geç Roma Kırmızı Astarlı Seramikleri. Parion Roma Tiyatrosu 2006-2015 Yılı Çalışmaları, Mimarisi ve Buluntuları içinde (ss. 123-164). Cevat Başaran-H. Ertuğ Ergürer (Ed.). Ankara: Pozitif Matbaa.
• Erol, D., (2006). Smyrna Devlet Agorası Buluntusu Sigillatalar. Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi, Sayı: 76: 73-86.
• Erol, D., (2011). Smyrna Agorasında Ele Geçen Terra Sigillata ve Geç Roma Sermiği. (Yayımlanmış Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Freestone, I.C., Leslie, K.A., Thirlwall, M., Gorin-Rosen, Y. (2003). Strontium Isotopes in the Investigation of Early Glass Production: Byzantine and Early Islamic Glass from the Near East. Archaeometry, 45-1: 19-32.
• Hayes, J. W. (1985). Sigillati Orientali, Atlante II. Roma.
• Hayes, J. W. (2008). Roman Pottery, Fine Ware Imports. The Athenian Agora, XXXII. New Jersey.
• Gassner, V., (1997). Das Südtor der Tetragonos- Agora. Keramik und Kleifunde, Forschungen in Ephesos XIII/1/1. Wien.
• Japp, S. (2014). Sigillata of Pergamon – Eastern Sigillata C Problems of Classification and Chronology. Henryk Meyza (Ed.), Late Hellenistic to Mediaeval Fine Wares of the Aegean Coast of Anatolia, Their Production, Imıtation and Use içinde (ss. 202-215). Varsovie.
• Meyer Schlicthmann, C. (1988). Die pergamenische Sigillata aus der Stadtgrabung von Pergamon. Mitte 2. Jh. V. Chr.-Mitte 2. Jh. n. Chr. Deutsches Archäologisches Institut. Pergamenische Forschungen 6. Berlin.
• Tekkök Biçken, B. (1997). The Hellenistic and Roman Pottery From Troia: Second Century B.C. To Sixth Century A.D. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). University of Missouri, Columbia.
• Warner Slane, K. (1994). Tetrarchic Recovery in Corinth: Pottery, Lmaps and Other Finds from the Peribolos of Apollo. Hesperia, Vol. 63, No. 2, 127-168.
• Yalman, B. (1981). İznik Tiyatro Kazısı 1980, III. KST Bildirileri içinde (ss. 31-34). Ankara.
• Yalman, B. (1999). Nicaea (Çev. H. Uzel, N. Turan). Bursa Rotary Kulübü Yayınları: 10.
• Zoroğlu, L. (2003). Doğu Sigillataların İmalat Yerleri ve Dağılımı Sorunu. Les céramiques en Anatolie aux époques hellénistiques et romaines. Varia Anatolica, 15, 121-123.