FINDINGS REGARDING TURKISH EDUCATION IN THE JOURNAL OF GENÇ KALEMLER

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 4, 1434 - 1448, 26.12.2022

Mehmet Fidan

https://doi.org/10.16953/deusosbil.1182155

Öz

Genç Kalemler journal is in an important position with its effects on Turkish literature as well as its views on language and literature and therefore its effects on Turkish education. Genç Kalemler journal, in which Ömer Seyfettin, Ali Canip and Ziya Gökalp came to the fore with their views, was also supported by other authors during its period. In this research, it is aimed to evaluate the articles in Genç Kalemler journal in terms of Turkish education. For this purpose, the determinations regarding Turkish education in the related articles were analyzed. Document analysis method was used in the research. In the articles examined, it was determined that there were not only grammar but also opinions on the dimension of language education in the same direction. It is seen that the main aim of the articles published under the title of Yeni Lisan (New Language) in Genç Kalemler journal is to create a national and natural language, a national literature. In this direction, it is stated that according to the general opinions in the articles, it is recommended to accept Istanbul Turkish as a natural language. In addition, there are various findings and suggestions for the teaching profession in the articles in the journal of Genç Kalemler.

Anahtar Kelimeler

Genç Kalemler, Yeni Lisan, Turkish Education, Language Education.

GENÇ KALEMLER DERGİSİNDE TÜRKÇE EĞİTİMİNE YÖNELİK TESPİTLER

Öz

Genç Kalemler dergisi Türk yazın hayatındaki etkilerinin yanı sıra dil, edebiyat alanındaki görüşleri ve dolayısıyla Türkçe eğitimi alanına etkileri ile önemli konumda yer almaktadır. Ömer Seyfettin, Ali Canip ve Ziya Gökalp’in görüşleri ile ön plana çıktığı Genç Kalemler dergisi, döneminde diğer yazarlar tarafından da desteklenmiştir. Bu araştırmada Genç Kalemler dergisinde yer alan makalelerin Türkçe eğitimi açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda ilgili makalelerde yer alan Türkçe eğitimine yönelik tespitlerin analizi yapılmıştır. Araştırmada doküman incelemesi yönteminden faydalanılmıştır. İncelenen makalelerde sadece dil bilgisi değil aynı doğrultuda dil eğitimi alanına yönelik görüşlerin de olduğu tespit edilmiştir. Genç Kalemler dergisinde genellikle Yeni Lisan başlığı altında yayımlanan makaleler vasıtasıyla hedeflenen temel amacın millî ve tabii bir lisan, millî bir edebiyat oluşturabilmek olduğu görülmektedir. Bu doğrultuda makalelerdeki genel görüşlere göre İstanbul Türkçesinin tabii lisan olarak kabul edilmesinin önerildiği belirtilmektedir. Ayrıca Genç Kalemler dergisinde yer alan makalelerde öğretmenlik mesleğine yönelik çeşitli tespitler ve öneriler de yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Genç Kalemler, Yeni Lisan, Türkçe eğitimi, Dil eğitimi

Kaynakça

• Aktaş, A. (2018). Genç Kalemler sonrası Ömer Seyfettin’in dil ve millî edebiyat hakkındaki görüşleri. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 2(3), 253-265.
• Akyüz, Ç. (2015). Yeni lisan, eski tarz: Ziya Gökalp’in koşma ve destanları. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(4), 17-26.
• Argunşah, H. (2013). Milli edebiyat. R. Korkmaz (Ed.). Yeni Türk edebiyatı el kitabı 1839-2000 (8. Baskı). içinde (ss. 183-236). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Daşdemir, M. (2013). Çağdaş dil biliminin ışığında yeni lisan hareketi ve Türk dil devrimi’nin karşılaştırılması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(3), 53-58.
• Demir, A. (2012). Millî kimlik inşasında ileri bir hamle: yeni lisan. Turkish Studies, 7(4), 1395-1403.
• Enginün, İ. (2013). Yeni Türk edebiyatı Tanzimat’tan Cumhuriyet’e 1839-1923 (7. Baskı). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Erarslan, R. (2019). Ömer Seyfettin’in “yeni lisan” haricindeki dil yazıları. Hece, 23(265), 602-628.
• Gökdayı, H. (2017). Yeni lisan hareketi ve dil planlaması. Kesit Akademi Dergisi, 3(11), 48-73.
• Gündüz, O. (2013). İkinci meşrutiyet romanı 1908-1918 yapısal ve tematik inceleme (2. Baskı). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Harmancı, A. (2012). Ali Canip Yöntem’in sanata ve edebiyata bakışı. Turkish Studies, 7(3), 1449-1459.
• Karabulut, M. (2011, Ekim). Yeni lisanın şiir bildirgesi: ‘lisan’ şiiri. Prof. Dr. Mine Mengi Adına Türkoloji Sempozyumu, Adana.
• Kerman, Z. (2009). Yeni Türk edebiyatı incelemeleri (2. Baskı). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Öksüz, Y. Z. (2016). Türkçenin sadeleşme tarihi genç kalemler ve yeni lisan hareketi. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Özyurt, C. (2005). Dilde ve edebiyatta uluslaşma: Genç Kalemler ve yeni lisan hareketi. Muhafazakâr Düşünce, 2(5), 53-79.
• Parlatır, İ. & Çetin, N. (2019). Genç Kalemler Dergisi (3. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Polat, N. H. (2020). “Yeni lisan”da edebiyat-ı cedide eleştirisi. Türk Dili, 69(823), 4-16.
• Sazyek, H. (2012). Türk edebiyatının ilk avangart hareketi: “yeni lisan”. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24, 113-136.
• Sazyek, H. (2013). Yeni lisan hareketinin “meşhur” anketi ve onun “meçhul” kitapçığı üzerine. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(13), 365-383.
• Şahin, E. (2014). Turanlı’nın defterinde yeni lisan hareketi ve Türklük mefkûresi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 3(2), 194-208.
• Topaloğlu, Y. (2014). Yeni lisan hareketinin öncülü: Şemsettin Sami. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 4(7), 61-73.
• Türk, H. (2017). Ziya Gökalp ve yeni hayat. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12(30), 463-474.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.