THE IMPACT OF WOMEN'S EMPOWERMENT ON GENDER PERCEPTİON

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 3, 1125 - 1146, 15.09.2024

Melike Yalçın

https://doi.org/10.16953/deusosbil.1460869

Öz

This study was conducted to examine the effect of women's empowerment on gender perception at a descriptive level 426 women who received services from Family Centers affiliated to Ankara Mamak Municipality and who agreed to participate in the study participated in the research. Sociodemographic form, Women Empowerment Scale and Perception of Gender Scale were used as data collection tools. The mean score of the Women Empowerment Scale used in this study was 1.66±.148. The participants' mean score on the Women's Ability to Act Independently Scale, which is one of the subscales of the Women Empowerment Scale, was 2.00±.188, the mean score on the Freedom from Family Pressure Subscale was 1.88±.205, and the mean score on the Economic Security and Contribution Scale was 1.77±.274. The mean score obtained from the Perception of Gender Scale was 2.81±.335. According to the findings, marital status and marriage type of the participants are effective on their gender perception levels. There is a statistical difference between marital status, marriage type and age at first marriage and women's empowerment. It was observed that there was a positive, strong and significant relationship between women's ability to act independently and gender perception (r=.702, p<.001). As women act independently, the level of gender perception increases.

Anahtar Kelimeler

women, women's empowerment, gender

KADININ GÜÇLENMESİNİN TOPLUMSAL CİNSİYET ALGISINA ETKİSİ

Öz

Bu araştırma, kadınların güçlenmesinin toplumsal cinsiyet algısına etkisini betimsel düzeyde incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya Ankara Mamak Belediyesine bağlı Aile Merkezlerinden hizmet alan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 426 kadın katılım sağlamıştır. Veri toplam aracı olarak sosyodemografik form, Kadının Güçlendirilmesi Ölçeği ve Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği kullanılmıştır. Bu araştırmada kullanılan Kadının Güçlendirilmesi Ölçeği puan ortalaması 1.66±.148’dir. Katılımcıların Kadının Güçlendirilmesi Ölçeği alt ölçeklerinden olan Kadınların Bağımsız Hareket Edebilmesi Ölçeği ortalama puanı 2.00±.188, Aile Baskısından Kurtulma Alt Ölçeği ortalama puanı 1.88±.205 ve Ekonomik Güvence ve Katkı Ölçeği ortalama puanı 1.77±.274 olarak hesaplanmıştır. Toplumsal Cinsiyet Algı Ölçeğinden alınan puan ortalaması 2.81±.335’dir. Elde edilen bulgulara göre katılımcıların medeni durumu ve evlenme şekli toplumsal cinsiyet algı düzeyleri üzerinde etkilidir. Medeni durum, evlenme şekli ve ilk evlenme yaşı ile kadının güçlenmesi arasında istatiksel fark vardır. Kadınların bağımsız hareket edebilmesi ile toplumsal cinsiyet algısı arasında pozitif yönde, güçlü ve anlamlı bir ilişki bulunduğu gözlenmiştir (r=.702, p<.001). Kadınlar bağımsız hareket ettikçe toplumsal cinsiyet algı düzeyi artmaktadır.

Anahtar Kelimeler

kadın, kadının güçlenmesi, toplumsal cinsiyet

Kaynakça

• Adams, R. (2003). Social Work and empowerment. New York: Palgrave Macmillan.
• Adana, F., Özvurmaz, S., & Taşpınar, A. (2020). Erkek öğrenci gözüyle toplumsal cinsiyet: Bir üniversite örneği. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 4 (2), 116-123. https://doi.org/10.46237/amusbfd.533615
• Akdemir, S., Davarcıoğlu Özaktaş, F. ve Aksoy, N. (2019). Türkiye’de ve seçilmiş ülkelerde kadının işgücü piyasasındaki yeri. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 43, 184-202. https://doi.org/10.17.498/kdeniz.535058.
• Akkaş, İ. (2020). Toplumsal cinsiyet algısı üzerine bir değerlendirme: Erzincan örneği. Dünya Multidisipliner Araştırmalar Dergisi, 1, 56-71. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1026200
• Alisbah Tuskan, A.A. (2012). Toplumsal cinsiyet toplumda kadına biçilen roller ve çözümleri. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 99, 445-449. http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2012-99-1179
• Altınova, H.H. & Duyan, V. (2013). Toplumsal cinsiyet algısı ölçeğinin geçerlik güvenirlik çalışması. Toplum ve Sosyal Hizmet, 24 (2), 9-22. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsh/issue/48480/614123
• Altuntaş, O. & Altınova, H.H. (2015). Toplumsal cinsiyet algısı ile sosyo-ekonomik değişkenler arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Turkish Studies, 10 (6), 83-100. https://www.researchgate.net/publication/281234104_Toplumsal_Cinsiyet_Algisi_Ile_Sosyo-Ekonomik_Degiskenler_Arasindaki_Iliskinin_Belirlenmesi
• Alston, M. (2018). Working with women: Gender-sensitive social work practice. Margaret Alston, Samone McCurdy & Jennifer McKinnon (Ed.), Social Work: Fields of Practice içinde (s. 3-18). Oxford University Press.
• Arpacı, F. (2022). Kadının güçlendirilmesinin yaşam doyumuna etkisi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 26 (3), 695-706. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsadergisi/issue/74171/1156307.
• Aygün, Ş. & Sarıtaş, A. (2022). Örgüt kültürü ve toplumsal cinsiyet algısı ilişkisi: Ankara ili kamu çalışanları örneği. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 26 (1), 183-200. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsadergisi/issue/69365/899863.
• Balcı Akpınar, R., Küçükoğlu, S., Ejder Apay, S., Karaca, N. & Balcı A. (2019). Üniversite öğrencilerinin çocukluk çağı örselenme yaşantıları, toplumsal cinsiyet algıları, şiddet eğilimleri ve şiddetle karşılaşma durumları. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 62, 409-430.
• Balcı Devrim, S., & Beydağ, K. D. (2022). Hemşirelik öğrencilerinin toplumsal cinsiyet algısının flört şiddeti tutumuna etkisi. Fenerbahçe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2 (2), 413-423. https://doi.org/10.56061/fbujohs.1094109
• Baydur, H. & Uçan, G. (2016). Kadınların güçlendirilmesi ölçeğinin Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması: Manisa örneği. Toplum ve Sosyal Hizmet, 27 (2), 7-26. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/515076
• Bozkur, B. (2020). Kadın psikolojik güç ölçeği: Ölçek geliştirme çalışması, Fe Dergi, 12 (2), 15-31. http://cins.ankara.edu.tr/24_2.pdf
• Can, Y. & Aksu, N.B. (2016). Boşanma sürecinde ve sonrasında kadın. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (58), 888-902. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/225321
• Çiçek, K. & Erbay Dündar, P. (2019). Manisa ‘da 18 yaş ve üzeri bireylerde toplumsal cinsiyet algısı ve ilişkili faktörler. 3.International 21.National Public Health Congress, https://2019.uhsk.org/ocs236/index.php/UHSK21/UHSK/paper/view/263
• Çifçi, S., Saka, G. & Akın, A.N. (2021). Gender perception and affecting factors: Example of Mardin. Turkish Journal Of Public Health, 20 (1), 1-13. https://doi.org/10.20518/tjph.944284
• Demirel, Z. H., & Bakırtaş, H. (2022). İş hayatında kadınların güçlendirilmesi ve aile ilişkisine etkisi. Alanya Akademik Bakış, 6 (3), 3129-3158. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.1009695
• Demirel, E. (2023). Dünyada kadınlar ve kız çocuklarının yüzde 1’inden azı, kadınların güçlenmesinin ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlandığı ülkelerde yaşıyor. https://turkiye.un.org/tr/239953-d%C3%BCnyada-kad%C4%B1nlar-ve k%C4%B1z-%C3%A7ocuklar%C4%B1n%C4%B1n-y%C3%Bczde 1%E2%80%99inden-az%C4%B1-kad%C4%B1nlar%C4%B1n-g%C3%BC%C3%A7lenmesinin-ve-toplumsal (Erişim Tarihi: 30.06.2024)
• Emir, E. (2023). Serbest zaman doyumu, ilgilenimi ve algılanan özgürlük ilişkisi: Fiziksel aktivite yoluyla kadınların güçlenmesi. İstanbul: Efe Akademik Yayıncılık.
• Erbay, E. (2019). Güç ve güçlendirme kavramları bağlamında sosyal hizmet uygulaması. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 19 (42), 41-64. https://doi.org/10.21560/spcd.vi.546674
• Ertürk, Y. (1996). Alternatif kalkınma stratejileri: Toplumsal cinsiyet, kadın ve eşitlik. ODTÜ Geliştirme Dergisi, 2 (1–2), 341–356. https://doi.org/10.53443/anadoluibfd.1021115
• George, D. & Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: A simple guide and reference. 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson.
• Günindi Ersöz, A. (2015). Özel alan / kamusal alan dikotomisi: kadınlığın "doğası" ve kamusal alandan dışlanmışlığı. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 18 (1), 80-102. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/117726
• Güzel, B. (2020). Türkiye’deki sosyal hizmet uzmanlarının toplumsal cinsiyet algısının belirlenmesi. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, 16, 82-100. https://doi.org/10.46218/tshd.825323
• Ihudiebube-Splendor, C.N. & Chikeme, P.C. (2020). A descriptive cross-sectional study: Practical and feasible design in investigating health care-seeking behaviour of undergraduates. SAGE Publication. https://doi.org/10.4135/9781529742862
• Kadir Has Üniversitesi. (2022). Türkiye’de toplumsal cinsiyet ve kadın algısı araştırması 2022. https://gender.khas.edu.tr/sites/gender.khas.edu.tr/files/inline-files/TTCKAA2022-5.pdf
• Karakoç, H., Duran, B. & Döner, Ş.İ. (2022). Üniversite öğrencilerine verilen toplumsal cinsiyet ve şiddet farkındalığı eğitiminin toplumsal cinsiyet algı ve tutumuna etkisi. Güncel Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, 2 (3),114-121.
• Kaya, H.E. & Altan, B. (2022). Yetişkin eğitimi sürecinde kadın kursiyerlerin ve yetişkin eğitimcilerin oluşturduğu sosyal etkileşim alanının toplumsal cinsiyet eşitsizliği bağlamında değerlendirilmesi: Isparta örneği. Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi, 5 (2), 450-467. https://doi.org.10.337008.ktc.1067756
• Kavas, B. (2018). Kadınlara yönelik evlilik baskısı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11 (56), 389-397. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.20185639012
• Keçeci, B., & Eksi, H. (2020). Evli kadınlarda toplumsal cinsiyet algısı ve spiritüel iyilik halinin psikolojik istismar üzerine etkisi. Marmara Üniversitesi Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Dergisi, 4 (1), 30-48. https://doi.org/10.35333/mukatcad.2020.214
• Kılıç, A. (2019). Hemşirelerde toplumsal cinsiyet algısı ve etkileyen faktörlerin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sanko Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Korkmaz, K., & Özbesler, C. (2022). Sosyal hizmet öğrencilerinin farklılıklara saygı düzeyleri ile toplumsal cinsiyet algıları arasındaki ilişki. Toplum ve Sosyal Hizmet, 33 (3), 867-887. https://doi.org/10.33417/tsh.994401
• Özdemir, Ö. (2019). Mikro kredilerin kadının güçlendirilmesi üzerindeki etkileri: Gaziantep örneği. Yayınlanmış yüksek lisans tezi. Hasan Kalyoncu Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Özpulat, F. & Özvarış, Ş.B. (2019). Akşehir sağlık yüksekokulu öğrencilerinin özyeterlilik düzeyleri ve toplumsal cinsiyet algılarının belirlenmesi. Journal of Continuining Medical Education, 28 (2), 98-107 https://doi.org/10.17942/sted.431011
• Peace Corps. (tarihsiz). Global issues: Gender equality and women’s empowerment. https://www.peacecorps.gov/educators/resources/global-issues-gender-equality-and-womens-empowerment/#
• Schuler, S. R., Hashemi, S. M., & Riley, A. P. (1997). Rural credit programs and women’s empowerment in Bangladesh. World Development, 24 (4), 635-653. https://doi.org/10.1016/0305-750X(95)00159-A
• Serin, V.Z. ve Özdemir, Ö. (2020). The effects of microcredies on women's empowerment: Example Of Gaziantep. IKSAD Journal, 6 (22), 129–144. https://www.researchgate.net/publication/340816157_MIKRO_KREDILERIN_KADININ_GUCLENDIRILMESI_UZERINDEKI_ETKILERI_GAZIANTEP_ORNEGI_THE_EFFECTS_OF_MICROCREDIES_ON_WOMEN'S_EMPOWERMENT_EXAMPLE_OF_GAZIANTEP
• Sönmez, D. Z. (2021). Öğrencilerin toplumsal cinsiyet algısı ve kadına yönelik şiddete ilişkin görüşlerinin belirlenmesi (Çankırı karatekin üniversitesi eldivan sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu örneği). Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi, 4 (3), 179-189. https://doi.org/10.53493/avrasyasbd.903911
• Steinhaus, M., Gregowski, A., Fenn, N. S., & Petroni, S. (2016). “She cannot just sit around waiting to turn twenty”: Understanding why child marriage persists in Kenya and Zambia. Washington, DC: International center for research on women. www.icrw.org/publications/she-cannot-just-sit-around-waitingtoturn-twenty/. (Erişim Tarihi: 01.10.2023)
• Sumbas, E. & Erdemir, N. (2021). Toplumsal cinsiyet algısı ile duygu düzenleme arasındaki ilişki. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 117-125.
• Şahankaya Adar, A. & Dedeoğlu S. (2023). Türkiye’de kadın kooperatiflerinin kadınların güçlenmesine etkisi. Fe Dergi, 15 (2), 8-49. https://doi.org/10.46655/federgi.1337375.
• Şahin, H. & Eryılmaz, R., (2023), Kadının güçlendirilmesi üzerinde sosyo-demografik faktörlerin etkisinin incelenmesi. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 58 (3), 2478-2493 https://doi.org/10.15659/3.sektor-sosval-ekonomi.23.09.2211
• Tunç, M. (2013). Feminist grup çalışması: Temeli, kapsamı ve süreci. Toplum ve Sosyal Hizmet. 24 (2), 209-229. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsh/issue/48480/614196
• Tunç, M. (2018). Kalkınmada kadın ayrımcılığı ve toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin rolü: Ülkelerarası farklı gelir gruplarına göre yatay kesit analiz. Sosyoekonomi, 6 (38), 221-251. https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2018.04.13
• Türk, A., Çevik, B., & Kaya, S. (2023). Toplumsal cinsiyet algısının şiddet eğilimine etkisinde toplumsal cinsiyet eğitiminin aracılık rolü. Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi, 6 (2), 423-443. https://doi.org/10.33708/ktc.1295983
• United Nations (2023). The Sustainable Development Goals Report Special edition. https://unstats.un.org/sdgs/report/2023/The-Sustainable-Development-Goals-Report-2023.pdf (Erişim Tarihi: 29.06.2024)
• Uygun, K., & Önsan, Ö. (2020). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin toplumsal cinsiyet algıları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (2), 99-114. https://dergipark.org.tr/tr/pub/usaksosbil/issue/59466/812090
• Yakar, A. (2020). Yetişkin eğitimi ve kadınların güçlendirilmesi, Yetişkin Eğitimi Dergisi, 3 (5), 132-176. https://www.yetiskinegitimi.org/tr/arsiv/13-yetiskin-egitimi-dergisi-cilt-3-sayi-5-6-kasim-2020-mayis-2021/50-yetiskin-egitimi-ve-kadinlarin-guclendirilmesi
• Yılmaz, Y., Gürkan, S., Akdeniz, E. T. & Tınaz, A. (2022). Bireylerin toplumsal cinsiyet rollerinin ve algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11 (3), 1021-1032. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2040386