ENGELLİ ÇOCUĞU OLAN VE ÇOCUĞU ENGELLİ OLMAYAN ANNELERİN ANKSİYETE, DEPRESYON VE PSİKOLOJİK SAĞLAMLIK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2017, Sayı: 18, 30 - 36, 01.06.2017

Gülşah Tura

Öz

Bu çalışmada engelli çocuğu olan ve çocuğu engelli olmayan annelerin psikolojik sağlamlık, anksiyete ve depresyon düzeylerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Araştırma 75’i engelli çocuğa sahip anne ve 75’i ise çocuğu engelli olmayan 150 anneyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama araçları olarak Beck Anksiyete Ölçeği, Beck Depresyon Envanteri ve Connor-Davidson Psikolojik Sağlamlık Ölçeği kullanılmıştır. Katılımcıların ölçeklerden aldıkları puanlar açısından istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaşıp farklılaşmadığı bağımsız örneklemlerde t testi kullanılarak incelenmiştir. Analizler SPSS 11.00 programı kullanılarak yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre engelli çocuğu olan annelerin anksiyete ve depresyon puanlarının, çocuğu engelli olmayan annelerin anksiyete ve depresyon puanlarından daha yüksek olduğu, engelli çocuğu olan annelerin psikolojik sağlamlık puanlarının ise çocuğu engelli olmayan annelerin psikolojik sağlamlık puanlarından daha düşük olduğu belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Engelli Çocuğu Olan Anne, Psikolojik Sağlamlık, Anksiyete, Depresyon

EXAMINATION OF THE MOTHERS WHO HAVE HANDICAPPED CHILDREN AND THE MOTHERS WHO HAVE NOT HANDICAPPED CHILDREN IN TERMS OF ANXIETY, DEPRESSION AND RESILIENCE

Öz

In this study it is aimed at comparison of the levels of the mothers who have handicapped children and have not handicapped children in terms of psychological anxiety, depression and resilience. The research has been realized with 150 mothers, 75 mothers who have handicapped children and 75 mothers who have not handicapped children. Beck Anxiety Scale, Beck Depression Inventory and Connor-Davidson Resilience Scale are used as data collection tools. Becoming significantly different or not becoming different of the participants statistically has been examined in the independent sample by using t test. Analysis is made by using SPSS 11.00 program. According to the results of the research the anxiety and depression points of the mothers who have handicapped children are higher than that of the mothers who have not handicapped children. On the other hand, the resilience points of the mother who have handicapped children are lower than that of mothers who have not handicapped children

Anahtar Kelimeler

Mother Who Have Handicapped Children, Resilience, Anxiety, Depression

Kaynakça

• Beck, Aaron. (1961), An Inventory for Measuring Depression, Archives of General Psychiatry, 4: 561-571.
• Beck, Aaron, Epstein, Norman, Brown, Gary ve Ster, Robert. (1988), An Inventory for Measuring Clinical Anxiety: Psychometric Properties, Journal of Consulting and Clinical Psychology, 56:893-897.
• Bilal, Emek ve Dağ, İhsan. (2005), Eğitilebilir Zihinsel Engeli Olan ve Olmayan Çocukların Annelerinde Stres, Stresle Başa Çıkma ve Kontrol Odağının Karşılaştırılması, Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 12(2): 56-68.
• Block, Jack ve Kremen, Adam. (1996), IQ and Ego-Resiliency: Conceptual and Empirical Connections and Separateness, Journal of Personality and Social Psychology, 70(2): 349- 361.
• Bright, Jeniffer, Hayward, Peter ve Clement, John. (1997), Dealing With Choronic Stress: Coping Strategies, Self-Esteem and Service Use in Mothers of Handicapped Children, Journal of Mental Health, 6(1), 67-75.
• Connor, Kathryn ve Davidson, Jonathan. (2003), Development of a New Resilience Schale: TheConnor-Davidson Resilience Schale, Depression and Anxiety, 18: 76-82.
• Damiani, Victoria. (1999), Responsibility and Adjustment in Siblings of Children With Disabilities: Update and Review, The Journal of Contemporary Human Services, 1: 34-40.
• Dönmez, Nilay, Bayhan, Pınar ve Artan, İsmihan. (2000). Engelli Çocuğa Sahip Ailelerin Beklentileri ve Endişe Duydukları Konuların İncelenmesi, Sosyal Hizmetler Dergisi, 11: 16- 24.
• Duygun, Tolga ve Sezgin, Nilhan. (2003), Zihinsel Engelli ve Sağlıklı Çocuk Annelerinde Stres Belirtileri, Stresle Başa Çıkma Tarzları ve Algılanan Sosyal Desteğin Tükenmişlik Düzeyine Olan Etkisi, Türk Psikoloji Dergisi, 18:37-52.
• Dyson, Lily. (1991), Families of Young Children With Handicaps: Parental Stressand Family Functioning, American Journal on Mental Retardation, 95:623-629.
• Esdaile, Susan ve Greenwood, Kenneth Mark. (2003). A Comparison of Mothers’ and Fathers’ Experience of Parenting Stress and Attributions for Parent Child Interaction Outcomes, Occupational Therapy International, 10: 115-126.
• Hanson, Marci ve Hanline, Mary Frances. (1994), Parentinga Child With a Disabilities: a Longitudinal Study of Parental Stress and Adaptation, Journal of Early Intervention, 14: 234-248.
• Hastings, Richard. (2003), Child Behaviour Problems and Partner Mental Health as Correlates of Stress in Mothers and Fathers of Children With Autism, Journal of Intellectual Disability Research, 47: 231-237.
• Hisli, Nesrin. (1988), Beck Depresyon Envanterinin Geçerliği Üzerine Bir Çalışma, Türk Psikoloji Dergisi, 6(22): 118-126.
• Hisli, Nesrin. (1989), Beck Depresyon Envanterinin Üniversite Öğrencileri İçin Geçerliği, Güvenirliği, Psikoloji Dergisi, 7: 3-13.
• İçağasıoğlu, Münire Arzu. (2002), Zihinsel Özürlüler Özel Rehabilitasyon Merkezleri: Verilen Hizmetler ve Sosyal Hizmet Uygulamaları, Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Jacelon, Cynthia. (1997), The Trait and Process of Resilience, Journal of Advanced Nursing, 25: 123-129.
• Karaırmak, Özlem. (2010), Establishing the Psychometric Qualities of the Connor-Davidson Resilience Scale Using Exploratory and Confirmatory Factor Analysis in a Trauma Survivor Sample, Psychiatry Research, 179(3): 350- 356.
• Kazak, Anne ve Marvin, Robert. (1984), Differences, Difficulties and Adaption: Stres and Social Network in Families With a Handicapped Child, Family Relations, 33: 67-77.
• Küçük, Ayşe Ahsen. ve Sarıçam, Hakan. (2015), Zihinsel Yetersizliği Olan Çocuğa Sahip Ebeveynler İle Normal Çocuğa Sahip Ebeveynlerin Psikolojik Sağlamlık Düzeylerinin Karşılaştırılması, 25. Ulusal Özel Eğitim Kongresi, https://www.researchgate.net/publication/285926266 adresinden alınmıştır.
• Luthar, Suniya,Cicchetti, Dante. veBecker, Bronwyn. (2000), The Construct of Resilience: a Critical Evaluation And Guidelines for Futurework, Child Development,71(3): 543-562.
• Macias, Michelle, Saylor, Conway, Rowe, Brandyve Bell, Nancy. (2003), Age-Related Parenting Stress Differences in Mothers of Children With Spinabifida, Psychological Reports, 93: 1223-1232.
• Masten, Ann ve Obradovic, Jelena. (2007), Disaster Preparation and Recovery: Lessons From Research on Resilience Inhuman Development, Ecology and Society, 13(1): 9-25.
• Norman, Elaine. (2000), Resiliency Enhancement: Putting The Strengths Perspective into socialwork, New York: Columbia UniversityPress.
• Özşenol, Fuat, Işıkhan, Vedat, Ünay, Bülent, Aydın, Halil İbrahim, Akın, Rıdvan ve Gökçay, Erdal. (2003), Engelli Çocuğa Sahip Ailelerin Aile İşlevlerinin Değerlendirilmesi, Gülhane Tıp Dergisi, 45: 156-164.
• Ryde-Brant, Brita. (1990), Anxiety and Defence Strategies of Children With Different Disabilities, Journal of Abnormal Child Psychology, 63: 183-192.
• Savaşır, Işık ve Şahin, Nesrin Hisli. (1997), Bilişsel-Davranışçı Terapilerde Değerlendirme: Sık Kullanılan Ölçekler, Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
• Smith, Timothy, Innocenti, Mark, Boyce, Glenna. ve Smith, Cindy. (1993), Depressive Symptomatology and Interaction Behaviour of Mother Shaving Child With Disabilities, Psychological Reports, 73: 1184-1186.
• Toros, Fevziye. (2002), Zihinsel Ve/Veya Bedensel Engelli Annelerin Anksiyete, Depresyon, Evlilik Uyumlarını Algılama Seklinin Değerlendirilmesi, Turkiye Klinikleri Journal of Psychiatry, (2):45-52.
• Trute, Barry, Hiebert-Murphy, Diane ve Levine, Kathryn. (2007), Parental Appraisal of the Family Impact of Childhood Developmental Disability: Times of Sadnessand Times of Joy,Journal of Intellectual Disability Research, 32(1):1-9.
• Ulusoy, Mustafa, Şahin, Nesrin Hisli ve Erkmen, Hüsnü. (1998), Turkish Version of the Beck Anxiety Inventory: Psychometric Properties, Journal of Cognitive and Behavioral Psychotherapies, 12:163-172.
• Ülker Tümlü, Gamze. (2012), Psikolojik Dayanıklılık Düzeyleri Farklı Üniversite Öğrencilerinin Temas Engellerinin İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.