RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI ÜZERİNDEN ULUSLARARASI SİSTEME DAİR BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2023, Sayı: 32 (Dicle Üniversitesi'nin 50. Yılına Özel 50 Makale), 449 - 462, 01.03.2023

Şaban Öztürk

Öz

Geçmişte olduğu gibi günümüzde de devletlerarası ilişkilerin varlığından ve bu ilişkilerin giderek çok yönlü hale geldiğinden bahsedebiliriz. Bu çok yönlü ve yeni ilişkilerin kurulmasında küreselleşmenin önemli etkisi olduğu görülmektedir. Devletlerarası ilişkilerin tıkandığı noktada ise çatışmaların yaşandığı bir gerçektir. Ancak bu çatışmaların ortaya çıkmasına kadar farklı yöntemlerin kullanılarak sorunların çözüme kavuşturulmaya çalışıldığı bilinmektedir. Bu yöntemlerden ilk akla gelen ise diplomatik kanalların aktif bir şekilde kullanılmasıdır. Bir uzlaşma yolu olarak diplomasinin önemi ve yöntemleri artmış olsa da zaman zaman etkisiz kaldığı ya da tam olarak kulanıl(a)madığı durumlar da ortaya çıkabilmektedir. Rusya – Ukrayna krizinde diplomatik birçok çalışmanın yürütülmesine rağmen savaş kaçınılmaz olmuştur. Bu durum uluslararası politikalarda realist düşüncenin haklılığını ortaya koyması bakımından son derece önemli sayılabilir.
Bu çalışmada uluslararası politikalar ele alınırken, diplomasinin önemi, uluslararası politikada yöntemler ve teorilere kısaca değinilmiştir. Ayrıca Rusya – Ukrayna Krizi üzerinden dünyada tekrar realist politikaların (idealizme karşı) etkin olduğu düşüncesi değerlendirilmektedir. Çalışmada sıcaklığını koruyan Rusya-Ukrayna Savaşı’nın ayrıntıları ve şu ana kadar yansıyan sonuçlarından ziyade bu sürecin sorumlusu olarak görülen neo-liberal küresel sistemin vardığı son durum tahlil edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası güç, realizm, idealizm, neo-liberal politikalar.

Kaynakça

• Ağır, B.S. (2004), “Soğuk Savaş Sonrası Avrupa Güvenlik Düzenin Kurumsal Bir Bakış”, Uluslararası Güvenlik Sorunları, Der.: K. Kasım & Z. A. Bakan, Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi (ASAM) Yayınları, Ankara.
• Arı, T. (2001) .Uluslararası İlişkiler ve Dış Politika. Alfa Yayınları.
• Askeroğlu, S. (2020) .Rusya’nın Büyük Güç Olma Stratejisi. Orion Kitabevi.
• Bedirhanoğlu, P. (1999). Asya krizinden Rusya’ya, Birikim Dergisi, 119 (1999). https://birikimdergisi.com/dergiler/birikim/1/sayi-119-mart-1999/2313/asya-krizinden-rusya-ya/3249.
• Bozkurt, E. (2003) .Birleşmiş Milletler Sisteminde Kuvvet Kullanımı. Nobel Yayıncılık.
• Bozdağlıoğlu, Y. & Özen, Ç. (2004). liberalizmden neoliberalizme güç olgusu ve sistemik bağımlılık, Uluslararası İlişkiler, 1 (4), s.59-79.
• Çobanoğlu, S. (2015). Avrupa ve Rusya İkileminde Post-Sovyet Ukrayna’da Devlet Geleneğinin Kurumsallaşma Sorunu Üzerine Bir İnceleme, s.27-56. KAYFOR 13 Bildiri Kitabı 15-17 Ekim, Konya.
• Dikkaya, M. & Özyakışır, D. (2008). Küreselleşmenin Ekonomi-Politiği. Gazi Kitabevi.
• Eğilmez, M. (2022), “Ukrayna Savaşının Ekonomik Etkileri: Güncel Değerlendirme”, 06 Mart 2022, https://www.mahfiegilmez.com/2022/03/ukrayna-savasnn-ekonomik-etkileri.html, Erişim: 05.07.2022.
• Ergül, N. (2012). Teoriler Işığında Güvenlik, Savaş, Barış ve Çatışma Çözümleri. Ed.:A. Sandıklı, BİLGESAM Yayınları.
• Güran, M.V. (2021). 1998 Rusya finansal krizinin gelişimi ve etkileri, Journal of Academic Value Studies, 7 (4). s. 515-524.
• Habermas, J. (2007). Bölünmüş Batı. Yapı Kredi Yayınları (YKY).
• Kapeler, A. (2014). Ukraine and Russia: Legacies of the imperial past and competing memories, Journal of Eurasian Studies 5 (2014) 107–115.
• Lebow, R. N. (2021). “Klasik Realizm”, Uluslararası İlişkiler Teorileri içinde T.Dunne, M. Kurki, S.Smith, (Ed.), M. Ceylan (Çev.), Felix Kitap.
• Macit, N. (2010). soğuk savaş sonrası Rusya’da ulusal ideolojinin oluşumu, din ve diplomasi, Journal of Turkish World Studies, X/2 (Kış 2010), s.97-122.
• Mermer, C.T. (2022), Rusya-Ukrayna Savaşı; Gündemden Geleceğe Bir Değerlendirme, Türkiye Stratejik Araştırmalar Merkezi (TASAM), https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:LNxIG6CMc-wJ:https://tasam.org/tr-TR/Icerik/69066/rusya-ukrayna_savasi_gundemden_gelecege_bir_degerlendirme&cd=1&hl=tr&ct=clnk&gl=tr, Erişim: 08.11.2022.
• Morgenthau, H.J. (1991). Politics Among Nations The Struggle for Power and Peace. Sixth edition, Revized by. K.W. Thompson, Vanguard Books.
• Oktar S. ve Yüksel, S. (2015). 1998 yılında Rusya’da yaşanan bankacılık krizi ve öncü göstergeleri, Marmara Üniversitesi İ.İ.B. Dergisi, 37 (2) s. 327-340. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1367791
• Orhan, G., ve Çobanoğlu, S. (2015). Sovyet sonrası dönemde Rusya’da idari reform politikaları. Yasama Dergisi, (30), 44-69.
• Öztürk, S. (2014), “Ukrayna Krizi: Yeniden Soğuk Savaş Senaryosu ve Kırım”, Türk Akademisi Siyasi Sosyal Stratejik Araştırmalar Vakfı (TASAV) Dış Politika Araştırmaları Merkezi Değerlendirme: 7, Şubat 2014. www.turkakademisi.org.tr
• Potyemkin, V., Bakruşin, S., Efimov, A.& Mintz, İ. (2009). Uluslararası İlişkiler Tarihi (Diplomasi Tarihi). Çev.: A. Tokatlı, Evrensel Basım Yayın.
• Sandıklı, A .& Emeklier, B. (2012). “Güvenlik Yaklaşımlarında Değişim ve Dönüşüm” Teoriler Işığında Güvenlik, Savaş, Barış ve Çatışma Çözümleri içinde, A. Sandıklı (Ed.), BİLGESAM Yayınları, İstanbul.
• https://www.sde.org.tr/, Stratejik Düşünce Enstitüsü
• https://www.dw.com/, Deusche Welle
• https://www.tuba.gov.tr/files/yayinlar/raporlar/, Rusya’nın Ukrayna’yı İşgali ve Uluslararası İlişkiler Çalıştayı Sonuç Raporu, Erişim:11.02.2022.
• https://www.trthaber.com/haber/guncel/rusya-ukrayna-savasinda-cinin-tavri-676360.html
• https://rg.ru/documents/2014/12/30/doktrina-dok.html Erişim: 21.11.2022