DEĞERLER EĞİTİMİ TUTUMUNUN BİR YORDAYICISI OLARAK EĞİTİM FELSEFESİ İNANÇLARI: EĞİTİM ÖRGÜTLERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2023, Sayı: 32 (Dicle Üniversitesi'nin 50. Yılına Özel 50 Makale), 1003 - 1022, 01.03.2023

Mehmet Ali Ayaz , Ahmet Saylık

Öz

Bu çalışmanın amacı öğretmenlerin eğitim felsefesi inançları ile değerler eğitimi tutumları arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Araştırmanın evreni 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Diyarbakır ili merkez ilçelerindeki 197 ilkokul ve ortaokulda görev yapan 6556 öğretmenden oluşmaktadır. Tabakalı örnekleme seçimi sonucunda 124’ü kadın 246’sı erkek olmak üzere 370 öğretmen araştırmada yer almıştır. Araştırmanın verileri Yılmaz, Altınkurt ve Çokluk (2011) tarafından geliştirilen “Eğitim Felsefesi İnançları Ölçeği (EFİÖ)”, Çetin (2018) tarafından geliştirilen “Değerler Eğitimi Tutumları” (DETÖ) araçlığıyla toplanmıştır. Araştırma verilerinin analizinde; korelasyon analizi ve regresyon analizi kullanılmıştır.
Araştırma sonuçlarına göre değerler eğitimine ilişkin tutum ölçeğinin “değerler eğitiminin gereğine inanç” boyutu ile “eğitim felsefesi inançları” ölçeğinin tüm boyutları arasında düşük düzeyde, pozitif yönde artığı görülmüştür. Aynı zamanda öğretmenlerin eğitim felsefesi inançlarının değerler eğitimine yönelik tutumları üzerindeki etkisine ilişkin ise ‘eğitim felsefesi inançlarının’ ‘değerler eğitimine yönelik tutumları” üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Eğitim İnancı, Değer, Değerler Eğitimi, Eğitim Felsefesi.

Kaynakça

• Altınkurt, Y., Yılmaz, K., & Oğuz, A. (2012). İlköğretim ve ortaöğretim okulu öğretmenlerinin eğitim inançları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 1-19.
• Arslan, A. (2014). Felsefeye giriş. Ankara: Adres Yayımları.
• Aydın, R., Gilik, D. & Güleç, M. (2012). Öğretmen adaylarının eğitim felsefesi akımlarına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. IV. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Bayraklı, B. (2002). Mukayeseli eğitim felsefesi sistemleri. İstanbul: Sidre Yayıncılık.
• Biçer, S. (2014). Değerler eğitimi açısından Mehmet Akif Ersoy’a ait “Safahat” adlı eserin incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Biçer, S. (2014). Değerler eğitimi açısından Mehmet Akif Ersoy’a ait “Safahat” adlı eserin incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Cevizci, A. (2011). Eğitim felsefesi (1. Baskı). İstanbul: Say Yayınları.
• Cevizci, A. (2014). Eğitim felsefesi. İstanbul: Say Yayınları.
• Demirel, Ö. (2012). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Erden, M. (2011). Eğitim bilimlerine giriş (6. Baskı). Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Ergün, M. (2009). Eğitim felsefesi (2. Baskı). Ankara: Pegem Akedemi Yayınları.
• Erkılıç, T. A. (2013). Eğitim felsefeleri açısından köy enstitüleri. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(9), 1-19.
• Ertürk, S. (1988). Türkiye‘de eğitim felsefesi sorunu. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(3), 2-16.
• Gutek, G. L.(2006). Eğitime felsefi ve ideolojik yaklaşımlar. (Çev. Nesrin Kale). Ankara: Ütopya Yayınları.
• İlengiz, F. (2019). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin eğitim felsefesine dair inançları ile uygulamalarına yönelik görüşleri. Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1988). Çocuğun değeri. Boğaziçi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(28) 101-112. lgaz, G., Bülbül, T. & Çuhadar, C. (2013). Öğretmen adaylarının eğitim inançları ile öz-yeterlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 50-65.
• Özkan, B. (2005). Eğitimin felsefi temelleri. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Sarpkaya, R. (2004). Eğitim bilimine giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Saylan, N. (2009). Eğitim bilimine giriş, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sönmez, V. (2011). Eğitim bilimine giriş (12. baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Sönmez, V. (2015). Eğitim bilimine giriş (12. baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Sözer, E. (2004). Öğretmenlik mesleğine giriş. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Suh, B. K. ve Traıger, J. (1999). Teaching Values Through Elementary Social Studies And Literature Curricula. Education. Summer.Vol. 119 Issue 4. (723–727).
• Tozlu, N. (2003). Eğitimin felsefi temelleri. Ankara: Mikro Yayıncılık.
• Ulusoy, K. & Dilmaç, B. (2018). Değerler eğitimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Winch, C. & Gingell, J. (2002). Key concepts in the philosophy of education. (Çev. Alper Aytaç). London: Taylor & Francis e-Library.