THE RELATIONSHIP BETWEEN PSYCHOLOGICAL RESILIENCE AND JOB EMBEDDEDNESS: SAMPLE OF HEALTH SECTOR EMPLOYEES

Yıl 2023, Sayı: 33, 391 - 425, 27.06.2023

Esra Yıldız , Aykut Bedük

https://doi.org/10.15182/diclesosbed.1264781

Öz

Recruiting employees with psychologically strong personalities is regarded as a key issue for today’s businesses in terms of possessing more strengthened sense of belonging towards the organization, increased commitment. Prevent the employees from quitting the job despite the situations that might lead them to quit and maintain the bond between the employees and the job is defined in the literature as job embeddedness. Within this context, the study aimed to examine whether the psychological resilience of the individuals has an impact on their levels of job embeddedness within a group of participants who work in the health sector where, recently, being resilient has gained more importance. Analyses carried out on the data obtained through simple random sampling from 454 employees working in medical and administrative units have revealed that being psychologically resilient has a significant impact on job embeddedness.

Anahtar Kelimeler

Psychological Resilience, Job Embeddedness, Health Sector

PSİKOLOJİK DAYANIKLILIK VE İŞE GÖMÜLMÜŞLÜK İLİŞKİSİ: SAĞLIK SEKTÖRÜ ÇALIŞANLARI ÖRNEĞİ

Öz

Günümüz işletmeleri için çalışanların psikolojik olarak güçlü bir kişilik yapısına sahip olmaları, işletmeye olan aidiyetlerinin güçlenmesi ve bağlılıklarının artması açısından önemli bir konu olarak görülmektedir. Bir örgütte bireyin işten ayrılmasına neden olabilecek durumlar olmasına rağmen, işten ayrılmasını engelleyen ve onu işe bağlayan faktörlerin tamamı yazında işe gömülmüşlük olarak tanımlanmaktadır. Bahsedilen konulardan yola çıkılarak araştırma kapsamında, psikolojik olarak bireylerin dayanıklı olmalarının işe gömülmüşlük düzeyleri üzerinde etkisinin olup olmadığı, dayanıklı olmanın son dönemlerde daha önemli hale geldiği sağlık sektörü çalışanları ile incelenmiştir. Basit tesadüfi yöntemle seçilen 454 tıbbi ve idari birim sağlık sektörü çalışanından elde edilen veriler ile gerçekleştirilen analizler sonucunda psikolojik olarak dayanıklı olmanın işe gömülü olma hali üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğu sonucu elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik Dayanıklılık, İşe Gömülmüşlük, Sağlık Sektörü.

Kaynakça

• Agaıbı, E.C. & Wılson, P. J. (2005). trauma, ptsd, and resılıence: a review of the literature. Sage publications,6(3),195-216.
• Akan, S. (2022). Cerrahi yoğun bakım hemşirelerinde psikolojik dayanıklılık,algılanan stres ve tükenmişlik arasındaki ilişkinin incelenmesi. (YÖK Thesis Database, Master’s Thesis). Ege University Institue of Health Sciences.
• Akgündüz, Y. & Cin, F. M. (2015). job embeddedness as a moderator of the effect of manager trust and distributive justice on turnover ıntentions. An ınternational journal of tourism and hospitality research , 26(4), 549-562.
• Akgündüz, Y., Güzel, T.& Harman, S. (2016). Yöneticiye güven ve dağıtımsal adalet çalışanların işe gömülmüşlüğünü nasıl etkiler?. Ege akademik bakış dergisi,16(2),351-362.
• Bambacas, M.& Kulik, C.T. (2013). Job embeddedness in china: how hr practices impact turnover intentions. The ınternational journal of human resource management,24(10),1933-1952.
• Başar, E.E. (2016). Hane halklarının sürdürülebilir tüketim davranışlarının ölçülmesine yönelik bir ölçek geliştirme çalışması. (YÖK Thesis Database, PhD). İstanbul University Institue of Social Sciences.
• Bergiel, E.B., Nguyen, V.Q., Clenny, B. F. &Taylor, G. S. (2009). Human resource practices, job embeddedness and intention to quit. Management research news,32(3),205-219.
• Birsel, M , Börü, M , İslamoğlu, G. & Yurtkoru, E . (2012). İşe gömülmüşlük kavramının farklı sosyo demografik değişkenlerle ilişkisi-job embeddedness in relation with different socio demographic charcteristics . Öneri dergisi, 10 (37), 51-61.
• Budak, G. (2015). Psikolojik dayanıklılık ve örgütsel adalet algısının örgütsel vatandaşlık davranışı üzerine etkisi. (YÖK Thesis Database, Master’s Thesis). Başkent University Institue of Social Sciences.
• Collins, B. J. & Mossholder, K. W. (2014). Fairness means more to some than others ınteractional fairness, job embeddedness, and discretionary work behaviors. Journal of management, 43(2),293-318.
• Dane, E. (2015). Hemodiyaliz hastalarinin psikolojik dayaniklilik durumlari ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. (YÖK Thesis Database, Master’s Thesis). Acıbadem University.
• Dinç, M.E. (2022). Pandemi sürecinde sağlık çalışanlarının travma sonrası stres belirtilerinin psikolojik dayanıklılıkları ve ahlaki temelleriyle olan ilişkisi. (YÖK Thesis Database, Master’s Thesis). Maltepe University Graduate School of Education.
• Doğantekin, A. &Seçilmiş, C. (2021). Otel çalışanlarının sosyo-demografik özelliklerine göre işe gömülmüşlük düzeyleri. Abant sosyal bilimler dergisi,21(3),1099-1119.
• Durmuş, Ş. (2023). İş yaşamında yalnızlığın işe gömülmüşlük üzerindeki etkisi: sağlık çalışanları üzerine bir araştırma. (YÖK Thesis Database, Master’s Thesis). Aydın Adnan Menderes University Institute of Social Sciences.
• Efe, E.G. (2017). Psikolojik personel güçlendirme ve işe gömülmüşlük halinin yeni ürün geliştirme performansı üzerindeki etkisi: örgütsel adaletin ılımlaştırıcı rolü. (YÖK Thesis Database, Master’s Thesis). Nevşehir Hacı Bektaş Veli University Institute of Social Sciences.
• Elsayed, N. M., El-Shahat,M.M. &Mohamed Allah,N.A.A. (2023). Practicing management by walking around and its relation to job embeddedness and satisfaction among nurses. Egyptian journal of health care,14(1),118-131.
• Erbir, M. (2021). Covid-19 sürecinde sağlık kurumlarında algılanan örgütsel güvenin çalışanın psikolojik dayanıklılık seviyesine etkisi. Hacettepe sağlık idaresi dergisi, 24(4), 813-828.
• Erzincan, E., Coşkun, B. &Gündüz, N. (2022). Bir üniversite hastanesinde çalışan hekim, hemşire ve sağlık memurlarının psikolojik dayanıklılık, psikolojik yıldırma, şiddete ilişkin kaygı düzeyleri ve ruhsal belirti düzeylerinin tükenmişlik düzeyleri ile ilişkisi. Güncel bağımlılık araştırmaları,6(1),25-39.
• Eslamlou, A.; Karatepe, O.M. & Uner, M.M. (2021). Does job embeddedness mediate the effect of resilience on cabin attendants’ career satisfaction and creative performance?. Sustainability 2021, 13, 5104. https://doi.org/10.3390/ su13095104.
• Gong, Y., Chow, I. H.& Ahlstrom, D. (2011). Cultural diversity ın china: dialect, job embeddedness, and turnover. Asia pacific journal of management, 28(2), 221- 238.
• Gürbüz, S.& Şahin, F. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri/felsefe yöntem-analiz (2nd Ed.). Seçkin Yayıncılık.
• Hair Jr, J. F., Matthews, L. M., Matthews, R. L. & Sarstedt, M. (2017). pls-sem or cb-sem: updated guidelines on which method to use. International journal of multivariate data analysis, 1(2), 107-123.
• Işık, Ş. (2016). Psikolojik dayanıklılık ölçeği’nin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. The journal of happiness & well-being, 4(2), 165-182.
• Kanten, P., Kanten, S., & Dündar, G. (2016). Ücret tatmininin ve işin özelliklerinin işe gömülmüşlük üzerindeki etkisinde mutluluğun rolü. İşletme araştırmaları dergisi, 8(3), 64–88.
• Karatepe, O.M. & Avcı, T. (2019). “Nurses’ perceptions of job embeddedness in public hospitals”. Sage open, 9(1),1-9.
• Kesen, M, &Akyüz, B. (2016). Duygusal emek ve prososyal motivasyonun işe gömülmüşlüğe etkisi: sağlık çalışanları üzerine bir uygulama. Çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü dergisi ,25 (2) , 233-250.
• Kobasa, S. C., Maddi, S. R., & Kahn, S. (1982). Hardiness and health: a prospective study. Journal of personality and social psychology, 42(1), 168–177.
• Korkmaz, H, (2023). COVID-19 Pandemi sürecinde hemşirelerde tükenmişlik ve psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişki. (YÖK Thesis Database, Master’s Thesis). Biruni Unıversity Graduate School of Education.
• Lev, S. & Koslowsky, M. (2012). On-the-job embeddedness as a mediator between conscientiousness and school teachers' contextual performance. European journal of work and organizational psychology, 21(1), 57-83.
• Mai, Y. & Zheng, Y. (2013). How on‐the‐job embeddedness ınfluences new venture creation and growth. Journal of small business management, 51(4), 508-524.
• Meredıth, S. L., Sherbourne, D. C. & Wrenn, G. (2011). Promoting psychological resilience in the us military, Rand health quarterly, 1(2),1-12.
• Mitchell, T. R., Holtom, B. C., Lee, T. W., Sablynski, C. J., & Erez, M. (2001). Why people stay: using job embeddedness to predict voluntary turnover. Academy of management journal, 44,1102–1121.
• Moses, A. R. (2012). Understanding The Relationship Of Job Embeddedness Whit Social And Human Capital: The İmportance Of Organizational İdentification, University Of Texas At Arlington Thesis For The Degree Of Doctor Of Philosophy.
• Selvi Sarıgül, S., & Uğurluoğlu, Ö. (2022). Değişim yorgunluğu, psikolojik dayanıklılık ve iş doyumu arasındaki ilişkilerin incelenmesi: sağlık sektöründe bir uygulama. Hacettepe sağlık idaresi dergisi, 25(3): 591-608.
• Sezgin, F. (2012). İlköğretim okulu öğretmenlerinin psikolojik dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. Kastamonu eğitim dergisi,20(2),489-502.
• Soysal, N.M. (2016). Facebook bağımlılığı ve psikolojik dayanıklılık. (YÖK Thesis Database, Master’s Thesis). İstanbul Gelişim University Institue of Social Sciences.
• Sun T., Zhao X.W., Yang L.B. & Fan L.H. (2012) The impact of psychological capital on job embeddedness and job performance among nurses: a structural equation approach. Journal Of advanced nursing 68(1), 69–79. Doi: 10.1111/ J.1365-2648.2011.05715.X
• Şanlı, S. C. (2016). İş gören avukatlığı ve algılanan örgütsel desteğin çalışanların işe gömülmüşlük ve işten ayrılma niyeti üzerine etkisi: otel çalışanları üzerine bir araştırma. (YÖK Thesis Database, Master’s Thesis). Mersin University Institue of Social Sciences.
• Tabak, F. & Hendy, N. T. (2016). Work engagement: trust as a mediator of the ımpact of organizational job embeddedness and perceived organizational support. Organization management journal, 13(1), 21-31.
• Tunç, Ç. Y., Nayır, Z. D. & Gümüştaş, K. N. (2016, 29-31 May). Kurumsal ''işe gömülmüşlük'' hali girişimciliği teşvik eder mi? kendi işinin sahibi olmanın az bilinen güdüleyicisi. 24. Ulusal Yönetim Organizasyon Kongresi (YÖNORG 2016), İstanbul, Türkiye.
• Turhan, M., Onan, G. & Helvacı, İ. (2023). Otantik liderliğin işe gömülmüşlük üzerindeki etkisi: sağlık çalışanları üzerine bir uygulama. Fiscaoeconomia, 7(1), 274-300.
• Ünal, Ç. (2022). Hemşilerin psikolojik dayanıklılıkları ile proaktif kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (YÖK Thesis Database, Master’s Thesis). İstanbul Medeniyet University Graduate Education Instıtute.
• Yiğit, M. (2022). Covıd-19 döneminde sağlık çalışanlarının sağlık kaygısı, psikolojik iyilik hali, psikolojik dayanıklılık ve umutsuzluk düzeylerinin sağlık çalışanı olmayan yetişkinler ile karşılaştırılması. (YÖK Thesis Database, Master’s Thesis). İstanbul Gelişim University Graduate Education Instıtute.
• Van Dyk, J. (2011). The relationship between organisational commitment, retention factors and perceived job embeddedness. University Of South Africa Industrial And Organisational Psychology Master Of Commerce, South Afrıca.