Göçmen Kadınların Sosyal Uyum Süreçlerinin İncelenmesi

Yıl 2023, Sayı: 34, 420 - 442, 21.10.2023

Ece Kara , Melek Dönmez Yapucuoğlu , Funda Eryılmaz Ballı

https://doi.org/10.15182/diclesosbed.1296540

Öz

Türkiye’de göç doğurduğu sonuçlar itibariyle önem arz etmektedir. Göçmen kadınlar, doğal düzen içerisindeki konumları ve üstlendikleri roller nedeniyle hem göçmenler hem de göç ettikleri yerlerdeki bireyler için sürece her açıdan uyum adına kritik paydaşlardır. Bu araştırmanın amacı Türkiye’deki göçmen kadınların sosyal uyum sürecinin incelenmesidir. Bu bağlamda nitel araştırma yöntemiyle tasarlanan bu araştırmada Türkiye’ye farklı sebeplerle gelen göçmen kadınların sosyal uyum süreçlerinde karşı karşıya kaldıkları risk faktörleri ve sahip oldukları koruyucu faktörlerin neler olduğu göçmen kadınlar ve göçmen kadınların devam ettiği Halk Eğitim Merkezinde görev yapan öğretmenler ve yönetici tarafından ele alınmıştır. Araştırmacılar tarafından oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşme formlarındaki açık uçlu sorular katılımcılara yöneltilmiştir. Yapılan içerik analizi sonucunda göçmen kadınların ülke terki, sahip oldukları risk faktörleri ve koruyucu faktörler temaları ve bu temaları oluşturan kodlar tespit edilmiştir. Araştırma göçmenlerin göç ve sonrasındaki yaşantılarına dair somut veriler ortaya koyması, sosyal uyum süreci açısından sahip oldukları risk ve koruyucu faktörlerin belirlenerek risk faktörlerinin olumsuz etkilerini azaltmak amacıyla koruyucu faktörlerin güçlendirilmesi açısından önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Göç, Göçmen kadın, Göç ve uyum, Türkiye’deki göçmen kadınlar, Sosyal uyum

Kaynakça

• Acartürk, C. (2016). Göç ve ruh sağlığı ilişkisi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(25), 137-150.
• Alessi, E. J. (2016). Resilience in sexual and gender minority forced migrants: a qualitative exploration. Traumatology, 22(3), 203-213.
• Akıncı, B., Nergiz, A., & Gedik, E. (2015). Uyum süreci üzerine bir değerlendirme: Göç ve toplumsal kabul. Göç Araştırmaları Dergisi, 2(1), 58-83.
• Aragona, M., Pucci, D., Mazzetti, M., Maisano, B., & Geraci, S. (2013) Traumatic events, post-migration living difficulties and posttraumatic symptoms in first generation immigrants: a primary care study. Ann Ist Super Sanita. 49(2), 169-175. https://doi.org/10.4415/ANN_13_02_08
• Anderson, B. (2019). New directions in migration studies: towards methodological de-nationalism. Comparative Migration Studies, 7(1), 1-13.
• Aydoğdu, F. (2019). Göçmen aile çocuklarının uyum düzeylerine sosyal uyum eğitim programının etkisinin incelenmesi. (YÖK Tez Merkezi, Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi.
• Barın, H. (2015). Türkiye’deki Suriyeli kadınların toplumsal bağlamda yaşadıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Göç Araştırmaları Dergisi, (2), 10-56.
• Başkak, B., Sayıl, I., & Özgüven, H.D. (2005) Avrupa’da intihar girişiminde bulunan Türk göçmenlerin sosyodemografik analizi. Kriz Dergisi, 13(3), 9-14.
• Beiser, M. (2005). The health of immigrants and refugees in Canada. Canadian Journal of Public Health, 96(2), 30-44. https://doi.org/10.1007/BF03403701
• Black, S. E., & Brainerd, E. (2004). Importing equality? The impact of globalization on gender discrimination. ILR Review, 57(4), 540-559.
• Buz, Ö.G.D.S. (2009). Göç ve kentleşme sürecinde kadınların "görünürlüğü". Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 17(17), 40-50.
• Castles, S., Haas, H., & Miller, M. (1998). International migration in global governance. In The age of migration (pp.1-18). Guilford Press.
• Cenkci Z., & Nazik E. (2018). Sığınmacı ve mülteci kadınların yaşadığı sorunlar ve sunulan sağlık hizmetleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 21(4), 293-299.
• Coleman, H. (2015). Language and social cohesion: An introduction and lessons learnt. Language and social cohesion in the developing world, 1-11.
• Coşkun, E., & Yılmaz, Ç. (2018). Sığınmacıların toplumsal uyum sorunları ve sosyal hizmetlere erişimi: Düzce uydu kent örneği. Journal of Social Policy Conferences, (75), 269-305.
• Creswell, J.W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches. (2nd Press). Sage Publications.
• Creswell, J. W. (2015). A concise introduction to mixed methods research. Sage Publications, Inc.
• Csikszentmihalyi, M. (2009). The promise of positive psychology. Psihologijske Teme, 18(2), 203-211.
• Çağlayan, S. (2006). Göç kuramları, göç ve göçmen ilişkisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (17), 67-91.
• Çakır, S. (2011). Geleneksel Türk kültüründe göç ve toplumsal değişme. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24, 129-142.
• Çakır, H. (2017). Suriyeli mülteci kadınların sosyo-kültürel değişime uyum çabaları: Yozgat örneği. Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 53-68.
• Dahl, R. A. (1996). Demokrasi ve eleştirileri, (L. Köker, Çev.). Yetkin Yayınları.
• De Castro, A. B., Fujishiro, K., Sweitzer, E., & Oliva, J. (2006). How immigrant workers experience workplace problems: a qualitative study. Archives of environmental & occupational health, 61(6), 249-258.
• De Paola, M., & Scoppa, V. (2015). Gender discrimination and evaluators’ gender: evidence from Italian academia. Economica, 82(325), 162-188.
• Eres, F. (2015). Türkiye’de göçmen eğitimi sorunsalı ve göçmen eğitiminde farklılığın yönetimi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 17-30.
• Eres, F. (2016). Problems of the immigrant students' teachers: Are they ready to teach? International Education Studies, 9(7), 64-71.
• Ersoy, E. (2009). Cinsiyet kültürü içerisinde kadın ve erkek kimliği (Malatya örneği). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 209-230.
• Eryılmaz Herdem, Ş. (2019). Avrupa Birliği’nin yasa dışı göçle mücadelesi: Suriye Mülteci Krizi Meselesi. (YÖK Tez Merkezi, Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Esen Aktay, T. (2010). Risk altındaki ortaöğretim 9. ve 10. sınıf öğrencilerinin kendini toparlama güçlerinin incelenmesi. (YÖK Tez Merkezi, Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi.
• Granville-Chapman, C., Smith, E., & Moloney, N. (2004). Harm on removal: excessive force against failed asylum seekers. London: Medical Foundation for the Care of Victims of Torture.
• Günay, E., Atılgan, D., & Serin, E. (2017). Dünya’da ve Türkiye’de göç yönetimi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 37-60.
• Herman, J. (2007). Travma ve iyileşme: Şiddetin sonuçları, ev içi istismardan siyasi teröre. Literatür Yayıncılık. İnanç, B. (2021). 2011 sonrası dönemde Suriyeli kadınların Diyarbakır’da çalışma yaşamı deneyimleri. (YÖK Tez Merkezi, Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi.
• Karadağ Çaman Ö., & Bahar-Özvarış, Ş. (2010). Uluslararası göç ve kadın sağlığı. Sağlık ve Toplum, 20(4), 3-14.
• Kargapoltseva, N.A., Samokhvalova, A.G., Kargapoltsev, S.M., Dneprov, S.A., & Kuznetsov, V.V. (2016). Management Security of Personality: The Pedagogical Aspect. International Review of Management and Marketing, 6(2), 370-375.
• Kaya, A. (2017). İstanbul, mülteciler için cennet mi cehennem mi? Suriyeli mültecilerin kentsel alandaki halleri. Toplum ve Bilim, 140, 42-68.
• Köroğlu, M.A., & Dural, F. N. (2020). Türkiye’ye göç etmiş Suriyeli kadınların toplumsal cinsiyete ilişkin deneyimleri ve sosyal hizmet. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 20 (1), 1-34.
• Kuhn, P., & Shen, K. (2013). Gender discrimination in job ads: Evidence from china. The Quarterly Journal of Economics, 128(1), 287-336.
• Küçük, H. (2022). Toplumsal cinsiyet bağlamında göç sürecinde kadın ve erkek. Toplumsal Politika Dergisi, 3(1), 26-37.
• Lee, G. & Westwood, M. J. (1996). Cross–cultural adjustment issues faced by immigrant professionals. Journal of Employment Counseling, 33(1), 29–42. https://doi.org/10.1002/j.2161-1920.1996.tb00431.x
• Loscocco, K. A., Robinson, J., Hall, R. H., & Allen, J. K. (1991). Gender and small business success: An inquiry into women's relative disadvantage. Social forces, 70(1), 65-85.
• Masgoret, A.M., & Ward, C. (2006). Culture laerning approach to acculturation. In The Cambridge Handbook of Acculturation Psychology, 2nd edition (Eds DL Sam, JW Berry):58-77. Cambridge, Cambridge University Press.
• Mayer, S.E. (2003, November 13), “What is a disadvantaged group” http://www.effectivecommunities.com/pdfs/ECP_DisadvantagedGroup.pdf (March 21, 2023)
• McAuliffe, M., & A. Triandafyllidou (eds.) (2021). World migration report 2022. International Organization for Migration (IOM), Geneva.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. New York: Sage Publications, Inc.
• Morokvasic, M. (1984). The overview: Birds of passages are also women. International Migration Review. Women in Migration. Special Issue, 18(4). 886-907. https://doi.org/10.2307/2546066
• Özyakışır, D. (2013). Göç: Kuram ve bölgesel bir uygulama. Nobel Yayıncılık: Ankara.
• Padilla, B. (2005, September 27 – October 1). Integration of Brazilian immigrants in Portuguese society: problems and possibilities. Paper delivered at the 9th International Metropolis Conference. Geneva, Switzerland.
• Pieloch, K.A., McCullough, M.B., & Marks, A.K. (2016). Resilience of children with refugee statuses: A research review. Canadian Psychology/Psychologie canadienne, 57(4). 330-339. https://doi.org/10.1037/cap0000073
• Pronchev, G.B., Lyuiımov, A.P., Proncheva, N.G., & Tretiakova, I.V. (2019). Social and economic causes of labor migration in contemporary Russia. Revista ESPACIOS, 40(32), 13-22.
• Ridgeway, C. L. (2001). Gender, status, and leadership. Journal of Social issues, 57(4), 637-655. https://doi.org/10.1111/0022-4537.00233
• Saçan, S., Cizdan, G., & Tabak, H.D. (2017). Aydın halkının Suriyeli göçmenlere yönelik bakış açısının incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(1), 28-38.
• Sağır, Z. (2018). Kültürel uyum ruh sağlığı ve din. Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları: İstanbul.
• Sayan, P. (2018). Avrupa’da sağ politikalar ve göçmen karşıtlığı. A.Ş. Öner ve S.G. Ihlamur-Öner (Ed). Uluslararası İlişkilerde göç: Olgular, aktörler ve politikalar (içinde) (163-182). Der Yayınları.
• Silverman, D. (2018). Nitel verileri yorumlama. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Small, R., Roth, C., Raval, M., Shafiei, T., Korfker, D., Heaman, M., McCourt, C., & Gagnon, A. (2014). Immigrant and non-immigrant women’s experiences of maternity care: a systematic and comparative review of studies in five countries. BMC pregnancy and childbirth, 14(1), 1-17. http://dx.doi.org/10.1186/1471-2393-14-152
• Teodorescu D, S., & Siqveland J. (2012). Posttraumatic growth, depressive symptoms, posttraumatic stress symptoms, post-migration stressors and quality of life in multi-traumatized psychiatric outpatients with a refugee background in Norway. Health and Quality of Life Outcome, 10(84), 1-16. https://doi.org/10.1186/1477-10-84
• Topak, E. & Çamur, G. (2022). Göçün kadına etkileri ve sosyal hizmet. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1), 75-88.
• Tuzcu, A. ve Ilgaz, A. (2015). Göçün kadın ruh sağlığı üzerine etkileri. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 7(1), 56-67. https://doi.org/10.5455/cap.20140503020915
• Winters, M., Rechel, B., de Jong, L., & Pavlova, M. (2018). A systematic review on the use of healthcare services by undocumented migrants in Europe. BMC Health Services Research, 18(30). 990-997. https://doi.org/10.1186/s12913-018-2838-y
• Wood, W. B. (1994). Forced migration: Local conflicts and international dilemmas. Annals of the Association of American Geographers, 84(4), 607-634.
• Wu, B., Chi, I., Plassman, B. L., & Guo, M. (2010). Depressive symptoms and health problems among Chinese immigrant elders in the US and Chinese elders in China. Aging & Mental Health, 14(6), 695-704. https://doi.org/10.1080/13607860802427994
• Yalçın, Ç. (2015). Türkiye'de ev hizmetlerinde çalışan göçmen kadınlar ve ekonomik şiddet. Fe Dergi, 7(1), 50-60.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırımalp, S., & İslamoğlu, E. (2016). Ev hizmetinde çalışanların sosyal güvenliği: çalışan ve çalıştıran ekseninde bir değerlendirme. Sakarya Journal of Economics/Sakarya İktisat Dergisi, 5(3).
• Yıldırımalp, S., & İyem, C. (2017). Suriyeli sığınmacıların toplumsal kabul ve uyum sürecine ilişkin bir araştırma. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, (2), 107-126.
• Yılmaz, E., & Günay, G. (2022). Göçmenler ve göçmen ailelerin karşılaştıkları sorunlara ilişkin bir değerlendirme. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (Unıka toplum ve bilim) Dergisi, 2(1), 1-19.