Diyarbakır’da bir Üniversite Hastanesi’nde 2013-2023 Tarihleri Arasında Kutanöz Leishmaniasis Tanısı Alan Hastaların Retrospektif Değerlendirmesi

Yıl 2025, Cilt: 52 Sayı: 1, 191 - 199, 14.03.2025

Zehra Kılınç , Özge Bozkurt , Nida Özcan

https://doi.org/10.5798/dicletip.1657604

Öz

Amaç: Leishmaniasis kum sinekleri aracılığıyla bulaşan ve tropikal ile subtropikal bölgelerde yaygın olarak görülen bir hastalıktır. Dünya genelinde 98 ülkede yaklaşık 350 milyon kişi bu hastalığa yakalanma riski altındadır. Bu çalışmanın amacı Dicle Üniversitesi Hastanesi Merkez Laboratuvarında 2013-2023 yılları arasında Kutanöz Leishmaniasis (KL) tanısı alan hastaların özelliklerinin retrospektif olarak değerlendirilmesidir.
Yöntemler: Bu retrospektif tanımlayıcı çalışmada, 2013-2023 yılları arasında Dicle Üniversitesi Hastanesi Merkez Laboratuvarında KL tanısı almış hastalara ait veriler incelenmiştir. Hastaların yaş, cinsiyet, yerleşim yeri, tanı tarihi, ön tanı gibi bilgileri hastane kayıt sisteminden elde edilerek SPSS yazılımına aktarılmış ve tanımlayıcı istatistiklerle analiz edilmiştir.
Bulgular: 2013-2023 tarihleri arasında KL tanısı alan toplam 206 hastanın 101’i (%49,0) erkek, 105’i (%51,0) kadın olup yaş ortalaması 34.0 ± 22.0’dir. Hastaların 136’sının (%66,0) Diyarbakır da ikamet ettiği, hastaların %58,2 (120)’inin kırsal alanlarda yaşadığı, hastalığa en sık kış mevsiminde tanı konduğu, en yüksek KL sayısına 2015 yılında ulaşıldığı saptanmıştır. Hastalara en sık dermatit ön tanısı konmuş olup, 37 hasta (%17,9) leishmaniasis ön tanısıyla değerlendirilmiştir.
Sonuç: Güneydoğu Anadolu bölgesinde KL hala önemli bir sorundur. Kırsal bölgede daha fazla olması hijyen eksikliği ve çevresel faktörlerle ilişkili olabilir. Hastalığın kontrolü için vektör kontrolü önemlidir. Çoğu ön tanı dermatit olup, özellikle endemik bölgelerde sağlık çalışanlarının dermatolojik vakaları değerlendirirken, Leishmaniasis gibi paraziter enfeksiyonları ayırıcı tanıda dikkate almaları önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Kutanöz Leishmaniasis, epidemiyoloji, Diyarbakır.

Kaynakça

• 1.Yakşi N, İkiışık H, Güner AE, Maral I.Clinicalandepidemiologicalcharacteristics ofcutaneousleishmaniasiscases in Istanbul. ESTÜDAMHalk Sağlığı Dergisi. 2021;6(3):209-15.
• 2.World HealthOrganization. Leishmaniasis[Internet]. 2023 [cited 2024 Nov 29]. Availafact-sheets:https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/leishmaniasis
• 3.Harman M. Kutanözleishmaniasis. TurkiyeKlinikleri Dermatology-Special Topics.2017;10(2):125-32.
• 4.World HealthOrganization.(n.d.). Neglectedtropicaldiseases. RetrievedNovember 27, 2024, from https://www.who.int/neglected_diseases/diseases/en/
• 5.WorldHealthOrganization. ResearchprioritiesforChagasdisease, humanAfricantrypanosomiasisandleishmaniasis. Geneva: World HealthOrganization; 2012.
• 6.Faraj T, Lake IR. Theseasonality ofcutaneousleishmaniasis in AsirRegion, SaudiArabia.Int J EnvironSustain. 2015;3(3).
• 7.Gürel MS, Yeşilova Y, Ölgen MK, Özbel Y.Türkiye’de kutanözleishmaniasisin durumu.Türkiye ParazitolDerg. 2012;36(2):121-9.
• 8.An İ, Harman M, Çavuş İ, Özbilgin A.KutanözLeishmaniasiste deneyimli uzman ve rutinmikrobiyoloji laboratuvarı tarafından yapılan lezyonal yaymaların tanısal değeri. Turk Dermatoloji Dergisi. 2019;13(1):1.
• 9.Özbel Y, Töz S, Muñoz C, et al.Thecurrentepidemiology of leishmaniasis in Turkey,Azerbaijanand Georgia andimplicationsfordiseaseemergence in Europeancountries. ZoonosesPublicHealth. 2022;69(5):395-407.
• 10.De Menezes JPB, Guedes CES, PetersenALdOA,Fraga DBM, Veras PST. Advances in development ofnewtreatmentforleishmaniasis. BiomedResInt. 2015;2015(1):815023.
• 11.Özbilgin A, Çulha G, Güray MZ,ve ark. Türkiye’dekutanözleyşmanyazis hastalarından elde edilenLeishmaniaizolatlarındaki farklılıklar ve bunlarınfare modeline klinik yansıması. MikrobiyolojiBülteni. 2020.
• 12.Carvalho B.M.,Maia C., CourtenayO.,et al. (2024).AclimaticsuitabilityindicatortosupportLeishmaniainfantumsurveillance in Europe: a modellingstudy.TheLancetRegionalHealth–Europe, 43.
• 13.De Vries HJ, Reedijk SH, Schallig HD.Cutaneousleishmaniasis: recentdevelopments indiagnosisandmanagement. Am JClinDermatol.2015;16:99-109.
• 14.Alvar J, Vélez ID, Bern C, et al.; WHOLeishmaniasis Control Team. Leishmaniasisworldwideandglobalestimates of itsincidence. PLoSOne. 2012;7(5):e35671.
• 15.Turhanoğlu M., Erdal S.A., & BİLMAN F.B. (2014).Diyarbakır Eğitim ve Araştırma Hastanesinde dokuzyıllık kutanözleyşmanyazis olgularınındeğerlendirilmesi.Mikrobiyol Bul, 48(2), 335-40.
• 16.Inci R.,Ozturk P., Mulayim M.K., er al., &Inci M. F.(2015). Effect of theSyriancivilwar on prevalence ofcutaneousleishmaniasis in southeastern Anatolia,Turkey. Medicalsciencemonitor:internationalmedicaljournal ofexperimentalandclinicalresearch, 21, 2100.
• 17.Demirel R.,&Erdogan, S. (2009). Determinationof high risk regions of cutaneousleishmaniasis inTurkeyusingspatialanalysis. TurkiyeParazitolDerg,33(1), 8-14.
• 18. Yıldız İ, Malatyali E. TheRetrospective Analysis ofCutaneousLeishmaniasisCases in Aydin AdnanMenderes UniversityResearchand TrainingHospitalParasitologyLaboratory. KSU MedicalJournal.;17(2):199-204. 19.McIlwee B.E.,Weis S.E., &Hosler G.A. (2018).Incidence of endemichumancutaneousleishmaniasisin the United States. JAMA dermatology, 154(9),1032-9.