A TRANSLATION OF AN ANONYMOUS POETIC FORTYHADITH

Yıl 2019, Cilt: 55 Sayı: 4, 1027 - 1046, 15.12.2019

İdris Söylemez

Öz

Much has been written on religion in the Turkish-Islamic literature. Tawhid, mi’rajiyyah, siyar, mawlid, forty-hadith translations and commentaries come on top of such works in terms of their distinctive contents compared to other literary works. These works that are written in prosaic, prosaicpoetic or only in poetic style comprise not only beliefs and worship rules but also some knowledge on etiquette and social life. And doubtlessly the primary kinds of these works that have been written within the context of the Prophet Muhammad’s prescript and deceleration and within prosaic style are: “one hadith, forty hadiths, one hundred hadiths and one thousand hadiths”.

We gave some information on forty-hadith and other types of religious literary works. We lay emphasis on the literal and terminological meanings of hadith. After classifying the texts related to the type of poetic forty hadith, we made a short analysis of these texts. We will evaluate the place of this work called “al-Ahadith al-Arbain” whose writer and century are not identified and then we will deal with its translation. There are 39 hadiths in the work. The poet give place fi rst to the Arabic short hadiths and then translate them into Turkish within stanza-poetic style and aruz prosody.

Anahtar Kelimeler

Turkish Islamic Literature, Hadith, Religious Literary Works, Poetic

YAZARI BİLİNMEYEN MANZUM BİR KIRK HADİS TERCÜMESİ

Öz

    Türk-İslâm edebiyatı sahasında dinî muhtevâlı birçok eser kaleme alınmıştır. Muhtevâsı itibariyle diğer edebî eserlerden ayrılan bu ürünlerin başında tevhîd, mi’râciye, siyer, mevlid kırk hadis tercüme ve şerhleri türündeki eserler gelmektedir. Mensur, mensur-manzum karışık veya sadece manzum olarak kaleme alınan bu eserler, inanç ve ibadet esaslarının yanı sıra âdâb-ı  muâşeret ve ictimâî hayatı ilgilendiren bilgileri de ihtivâ etmektedir. Türk-İslâm edebiyatında Peygamber’in teblîğî ve tebyînî esasları etrafında oluşturulan manzum türlerin başında “bir hadis, kırk hadis, yüz hadis ve bin hadis” gelmektedir.

    Çalışmamızda kırk hadis türü ve diğer dinî türler hakkında bilgiler verilmiştir. Tespit edilen manzum kırk hadis türüyle alakalı metinler tasnif edildikten sonra metinlerin kısaca tahlili yapılmıştır. Şairi ve yazıldığı yüzyılı tespit edilemeyen bu “Ehâdîs-i Erba’în” adlı eserin kırk hadis geleneğindeki yeri tespit edilecek, çeviri metnine de yer verilecektir. 39 hadis bulunan eserde şair evvelâ hadislerin Arapçasının, akabinde de bu hadislerin kıt’a nazım şekli ve aruz vezni ile Türkçeye aktarımını sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler

Türk-İslâm Edebiyatı, Hadis, Dinî Türler, Manzum

Kaynakça

• Avcı, İsmail. Hâzinî’nin Manzum Şerh-i Hadîs-i Erba’în Tercümesi. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, 2007.
• Baş, Eyüp. “İbnu Asâkir ve Târihu Dımeşk’i Üzerine”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 29/1 (1999), 691-706.
• Başaran, Selman ve Sönmez M. Ali. Hadis Usûlü ve Tarihi. Bursa: Uludağ Üniversitesi Basımevi. 2001.
• İbni Abdilber. Câmiu beyâni’l-ilm ve fadlihi. Çev. Ali Yücel. İstanbul: Karınca-Polen Yayınları, 2015.
• İpekten, Haluk. Eski Türk Edebiyatı Nazım Şekilleri ve Aruz. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2017.
• Kandemir, M. Yaşar. “Hadis”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 15: 27-64. Ankara: TDV Yayınları, 1997.
• Karahan, Abdulkadir. İslâm Türk Edebiyatında Kırk Hadis (toplama, tercüme ve şerhleri). İstanbul: İbrahim Horoz Yayınları, 1954.
• _____________. “Kırk Hadis”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 25: 470-473. Ankara: TDV Yayınları, 2002.
• Kardaş, Nevin, vd. Örnekleriyle Türkçe Sözlük. 2. Ankara: Milli Eğitim Basımevi, 2000.
• Korkmaz, Seyfullah. Şâir Nâbî’nin Kırk Hadis Tercümesi. İstanbul: Sefine Yayınları, 2001.
• Mahmud b. Ali. Nehcül-Ferâdîs. Hazırlayan Hamza Zülfikar-Semih Tezcan. Ankara:Türk Dil Kurumu Yayınları, 2014.
• Mutçalı, Serdar. Arapça – Türkçe Sözlük. İstanbul: Dağarcık Yayınları, 1995.
• Öksüz, Yılmaz. Okçuzâde Mehmed Şâhî’nin Ahsenü’l-Hadîs’i (inceleme-metin). Doktora Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, 2016.
• Sandıkçı, Mustafa Kemal. İlk Üç Asırda İslâm Coğrafyasında Hadis. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1991.
• Sevgi, Ahmet. Molla Câmî’nin Erbaîn’i ve Türkçe Manzum Tercümeleri. Konya: 2000.
• Söylemez, İdris. Türk İslâm Edebiyatında Manzum Kırk Hadisler. Doktora Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, 2017.
• Suphi es-Sâlih. Hadis İlimleri ve Istılahları. Çev. Yaşar Kandemir. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1988.
• Yıldırım, Selahattin. Osmanlıda Kırk Hadis Çalışmaları. İstanbul: Osmanlı Hadis Araştırmaları Yayınları, 2000.
• Yılmaz, Muhammet. “Tarsus’a Gelen İlk Türk Hadis Âlimi Abdullah b. el-Mübarek”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 11/1 (2011), 1-19.