'New Life' 'New Teacher' Type: 'From Rude Religionism To ‘Idealist Teaching' Ali Sahin Efendi

Yıl 2017, Cilt: 16 Sayı: 16, 103 - 119, 31.10.2017

Gürkan Yavaş

Öz

The
modernization movements that shaped the Ottoman Empire's history in the
nineteenth century constituted one of the main themes of Turkish literature
after a point. The
literary accumulation from the Tanzimat to the Constitutional Monarchy shows
this reflection clearly. The acceleration of the modernization movements with
the Republic also caused a certain change in the discourse and content of
Turkish literature. This can be
most obviously seen in the
novels, which began to be published from the 1920s, and in the novels
about the effect on the
traditional way of thinking of the revolutions that took place after the
Republic. In this research, it was tried to be discussed how Resat Nuri
Guntekin expressed the idealized figure in the personality of the  hero, Ali Sahin Efendi, in the context of his
novel  Yeşil Gece (the Green
Night), published in 1928, how the changing political environment and discourse
reflected in a literary work after the Republic.

Anahtar Kelimeler

Reşat Nuri, Yeşil Gece, new life, new teacher type

‘Yeni Hayat’ın ‘Yeni Öğretmen’ Tipi: ‘Kaba Softalıktan’ ‘İdealist Öğretmenliğe’ Ali Şahin Efendi

Öz

Osmanlı
İmparatorluğu’nun on dokuzuncu yüzyılına yön veren modernleşme hareketleri, bir
noktadan sonra Türk edebiyatının da başlıca konularından birini oluşturmuştur.
Tanzimat’tan Meşrutiyet’e değin uzanan edebi birikim, bu yansımayı net biçimde
gösterir. Cumhuriyet’le birlikte modernleşme hareketlerinin yeni bir ivme
kazanması, Türk edebiyatının söylem ve içeriğinde de belli ölçülerde
değişikliğe neden olmuştur. Bu durumu en rahat biçimde, 1920’lerden itibaren
yayımlanmaya başlanan ve Cumhuriyet sonrasında gerçekleşen devrimlerin
geleneksel düşünce tarzına etkisini işleyen romanlarda izlemek mümkündür. Bu
makalede, Reşat Nuri Güntekin’in 1928 yılında yayımlanan Yeşil Gece romanı bağlamında, Cumhuriyet sonrasında değişen siyasal
ortam ve söylemin bir edebiyat eserine nasıl yansıdığı, roman kahramanı Ali
Şahin Efendi’nin kişiliğinde idealize edilen figürün ne ifade ettiği
tartışılmaya çalışılacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Reşat Nuri, Yeşil Gece, yeni hayat, yeni öğretmen tipi

Kaynakça

• Atay, Tayfun (2009). Din Hayattan Çıkar/Antropolojik Denemeler. İstanbul: İletişim Yayınları (2. baskı). Berkes, Niyazi (ty.). Türkiye’de Çağdaşlaşma. İstanbul: Doğu-Batı Yayınları. Çelik, Hüseyin (2000). Reşat Nuri Güntekin’in Romanlarında Sosyal Tenkit. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. Emil, Birol (1984). Reşat Nuri Güntekin’in Romanlarında Şahıslar Dünyası 1. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları. ---------------- (1989). Reşat Nuri Güntekin. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. Enginün, İnci (2002). Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı. İstanbul: Dergâh Yayınları. Güntekin, Reşat Nuri (1928). Yeşil Gece. İstanbul: Suhulet Kitabevi. -------------------------- (ty.). Yeşil Gece. İstanbul: İnkılâp Kitabevi. Kocatürk, Utkan (2000). Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Kronolojisi 1918-1938. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. Mardin, Şerif (2008). Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu. (Çev.: Mümtaz’er Türköne vd.), İstanbul: İletişim Yayınları (7. baskı). Naci, Fethi (2011). Reşat Nuri’nin Romancılığı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları (3. baskı). Ortaylı, İlber (2004). İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı. İstanbul: İletişim Yayınları (17. baskı). Öztürk, Cemil (2007). Atatürk Devri Öğretmen Yetiştirme Politikası. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. Şeker, Bahattin (2006). “Yeşil Gece ve Gerçek”. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, C.23, S.1, s.243-256. Tatarlı, İbrahim, Rıza Mollof (1969). Hüseyin Rahmi’den Fakir Baykurt’a Marksist Açıdan Türk Romanı. İstanbul: Habora Kitabevi. Timur, Taner (1993). Türk Devrimi ve Sonrası. Ankara: İmge Kitabevi. Yalçın, Alemdar (2006). Siyasal ve Sosyal Değişmeler Açısından Cumhuriyet Dönemi Türk Romanı 1920-1946. Ankara: Akçağ Yayınları (6. baskı). Yavaş, Gürkan (2014). Cumhuriyet Dönemi Türk Romanında Din ve Din Adamı (1923-1950), (Yayımlanmamış doktora tezi). Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.