Üniversite Öğrencilerinin Akademik Dinleme Becerileri Üzerine Bir Araştırma: Ders Ne Zaman Bitecek? Sıkıldım!

Yıl 2019, Cilt: 20 Sayı: 20, 311 - 348, 20.10.2019

Deniz Melanlıoğlu

https://doi.org/10.30767/diledeara.635543

Cited By: 4

Öz

Bireyin gerek okul gerekse sosyal
yaşamında en çok kullandığı dil becerisi olan dinleme, işitilen sesleri
anlamlandırma ve bu anlamlandırma sonucunda bir tepkide bulunmadır.  Okul hayatıyla birlikte dinleme becerisi sistemli
bir şekilde geliştirilmeye çalışılmaktadır. Dinlemeye yönelik verilen eğitim
öncelikle günlük iletişim odaklıyken daha sonra akademik dil ekseninde
yürütülmektedir. Dolayısıyla zorunlu eğitimin sonunda öğrenciden beklenen etkin
bir dinleyici kimliği kazanmasıdır. Ancak yapılan çalışmalar, çeşitli eğitim
kademelerinde öğrencilerin pek çok dinleme problemi yaşadığı yönündedir. Bu çalışma,
dinleme problemlerinden biri olarak nitelenen akademik dinleme becerisini
üniversite öğrencileri özelinde ele almaktadır. Üniversite eğitimine devam eden
öğrencilerin akademik dinleme becerilerindeki yeterlik düzeylerine ilişkin
algıları, nitel araştırma yöntemlerinden fenomenografi yardımıyla belirlenerek
bir durum tespiti yapılması amaçlanmıştır. Verilerin toplanmasında yarı
yapılandırılmış görüşme formu kullanılmış, analiz sürecinde ise içerik
analizinden faydalanılmıştır. Buna göre araştırma bulguları; dikkatli dinleme
süresi, akademik dinleme engelleri, dinleme verimliliği ve akademik dinleyici
olma durumu olmak üzere dört ana başlık altında toplanmıştır. Araştırmada
farklı alanlarda öğrenim gören üniversite öğrencilerinin akademik dinleme
becerilerinin, dinleyiciye ve konuşmacıya bağlı faktörlerin yanı sıra dinleme
ortamından da etkilendiği sonucuna ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Dinleme becerisi, etkin dinleme, akademik dinleme, üniversite öğrencileri

A Study on University Students’ Academic Listening Skills: When will the class be over? I am bored!

Öz

Listening, which is the language skill most commonly used by individuals in both their school and social life, is making sense of the sounds heard and giving a reaction as a result of this. With the school life, listening skill is attempted to be systematically developed. The training given for listening is primarily focused on daily communication and then conducted on the basis of academic language. Therefore, at the end of compulsory education, what is expected of the student is to acquire an identity of an effective listener. However, studies show that students have many listening problems at various levels of education. The current study deals with the academic listening skill, which is described as one of the listening problems, in the context of university students. With the assistance of phenomenography, which is one of the qualitative methods, it was attempted to determine the competency level of the university students in academic listening skills. In the collection of the data, a semi-structured interview form was used and in the analysis process, content analysis was employed.  In this connection, the research findings were grouped under four main headings: attentive listening time, academic listening barriers, listening efficiency and being an academic listener. In the study, it was concluded that academic listening skills of the university students studying in different fields were influenced by the listening environment as well as the factors associated with the listener and the speaker.

Anahtar Kelimeler

Listening skills, active listening, academic listening, university students

Kaynakça

• Adelmann, Kent (2012), “Eavesdropping As Listening Development”, International Journal of Listening Special Issue: Best Practices in the Teaching of Listening, C.26, S. 2, s. 91-93.
• Akkaya, Nevin ve Ünal, Emre (2016), Sözlü İletişim, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Aryadoust, Vahid, Goh, Christine C. M. ve Kim Lee Ong (2012), “Developing and Validating An Academic Listening Questionnaire”, Psychological Test and Assessment Modeling, C.5, S. 4, s. 227-256.
• Balay, Refik ve Sağlam, Miraç (2008), “Sınıf İçi Olumsuz Davranışlara İlişkin Öğretmen Görüşleri”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, C. V, S.II, 1-24.
• Başkan, Özcan (2003), Bildirişim, İstanbul: Multilingual Yayınları.
• Baysen, Engin, Soylu, Hüseyin ve Baysen, Fatma (2003), “Soru Sorma ve Dinleme Süresi”, Kastamonu Eğitim Dergisi, C. 11, S. 1, s. 53-58.
• Brown, Gillian (2011), Listening to Spoken English, UK: Routledge Publishing.
• Brown, Gillian ve Yule, George (1983), Discourse Analysis, New York: Cambridge University Press.
• Burley-Allen, Madelyn (1995), Listening The Forgotten Skill, John Wiley and Sons, Inc.
• Cangelosi, James S. (2013), Classroom Management Strategies. USA: John Wiley&Sons Inc.
• Cihangir, Zeynep (2004), Kişilerarası İletişimde Dinleme Becerisi, Ankara: Nobel Yayınevi.
• Cramer, Ronald L. (2004). The Language Arts A Blanced Approach to Teaching Reading, Writing, Listening, Talking and Thinking. USA: Pearson Education Inc.
• Cüceloğlu, Doğan (2011), Mış Gibi Yaşamlar, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Cüceloğlu, Doğan (2016), İnsan İnsana, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çaylı, Ceyda (2012), İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Dersi Öğretmen Kılavuz Kitaplarındaki Müstakil Dinleme Metinlerine Yönelik Öğretmen Uygulamalarının Değerlendirilmesi, Kayseri: Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Çifçi, Musa (2001), “Dinleme Eğitimi ve Dinlemeyi Etkileyen Faktörler”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 2, S. 2.
• Danaoğlu, Gülsen (2009), Sınıf ve Branş Öğretmenlerinin İlköğretim 5. Sınıflarda Karşılaştıkları İstenmeyen Davranışlar ve Bu Davranışlarla Baş Etme Stratejileri, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Deniz, M. Engin (2006), Sınıf İçinde İletişim, Sınıf Yönetimi, ed. Ramazan Arı ve M. E. Deniz, Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Dökmen, Üstün (1994), İletişim Çatışmaları ve Empati, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Egan, Gerard (2001), The Skilled Helper, Brooks Cole.
• Emiroğlu, Selim (2013), “Türkçe Öğretmeni Adaylarının Dinleme Sorunlarına İlişkin Görüşleri”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, C. 6, S. 1.
• Flowerdew, John (1995), Academic Listening Research Perspectives, England: Cambridge University Press.
• Goh, Christine, Meng, Chuen ve Taib, Yusnita (2006), “Metacognitive Instruction In Listening For Young Learners”, ELT Journal, C. 60, S. 3, s. 222-232.
• Gordon, Thomas (1993), Etkili Öğretmenlik Eğitimi, çev. E. Aksoy ve B. Özkan, İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
• Göğüş, Beşir (1978), Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi, Ankara: Gül Yayınevi.
• Graham, Suzanne (2006), “Listening comprehension: The learners’ perspective”, System, S. 34, 165-182.
• Jordan, R. R. (1997), English For Academic Purposes: A Guide And Resource Book For Teachers, London: Cambridge University Press.
• Karabay, Ayşegül (2014), “Dinleme Metinlerinin Sınıf İçi Uygulamaları”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 29, S. 3, s. 81-94.
• Lado, Robert (1961), Language Testing: The Construction and Use of Foreign Language Tests: A Teacher’s Book. Bristol, Inglaterra: Longmans, Green and Company.
• Lynch, Tony (2011). “Academic Listening in the 21st Century: Reviewing a Decade of Research”, Journal of English for Academic Purposes, C. 10, S. 2, 79-88.
• Maden, Sedat (2013), “Niçin Dinlemiyoruz?. Dinleyememe Probleminin Sosyokültürel Analizi”, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, C. 2, S. 1, s. 49-83.
• Melanlıoğlu, Deniz (2012), “Dinleme Becerisine Yönelik Ölçme Değerlendirme Çalışmalarında Üstbiliş Stratejilerinin Kullanımı”, Turkish Studies, C. 7, S. 1, s. 1583-1595.
• Melanlıoğlu, Deniz (2013), “Ortaokuldaki Dinleme Eğitiminin Niteliğine İlişkin Fenomografik Bir Araştırma”, Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1 (1), s. 34-44.
• Mete, Filiz ve Ayrancı Bağcı Bilge (2016), “Lisans Öğrencilerinin Dinleme Becerisi Üzerine Görüşleri”, Journal of Human Sciences, C. 13, S. 3, s. 4959-4972.
• Moorhead, Robert ve Winefield, Helen (1991), “Teaching Coun-Seling Skills So Fourth-Year Medical Students: A Dilemma Concerning Goals”, Family Practice, C. 8, S. 4, s. 343-346.
• Nichols, Ralph ve Stevens, Leonard, A. (1974), “Dinleme Sanatı”, Bilim Teknik, 80, s. 43-44.
• Oğuzkan, A. Ferhan (1965), “Dinlemesini Bilmek”, İlköğretim, (31) s. 532.
• Onan, Bilginer (2005), İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Öğretiminde Dil Yapılarının Anlama Becerilerini (Okuma/ Dinleme) Geliştirmedeki Rolü, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
• Özbay, Murat (2005), Bir Dil Becerisi Olarak Dinleme Eğitimi, Ankara: Öncü Kitap.
• Özbay, Murat (2009), Anlama Teknikleri – II: Dinleme Eğitimi, Ankara: Öncü Kitap.
• Özbay, M. (2014). Bir Dil Becerisi Olarak Dinleme Eğitimi. Ankara: Öncü Kitap.
• Özgözgü Özer, Esin (2007), Lise Öğretmenlerinin İstenmeyen Davranışlarla Baş Etme Stratejileri, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: (Yüksek Lisans Tezi).
• Peterson, Russ D. ve ve Karschnik, Jr. Kevin J. (2011), Coaching Communication, Austin: İspeak.
• Purdy, Michael (1997), What is listening? In Michael Purdy and Deborah Borisoff (eds.) Listening in Everyday Life. A Personal and Professional Approach. Lanham, MD: University Press of America.
• Richards, Jack C. (1983), “Listening Comprehension: Approach, Design, Procedure”, TESOL Quarterly, 17, s. 219–239.
• Robertson, Arthur K. (2004), Etkili Dinleme, çev. S. Yarmalı, İstanbul: Hayat Yayınları.
• Temur, Turan (2001), Dinleme Becerisi, Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu 1-8, Ankara: Nobel Yayınları.
• Tolunay Kapucuoğlu, Aycan (2008), Sınıf Öğretmenlerinin Sınıfta Karşılaştıkları İstenmeyen Öğrenci Davranışları ve Bu Davranışlara Karşı Kullandıkları Baş Etme Yöntemleri, Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Tompkins, Gail E. (2005), Language Arts and Pratice, New Jersey: California State University, Prentice-Hall Inc.
• Tompkins, Gail E. (1998), Language Arts Content and Teaching Strategies, New Jersey: California State University, Prentice-Hall Inc.
• Uluğ, Feyzi (1995), Okulda Başarı, İstanbul: Fevzi Yayınevi.
• Umagan, Suat (2007), Dinleme, İlköğretimde Türkçe Öğretimi, ed. Kırkkılıç, Akyol, Ankara: PegamA Yayıncılık.
• Vandergrift, Jamia L. (2007), “Recent Developments İn Second and Foreign Language Listening Comprehension Research”, Language Teaching, 40, s. 191-210.
• Yalçın, Alemdar (2002), Türkçe Öğretim Yöntemleri Yeni Yaklaşımlar, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Yangın, Banu (1994), İlkokul Öğretmenlerinin Türkçe Dersindeki Davranışları, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldırım, Ali ve Şimşek, Hasan (2008), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.