Analysis of Turkish Translations of Forough Farrokhzad 's Poem Titled "Sin" in the Framework of Descriptive Translation Studies

Yıl 2021, Sayı: 23, 353 - 373, 20.03.2021

Esin Eren Soysal

https://doi.org/10.30767/diledeara.738817

Öz

Forough Farrokhzad, one of the leading female poets of Modern Iranian Literature, started her literary career with a poem entitled "Sin". In a patriarchal society, the poet had many negative criticisms about this poem but she did not give up writing poems. She managed to write five poetry books in her short life. The books are: The Captive, The Wall, Rebellion, Another Birth, Let Us Believe in The Beginning of The Cold. Her reputation also has spread out of the country and her poems have been translated into various languages. Her poem “Sin” is included in her second book named “The Wall”. This Poem has been discussed in the theoretical framework within the methods of "Descriptive Translation Studies" developed by Gideon Toury. Fahri Özdemir, Makbule Aras and Haşim Hüsrevşahi, are three of the translators who translated the poem “Sin”, translations of which have been analyzed in terms of "acceptability" and "adequacy" in detail. The translations have been evaluated formally and stylistically. On the basis of the theoretical framework, inferences have been made for the location of the source and target text. Interviews with translators have been dealt within the preliminary norms proposed in “Descriptive Translation Studies” and these have been a guide for the analysis.

Anahtar Kelimeler

Forough Farrokhzad, Gideon Toury, Descriptive Translation Studies, Poetry Translation, Persian Translation Studies

Betimleyici Çeviri Araştırmaları Çerçevesinde Furûğ Ferruhzâd’ın “Günah” Adlı Şiirinin Türkçe Çevirilerinin Analizi

Öz

Modern İran Edebiyatının önde gelen kadın şairlerinden Furûğ Ferruhzâd’ın “Günah” adlı şiir ile edebiyat hayatına girmiştir. Şair ataerkil bir toplumda bu şiirle birçok tepki toplamış ancak şiir yazmaktan vazgeçmeyerek, kısacık hayatına Esir, Duvar, İsyan, Bir Başka Doğuş ve İnanalım Soğuk Mevsimin Başlangıcına adlı beş şiir kitabı sığdırmıştır. Ünü ülke dışına da yayılmış ve şiirleri birçok dile tercüme edilmiştir. Yapılan bu tercümeler esnasında hedef dil yapısına göre birtakım değişimler meydana gelmiştir. Bu bağlamdan yola çıkarak şairin “duvar” adlı ikinci şiir kitabında yer alan “Günah” şiiri Gideon Toury tarafından geliştirilen “Betimleyici Çeviri Araştırmaları” yöntemi doğrultusunda kuramsal bir çerçeve içerisinde ele alınmıştır. İncelemede ele alınan “günah” şiirinin Fahri Özdemir, Makbule Aras ve Haşim Hüsrevşahi olmak üzere üç çevirmen tarafından yapılan çevirileri “kabul edilebilirlik” ve “yeterlilik” açısından incelenmiştir. Çeviriler biçimsel ve üslup yönünden değerlendirilmiş, kuram doğrultusunda kaynak ve hedef metnin konumuna göre saptamalar yapılmıştır. Çevirmenlerle yapılan görüşmeler “Betimleyici Çeviri Araştırmaları”nda öne sürülen süreç öncesi çeviri normları dahilinde ele alınmıştır ve bunlar incelemede yönlendirici olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Furûğ Ferruhzâd, Gideon Toury, Betimleyici Çeviri Araştırmaları, Şiir Çevirisi, Farsça Çeviribilim

Kaynakça

• Bengi-Öner, I. (1999). Çeviri Bir Süreçtir... Ya Çeviribilim? İstanbul:Sel Yayıncılık.
• Demircioğlu, C. (2016). Çeviribilimde Tarih ve Tarihyazımı (Doğu-Batı Ekseninde Bir Karşılaştırma). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Diler, M. (2013). Hannah Arendt'ten Furuğ Ferruhzad'a Bakmak Esaretten Özgürlüğe Açılan Pencere: Furuğ Ferruhzad Şiiri. Fe Dergi 5, no. 2,59-74.
• Even-Zohar, I. (2004). Yazınsal Çoğuldizge İçinde Çeviri Yazının Durumu. (Çev. Saliha Paker), Çeviri Seçkisi–2, (Derl: Mehmet Rifat), (ss. 191-201) İstanbul: Dünya Yayınları.
• Ghasemi, P.- Pourgiv, F. (2010). Captivity, Confrontation, and Self- Empowerment: identity in Forugh Farrokhzad's poetry. Women's History Review, sayı 19: 5.
• Hajibashi, Z.(1988). Redefining ‘Sin”, Forugh Farrokhzad A Quarter- Century Later. (Edited by Michael Craig Hillmann), Literature East&West, ss. 67.-71.
• Hillman, C. M. (1979). Sexuality in the Verse of Forugh Farrokzad and the Structualist View. Edebiyat, Volume 3.
• Joodaki, A.H.- Vajdi, A. (2013). Body, Love and Maternity in Sylvia Palt and Forugh Farrokhzad: A Study Based on Helen Cixous’s Ecriture Feminine. CSCanada Studies in Literature and Language, Vol.6, No.3, ss. 74-77.
• Munday, J. (2008). Introducing Translation Studies, 2nd Edition, Newyork: Routledge.
• Stolze, R. (2013). Çeviri Kuramları Giriş. (Çev. Emra Durukan), Değişim Yayınları.
• Tahir Gürçağlar, Ş. (2011). Çevirinin ABC’s., İstanbul: Say Yayınları.
• Toury, G. (1998). A Handful of Paragraphs on 'Translation' and 'Norms. (ed.Christina Schäffner), Translation and Norms. Clevedon etc., Current Issues in Language & Society, ss. 10-32.
• ………… (1995). Descriptive Translation Studies and Beyond. John Benjamins B.V.
• Yazıcı, M. (2010). Çeviribilimin Temel Kavram ve Kuramları. İstanbul: Multilingual Yayınları.
• Yücel, F. (2007). Tarihsel ve Kuramsal Açıdan Çeviri Edimi, Ankara: Dost Kitabevi.