Metinlerarası Bir Okuma: Karaağaçlar Altında Arzu

Yıl 2021, Sayı: 24, 151 - 167, 20.10.2021

Reyhan Özer Taniyan

https://doi.org/10.30767/diledeara.881243

Öz

20. yüzyıla adını veren Modernizm, önceki yüzyıllar ile kıyaslandığında daha bireyci, yalnız ve yabancılaşmış bir toplumun yansımalarını içermekteydi. Bu modern toplum, çağa yön veren bilimsel ve pozitivist gelişmeleri inanışlarında ön plana çıkarıp toplumları bağlayan bütünleştirici değer ve inanışları rafa kaldırmıştır. Tüm bu değerlerin yokluğu insanın yaşamını mutsuz ve anlamsız kılmıştı. Dönemin edebiyatçıları da yapıtlarında çoğunlukla bu boşluğa düşen insanları ele almış ve modern insanın yalnızlığını resmetmiştir. Fakat, insanın yaşamı anlamsız bulmasını mitlerin eksikliğine bağlayan bazı düşünürler mitlerin doğru yorumlandıklarında modern toplumların etkin yaşam rehberleri olabileceğini öne sürmüşlerdir. Dolayısıyla da 20. Yüzyıldaki edebi eserlerde mitler sürekli kullanılan tematik bir kaynak ve düzen öğesi haline gelmiştir. Bu çalışmada eserlerinde mitlere gönderme yapan Amerikalı tiyatro yazarı Eugene O’Neill’in Karaağaçlar Altında Arzu’su ve konulaştırılan modern aile yapısı metinlerarasılık aracılığıyla incelenecektir. Makalenin çerçevesini, aile içi dengelerin ya da çarpıklıkların konu alındığı mitleşen eserler oluşturacaktır. Oyunun bel kemiğini oluşturan yasak aşk olgusu sırasıyla okuyuculara Sofokles’in Oedipus Rex, Seneca’nın Phaedra ve Euripides’in Hippolytus eserlerini ve son olarak da Euripides’in Medea adlı eserini hatırlatacaktır. Bu eserler, oyunda yeniden hayat bularak, modernist yazarların mitler ve söylencelerle toplumda ortak bir payda yaratmadaki nihai amacına hizmet edecektir. Bu bağlamda da metinlerarasılık, bu amaç ve yöntemlerin incelenmesinde gerekli olan kuramsal alt yapıyı sunacaktır.

Anahtar Kelimeler

Eugene O’Neill, Karaağaçlar Altında Arzu, metinlerarasılık, söylenceler, modernizm

An Intertextual Reading of Desire Under the Elms

Öz

Modernist literature contains the reflections of an individualistic and alienated society compared to the previous centuries. Ideologically, this society has brought the scientific developments and positivist thinking to the forefront, which caused the deterioration of the integrative values once bound societies. The absence of these values made life unhappy and meaningless. Modernism mostly dealt with man who fell into this void. In this context, there appeared an opinion that attributed the meaninglessness of life to the lack of myths. According to this idea, myths can be effective life guide for modern man. Therefore, myths were used as an organizing principle and a thematic resource. The article examines American playwright Eugene O’Neill’s Desire Under the Elms with a focus on the modern family structure through intertextual relations. The framework of the article will be mythical stories with broken family bounds or distortions. The phenomenon of forbidden love that constitutes the backbone of the play will remind respectively of Sophocles’ Oedipus Rex, Seneca’s Phaedra and Euripides’ Hippolytus, and Medea. These works serve the ultimate purpose of modernist writers in creating a common ground through myths and legends. In this context, intertextuality provides the necessary theoretical background to examine these goals and methods.

Anahtar Kelimeler

Eugene O’Neill, Desire Under The Elms, mythic stories, intertextuality, modernism.

Kaynakça

• Abrams, M. H. A. (1981). Glossary of literary terms. New York: Holt, Rinehart and Winston.
• Aktulum, K (1999). Metinlerarası ilişkiler. Ankara: Öteki Yayınevi.
• Aktulum, K. (2013). Folklor ve metinlerarasılık. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Clayton, J. and Rothstein, E. (1991). Figures in the corpus: Theories of influence and intertextuality. In J. Rothstein (Eds.) Influence and Intertextuality in Literary History (pp. 3–35). Madison, Wisconsin: The University of Wisconsin Press.
• Eagleton, T. (1983). Literary theory: Introduction. Oxford: Basil Blackwell.
• Eagleton, T. (1990). Edebiyat kuramı. (Çev. Tuncay Birkan). Sanat ve Kuram Dizisi: 11. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Eliot, T.S. (1975). Ulysses, order and myth. In Selected prose of T.S. Eliot. (pp. 175-8). London: Faber and Faber.
• Eliot, T.S. (2013). T.S. Eliot- gelenek ve bireysel yetenek. (Çev. Oğuz Tecimen). Notos 40 (pp. 94-98).
• Euripides. Hippolytus. http://classics.mit.edu/Euripides/hippolytus.html
• ……….... Medea. http://classics.mit.edu/Euripides/medea.html
• Freud, S. (1961). The dissolution of the oedipus complex. In The ego and the id and other works, Vol. XIX. (pp. 171 – 179). London: The Hogarth Press.
• Freud, S. (1999). Psikopatoloji. (Çev. Hakan Atalay). Payel Freud Kitaplığı, İstanbul, Payel Yayınevi.
• Jung, C. G. (1915). The theory of psychoanalysis. New York: Nervous and Mental Disease Publishing Co.
• Kristeva, J. (1980). The bounded text. In L. S. Roudiez (Ed.), Desire in language: A semiotic approach to literature and art (pp. 36-63). New York: Columbia University Press.
• ………… . (1986) Word, dialog and novel, In Toril Moi (Ed.), The kristeva reader (pp. 34-61). New York: Columbia University Press.
• Malinowski, B. (2000). Büyü, bilim ve din. (Çev: S. Özkal), İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• O’Neill, Eugene. (1988). Desire Under the Elms. O’Neill Complete Plays. 1920–1931. (pp. 317-78) New York: Penguin.
• Robert A. Segal. (1978). Joseph campbell’s theory of myth: An essay review of his oeuvre. Journal of the American Academy of Religion, Volume XLVI(1), 67. https://doi.org/10.1093/jaarel/XLVI.1.67
• Seneca. (1917). Tragedies. (Trans. Miller, Frank Justus). Loeb Classical Library Volumes. London: William Heinemann Ltd. www.theoi.com/Text/SenecaPhaedra.html.
• Sophocles. Oedipus the Rex. http://classics.mit.edu/Sophocles/oedipus.html
• Türk Dil Kurumu Sözlükleri. (12 Şubat 2021). Metinlerarasılık https://sozluk.gov.tr/