Mehmet Akif Ersoy's Poetics

Yıl 2021, Sayı: Mehmet Akif ve İstiklal Marşı, 239 - 257, 29.12.2021

Aykut Nasip Kelebek

https://doi.org/10.30767/diledeara.1017818

Cited By: 1

Öz

In order to reach tidy conclusions about the poets' understanding of poetry, there is an obligation to refer to their poetic texts. Mehmet Akif Ersoy, who has an important place in Turkish literature with his seven-volume poetry corpus titled Safahat, most of which was published in the first quarter of the 20th century, is a poet who also thought about the issues of poetry and literature and produced texts. It is seen that Mehmet Akif made some criticisms to divan poetry in his poetic texts, questioned the understandings of art is for art and art is for society, and emphasized the second of these, and focused on the problem of reality. In this article, it will be tried to reach conclusions about Mehmet Akif’s understanding of poetry by going through these issues. Of course, these are not issues that started and ended with Mehmet Akif. In Western literature, there is a large literature on the problem of reality and the dilemma of whether art is for art or for society. In addition, these issues have been discussed at length among Turkish poets and writers since the Tanzimat period. In this study, in the light of all these data, the continuity relationship between Mehmet Akif’s understanding of literature in the Tanzimat period and especially with Namık Kemal will be emphasized.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Akif Ersoy, poetics, divan poetry, society, reality

Mehmet Akif Ersoy'un Poetikası

Öz

Şairlerin şiir anlayışları hakkında derli toplu sonuçlara ulaşabilmek için onların poetik metinlerine başvurma zorunluluğu bulunmaktadır. Büyük bir kısmını 20. yüzyılın ilk çeyreğinde yayımladığı Safahat adlı yedi ciltlik şiir külliyatıyla Türk edebiyatında kendisine önemli bir yer edinen Mehmet Akif Ersoy, şiirin ve edebiyatın meseleleri üzerine de düşünüp metinler üretmiş bir şairdir. Mehmet Akif’in poetik metinlerinde divan şiirine birtakım eleştiriler yönelttiği, sanat sanat içindir ile sanat toplum içindir anlayışlarını sorgulayıp bunlardan ikincisini öne çıkardığı ve gerçeklik sorunsalı üzerinde durduğu görülmektedir. Bu makalede bu meseleler üzerinden gidilerek Mehmet Akif’in şiir anlayışı hakkında sonuçlara ulaşılmaya çalışılacaktır. Elbette bunlar, Mehmet Akif’le başlayıp biten meseleler değildir. Batı edebiyatında gerçeklik sorunsalı ve sanat sanat için mi yoksa toplum için midir ikilemi üzerine geniş bir literatür bulunmaktadır. Ayrıca bu meseleler Tanzimat döneminden itibaren Türk şair-yazarları arasında da uzun uzadıya tartışılmıştır. Bu incelemede, bütün bu veriler ışığında, Mehmet Akif’in Tanzimat dönemindeki edebiyat anlayışlarıyla ve özellikle de Namık Kemal’le arasındaki süreklilik ilişkisi üzerinde de durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Akif Ersoy, poetika, divan şiiri, toplum, gerçeklik

Kaynakça

• Akün, Ömer Faruk (1994), Divan Edebiyatı, İslâm Ansiklopedisi, İstanbul: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi.
• Çantay, Hasan Basri (2020), Âkifname Mehmet Akif Ersoy, İstanbul: Erguvan Yayınevi
• Eagleton, Terry (2014), Edebiyat Kuramı, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Ercilasun, Bilge (2007), Ziya Paşa, İstanbul: Akçağ Yay.
• Ersoy, Mehmed Âkif (2016), Kavâid-i Edebiyye, Haz: Yusuf Turan Günaydın, İstanbul: Dergâh Yay.
• Ersoy, Mehmed Âkif (2013), Safahât, İstanbul: Çağrı Yayınları.
• Göçgün, Önder (2014), Namık Kemal, İstanbul: Akçağ Yayınları.
• Gökçek, Fazıl (2014), Mehmet Âkif’in Şiir Dünyası, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Jarrety, Michel (2010), Poetika, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Karaca, Alâattin, (2019), İkinci Yeni Poetikası, Hece Yayınları.
• Kuntay, Mithat Cemal (2020), Mehmet Âkif Ersoy Hayatı-Seciyesi-Sanatı, İstanbul: Alfa.
• Okay, Orhan (2019), Mehmed Âkif Kalabalıklarda Bir Yalnız Adam, İstanbul: Dergâh Yay.
• Okay, Orhan (2013), Poetika Dersleri, İstanbul: Dergâh Yay.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi (2019), Hep Aynı Boşluk, İstanbul: Dergâh Yay.
• Tansel, Fevziye Abdullah (2021), Mehmed Âkif Ersoy Hayatı ve Eserleri, Ötüken Neşriyat.
• Yavuz, Hilmi (2012), Okuma Biçimleri, İstanbul: Timaş Yayınları.