Üstün Yetenekli Öğrencilerin İhtiyaç Duydukları Manevi Danışmanlık Hizmetleri Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 112 - 127, 28.12.2018

Teceli Karasu , Aslan Ali Demirkol

Öz

İnsanlar zihinsel, fiziksel, sosyal ve
manevi olarak birbirlerinden farklıdır. Bu farklılıklar bazı kimselerde daha
ciddi derecedir. Üstün yetenekli olarak değerlendirilen bireyler bu kimselerin
oluşturduğu gruplardan biridir. Onlardaki farklılık, sosyal, uyumsal ve manevi
problemlere neden olabilmektedir.  Son
dönemde bu öğrencilerin potansiyellerini kullanmalarına yardımcı olmak ve
yaşadıkları sıkıntıları azaltmak amacıyla Bilim Sanat Merkezleri adıyla destek
eğitim merkezleri açılmıştır. Ancak bu merkezlerde öğrencilerin manevi
ihtiyaçları göz ardı edildiği görülmektedir. Öğrencilerin manevi olarak ihtiyaç
duydukları gereksinimlerin belirlenmesi ve giderilmesine yönelik süreçte dikkat
edilmesi gereken hususların açığa kavuşturulması önemlidir.

Çalışma karma yönteme dayalı
tasarlanmıştır. Çalışmanın nicel verileri, daha evvel geçerlik ve güvenirlik
çalışması yapılan Manevi Yönelim Ölçeği vasıtasıyla toplanmıştır. Muş Bilim ve
Sanat Merkezine devam eden üstün yetenekli öğrenciler çalışmanın evrenini
oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemi 4-12 sınıfa devem eden bütün
öğrencilerdir. Nitel veriler ise araştırmacı tarafından hazırlanan yarı
yapılandırılmış görüşme formu aracılığı ile toplanmıştır. Sonuç olarak, üstün
yetenekli öğrencilerin manevi danışmanlığı ihtiyaç duydukları, danışmak
istedikleri kişilerin güvenilir, din psikoloji ve yöntem uzmanı olması
gerektiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Üstün Yetenekli Öğrenciler, Manevi Danışmanlık, din eğitimi, bilsem, maneviyat

Kaynakça

• Altaş, Nurullah. “Uygulamada Dini Danışmanlık ve Rehberlik”. Din ve Toplum 13 (2016): 88-97.
• Altaş, Nurullah-Arıcı, İsmail. “ Din Eğitiminin Bilimselleşme Süreci”, (Ed.) Mustafa Köylü- Nurullah Altaş. Din Eğitimi. (48-80). İstanbul: Ensar Yayınları, 2014.
• Altaş, Nurullah. “Cami Dışı Din Eğitimi Ekinliklerini Biçimlendiren Temel Kavramlar ve Bu Alanda Yeni Kavramsallaştırmalar: "Dini Danışmanlık" ve "Manevi Sosyal Hizmetler". (295-318). Yaygın Din Eğitimi Sempozyumu- II (30 Mart - 01 Nisan 2012), Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2012.
• Aşıkoğlu, Nevzat Yaşar. “Dini Danışmanlık”, (Ed.) “Etkili Din Öğretimi”. 438-446. İstanbul: Türkiye İlahiyat Tedrisatına Yardım Eden Dernekler Federasyonu. 2010. http://isamveri.org/pdfdrg/D194642/2010/2010_ASIKOGLUN.pdf, Erişim: 23 Ocak 2016.
• Aşıkoğlu, Nevzat Yaşar. “Din Hizmetlerinin Sunumunda Alternatif Yöntem: Dini danışmanlık”, 1. Din Hizmetleri Sempozyumu (3-4 Kasım 2007), 543-549 Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2008.
• Amerikan Pastoral Danışmanlar Derneği Resmi Web Sitesi, http://www.aapc.org, Erişim tarihi: 10. 03. 2016.
• Baltacı, Ali. Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1) (2018): 231-274.
• Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Servisi Resmi Web Sitesi, http://www.nhs.uk. Erişim: 10 Mart 2016.
• Bulut, Aytekin. Din Eğitiminde Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık. Ankara: DİB Yayınları, 2011.
• Büyüköztürk, Şener- . Akgün Özcan E.- Karadeniz, Şirin- Demirel, Funda - Kılıç Çakmak, Ebru. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2011.
• Cebeci, Suat. Bilimsel Araştırma ve Yazma Teknikleri. İstanbul : Alfa Yayınları, 2010.
• Cebeci, Suat. “Bir Din Öğretimi Yaklaşımı Olarak Dini Danışma ve Rehberlik”. Değerler Eğitimi Dergisi 8 (19) (2010): 53-67.
• Çepni, Salih. Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. Trabzon, 2010.
• Çağlar, Doğan. “Üstün Zekâlı Çocukların Özellikleri”, http://www.ustunzekalilar.org/egitim-programlari/makaleler/185-ustun-zekali-cocuklarin-ozellikleri.html), Erişim: 15.01.2016.
• Demirbaş, Murat. “Bilimsel Araştırma ve Özellikleri”. (Ed.) Mustafa Metin. Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri, (3-19), Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2014.
• Dönmez, Necate Baykoç. “Üstün ve Özel Yetenekli Çocuklar ve Eğitimleri”,(Ed.) Necate B. D. Özel Gereksinimli Çocuklar ve Özel Eğitim, (284-306), İstanbul: Eğiten Kitap Yayınları, 2009. http://www.necatebaykoc.com.tr/data/dokumanlar/ustun_ve_ozel_yetenekliler.pdf. Erişim:03 Aralık 2018.
• Ege, Remziye. “Dini Danışmanlık ve Rehberlik’ in Bir Bilim Dalı Olarak Gelişmesinin Gerekliliği Üzerine Bazı Düşünceler”, Dini Araştırmalar Dergisi, 14/39 (2011): 104 – 114. (http://isamveri.org/pdfdrg/d01949/2011_39/2011_eger.pdf. Erişim tarihi: 23 Ocak 2016.
• Gündüz, Turgay. “Üstün Zekâlı Çocuklarda Ahlâk Gelişimi ve Eğitimi”. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1(1) (2010): 157-177.
• İncekara, Halide. “Üstün Yetenekli Çocuklar”, Üstün Yetenekli Çocukların Keşfi, Eğitimleriyle İlgili Sorunların Tespiti ve Ülkemizin Gelişimine Katkı Sağlayacak Etkin İstihdamlarının Sağlanması Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu. http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2013_02/27052325_stnyeteneklocuklarinzellkler.pdf, Erişim tarihi: 15.01.2016.
• Meydan, Hasan. Din Eğitiminde Manevi Boyut. İstanbul: DEM Yayınları, 2015.
• Karasar, Niyazi. Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: Nobel Yayınları, 2012.
• Kaymakcan, Recep - Şirin, Turgay. “Bilişsel-Davranışçı Psikoterapi Yaklaşımı İle Bütünleştirilmiş Dini Danışmanlık Modeli'nin Din Eğitimi Alan Erkek Üniversite Öğrencilerinin Durumluk ve Sürekli Kaygı Düzeylerine Etkisi”, Değerler Eğitimi Dergisi, 2/26 (2013): 111-148.
• Kennedy, J. “Definitions of Giftedness”, https://educationaladvancement.wordpress.com/2012/05/01/5-definitions-of-giftedness/, Erişim: 03 Aralık 2018.
• Koç, Mustafa. “Manevi [Psikolojik] Danışmanlık ile İlgili Batı’da Yapılan Bilimsel Çalışmaların Tarihi ve Literatürü (1902-2010) Üzerine Bir Araştırma – I”, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, XII (2) (2012): 201-237.
• Koç, Mustafa. “Manevi [Psikolojik] Danışmanlık ile İlgili Batı’da Yapılan Bilimsel Çalışmaların Tarihi ve Literatürü (1902-2010) Üzerine Bir Araştırma – II”, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi XII( 2) (2012): 239-276.
• Lewis Madison T.; “Gifted child” md., (http://global.britannica.com/topic/gifted-child). Erişim: 15.01.2016.
• MEB, Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, (2018). http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_07/09101900_ozel_egitim_hizmetleri_yonetmeligi_07072018.pdf. Erişim 5 Aralık 2018.
• MEB. Bilim Sanat Merkezleri Yönergesi, (2015). http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_09/18101802_bilimvesanatmerkezleriynergesi.pdf. Erişim: 5 Aralık 2018.
• Morgan. “Determınıng Sample Sıze for Research Actıvıtıes” https://home.kku.ac.th/sompong/guest_speaker/KrejcieandMorgan_article.pdf. Erişim 5 Aralık 2018. National Association for Gifted Children, “State Defınıtons of Gıftedness”, https://www.nagc.org/resources-publications/resources/definitions-giftedness, Erişim tarihi: 14.11.2018.
• Özdemir, Saadettin. “Dini sosyal Hizmetlerin Temelleri”. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 25 (2012):125-138.
• Peker, Hüseyin. “Dini Danışmanlık Bağlamında Aile Danışmanlığı ve Rehberliği”, IV. Din Şurası, Tebliğ ve Müzakereleri, Ankara: (2009):160-175. “http://isamveri.org/pdfdrg/d207288/2009_2/2009_pekerh.pdf. Erişim:03 Aralık 2018.
• Plump, Alison M.. “Spirituality and Counselling: Are Counsellors Prepared to Integrate Religion and Spirituality into Therapeutic Work With Clients?”,Canadian Journal of Counsellingand Psychotherapy, 45 (2011): 1–16. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ930782.pdf. Erişim: 5 Aralık 2018.
• Söylev, Ömer Faruk. “ Psikolojik Yardım Hizmetleri Bağlamında Türkiye’de Dini Danışma ve Rehberlik”. İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi 1(2) (2015): 287- 308.
• Şirin, Turgay. Dini Danışma ve Rehberlik Modeli (İhsan Modeli Manevi Danışmanlık) İstanbul: Mim akademi Yayınları, 2014.
• Türk Dil Kurumu (TDK). “Manevi” md. http://www.tdk.gov.tr/. Erişim 5 Aralık 2018.
• Uğurlu, Havva Sinem. “Bir İsimlendirme Problemi: Dini Danışmanlık”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırma Dergisi 7(2),2018:1057-1077.
• Yeşil, Rüştü. “Nicel ve Nitel Araştırma Yöntemleri,”, (Ed.) Remzi Y. Kıncal. Bilimsel Araştırma Yöntemleri, (52-80), Ankara: Nobel Yayınları, 2013.
• Yıldırım, Ali ve Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları, 2008.
• Karasu, T. – Salmazzem M. Aile İrşat ve Danışmanlık Bürolarında Gençlere Yönelik Danışmanlık Uygulamaları (Muş İli Örneği), Gençliğin Gelişimi ve Problemleri Karşısında Din Görevlileri (7. Uluslararası Din Görevlileri Sempozyumu Bildirileri-Sakarya 2016), 2016, 243-265.