Aharon Layish. Sharī‘a and the Islamic State in 19th-Century Sudan: The Mahdī’s Legal Methodology and Doctrine

Yıl 2018, Cilt: 23 Sayı: 44, 0 - 0, 01.07.2018

Nail Okuyucu

https://doi.org/10.20519/divan.448319

Öz

İslam
dünyasında modernleşme dönemi, muhtelif gelişmeleri esas alan farklı
tarihlendirmeler mevcut olsa da, genellikle XIX. yüzyılın ikinci yarısına yakın
yıllardan başlatılır. Bu dönem, artık hiçbir şey eskisi gibi kalmadığı ve
Allah-âlem ilişkileri tasavvurundan pratik hukuki meselelere değin birçok husus
yenilenen ve kısmen değişikliğe uğrayan bir dünya görüşü ışığında ele alınmaya
başladığı için, İslam tarihinde çok derin bir kırılma evresine karşılık gelir.
İşte bu dönem öncesinde veya hemen paralelinde, modernleşme hamleleri ile
kısmen benzerlik arz eden saiklerle ortaya çıkmış olsa da daha farklı bir
gündemi olan ve endişelerinin kaynağı daha derinlerde bulunan kimi arayış ve
hareketler daha serpilmiştir ki bunlar genellikle, “Modernleşme Öncesi Islah ve
Tecdid Hareketleri” olarak anılır. Bu hareketler ve önderlerinden bir kısmı hakkında
Doğulu ve Batılı akademi çevreleri ile ülkemizde yapılmış çalışmalar varsa da diğer
bir kısmı özellikle ülkemizde yeterince ele alınmamıştır. Bilgilerimizin
oldukça sınırlı olduğu hareketlerden biri de Sudan’da ortaya çıkan Mehdi
hareketidir. Aharon Layish’in bu değerlendirmeye esas teşkil eden kitabı, Mehdi
hareketi hakkında yapılmış yeni ve önemli bir çalışma olarak dikkate değer bir
eserdir.

Anahtar Kelimeler

İslam Hukuk Teorisi, Sudan

Kaynakça

• Aharon Layish. Sharī‘a and the Islamic State in 19th-Century Sudan: The Mahdī’s Legal Methodology and Doctrine. Leiden: Brill, 2016.