Türkçede Primer Progresif Afazinin Görünümü: Bir Olgu Sunumu

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 3, 179 - 196, 01.12.2018

Fenise Selin Karalı , Elif Meryem Ünsal , Merve Savaş , İlknur Maviş

Öz

Amaç:Primer Progresif Afazi (PPA) dil becerilerinin yavaş ve ilerleyici şekilde bozulduğu nörolojik bir sendromdur. Bu çalışmanın amacı PPA tanılı Türkçe konuşan bir vakanın dil becerilerinin, nöropsikolojik profilinin ve günlük yaşam aktivitelerini sürdürebilme düzeyinin belirlenmesi ve ayrıntılı betimlenmesidir. Yöntem:Vakanın dil becerilerinin değerlendirilmesinde Afazi Dil Değerlendirme Testi (ADD); nöropsikolojik profilinin değerlendirilmesinde Çizgi Yönü Belirleme Testi, Benton Yüz Tanıma Testi, Saat Çizim Testi, İz Sürme Testi, İşaretleme Testi, Simültanagnozi Testleri (Harf eksiltme, Lokal Global Harfler [Navon] Harfleri, Poppelretuel Kesişen Şekiller), Şifre Testi, 3 Kelime 3 Şekil Testi ve Standardize Mini Mental Testin şekil kopyalama maddesi; motor becerilerin değerlendirilmesinde Edinburgh El Tercihi Testi, Konstrüksiyonel Apraksi Testi, Oral Apraksi Testi, Diadokokinezi Testi, Luria’nın 3 Basamaklı Motor Sekans Testi; günlük yaşam aktivitelerine katılımın değerlendirmesinde ise Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçeği, Nöropsikiyatrik Envanter, Frontal Davranış Envanteri, Sosyal Ağ İndeksi ve Zarit Bakıcı Yükü Ölçeği kullanılmıştır. Bulgular:Afazi Dil Değerlendirme Testi sonuçlarına göre vakanın konuşma akıcılığı, işitsel anlama, otomatik konuşma, tekrarlama, adlandırma, okuma ve yazma becerileri ileri düzeyde etkilenmiştir. Dil bozulmalarına ek olarak, vaka hastalığın ileri aşamasında olduğu için bellek, dikkat ve muhakeme becerileri etkilenmiştir; dil alanındaki bozulmalara konuşma apraksisi ve oro-bukkal apraksi eşlik etmektedir. Günlük yaşam aktiviteleri de olumsuz yönde etkilenmiştir ve hastanın bağımsızlığının azalmış olduğu belirlenmiştir. Sonuç:Primer progresif afazide dil, biliş ve günlük yaşam aktiviteleri etkilenmektedir; müdahale yöntemleri etkilenen bu alanlar gözetilerek oluşturulmalıdır.

Anahtar Kelimeler

primer progresif afazi, demans, dil, biliş, günlük yaşam aktiviteleri

Primary Progressive Aphasia in Turkish: A Case Study

Öz

Purpose: Primary Progressive Aphasia (PPA) is a neurological syndrome in which language abilities are slowly and gradually impaired. This study aims to determine and describe the language abilities, neuropsychological profile and daily living activities performance of a Turkish speaking person with PPA. Method: In order to assess language, ‘Language Assessment Test for Aphasia’ (ADD); to evaluate neuropsychological abilities Judgement of Line Orientation Test, Benton Face Recognition Test, Clock Drawing Test, Trail Making Test, Simultanagnosia Test, Password Test, 3 Words 3 Shapes Test, Copying item of the Standardized Mini Mental Test; to examine motor abilities Edinburgh Handedness Inventory, Constructional Apraxia Test, Oral Apraxia Test, Diadochokinesis Test, Luria’s Three-step Motor Test; to assess daily living participation Daily Living Activities Scale, Neuropsychiatric Inventory, Frontal behavioral Inventory, Social Network Index Scale and Caregiver Burden Scale have been administered. Results: Regarding Aphasia Language Assessment Test, patient’s speech fluency, auditory comprehension, automatic speech, repetition, naming, reading and writing abilities are severely affected. In addition to decline in the patient’s language disorders, memory, attention and reasoning abilities are also affected and he has coexisting speech apraxia and orobuccal apraxia. Daily living activities are also negatively affected and it was determined that there is a significant decline in self-dependence. Conclusion: Language, cognition and daily activities are affected in primary progressive aphasia. Interventions should be established by considering these areas

Anahtar Kelimeler

primary progressive aphasia, dementia, language, cognition, daily living activities

Kaynakça

• Akça-Kalem, Ş., Hanağası, H., Cummings, J. L. ve Gürvit, H. (2005). Validation study of the Turkish translation of the neuropsychiatric inventory (NPI). 21st international conference of alzheimer’s disease international, Sept. 28-Oct. 1, 2005 İstanbul, Turkey. Abstract Book Poster 47.
• Akça-Kalem, Ş., Hanağası, H., Kertesz, A., ve Gürvit, H. (2005). Validation study of the turkish translation of the frontal behavioral inventory (FBI). 21st International Conference of Alzheimer’s Disease International, Sept. 28-Oct. 1, 2005 Istanbul, Turkey. Abstract Book P48, 58–59.
• Benton, A. L. (1980). The neuropsychology of facial recognition. American Psychologist, 35(2), 176.
• Benton, A. L., Varney, N. R. ve des Hamsher, K. (1978). Visuospatial judgment: A clinical test. Archives of Neurology, 35(6), 364-367.
• Keskinkılıç, C. (2008). Standardization of benton face recognition test in a turkish normal adult population. Turkish Journal of Neurology, 14(3), 179-190.
• Cangöz, B., Karakoç, E. ve Selekler, K. (2006). The norm determination and validity-reliability studies of clock drawing test on Turkish adults and elderlys (ages 50 and over). Turkish Journal of Geriatrics, 9(3), 136- 142.
• Cangöz, B., Karakoç, E. ve Selekler, K. (2007). İz sürme testinin 50 yaş üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi için standardizasyon çalışması. Türk Geriatri Dergisi, 10, 73-82.
• Cummings, J. L., Mega, M., Gray, K., Rosenberg-Thompson, S., Carusi, D. A. ve Gronbein, J. (1994). The neuropsychiatric inventory: comprehensive assessment of psychopathology in dementia. Neurology, 44(12), 2308–2314.
• Duffy, J. R.., Strand, E. A. ve Josephs, K. A. (2014). Motor speech disorders associated with primary progressive aphasia. Aphasiology, 28, 1004-1017.
• Henry, M. L. ve Grasso, S. M. (2018). Assessment of individuals with primary progressive aphasia. Seminars in Speech and Language, 39(3), 231–241. doi:10.1055/s-0038-1660782.
• İnce, A. (2008). ADCS-ADL ölçeğinin türk toplumuna uyarlanması ve geçerlilik-güvenilirliği (Tıpta Uzmanlık tezi). Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi, Manisa.
• Kaplan, E. (1983). The assessment of aphasia and related disorders (Vol. 2). Lippincott Williams & Wilkins.
• Kertesz, A., Davidson, W., ve Fox, H. (1997). Frontal behavioral inventory: diagnostic criteria for frontal lobe dementia: Canadian Journal of Neurological Sciences, 29–36.
• Küçükgüçlü, Ö., Esen A. ve Yener G., (2009). Bakımverenlerin yükü envanterinin Türk toplumu için geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi. Journal of Neurological Sciences, 26(1), 60-73 http://www.jns.dergisi.org/text.php3?id=269
• Maviş, İ. ve Toğram, B. (2009). Afazi dil değerlendirme testi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Maviş, İ. ve Toğram, B. (2012). Validity, reliability and standardization study of the language assessment test for aphasia. Turkish Journal of Neurology, 18(3), 96-103, DOI: 10.4274/Tnd.16779.
• Mesulam, M. (1990). Essentials of primary progressive aphasia. Turkish Journal of Neurology, 13(1), 52-67.
• Mesulam, M. M. (1982). Slowly progressive aphasia without generalized dementia. Annals of Neurology, 11, 592– 598.
• Mesulam, M. M. (1985). Verbal and nonverbal cancellation tests. Principles of behavioral neurology içinde (s. 102-103). Philadelphia, F.A. Davis Co.
• Mesulam, M. M. (2001). Essentials of primary progressive aphasia. Annals of Neurology, 49, 425–432.
• Mesulam, M. M. (2003). Primary progressive aphasia – a language-based dementia. New England Journal of Medicine, 349, 1535–1542.
• Mesulam, M. M. ve Weintraub, S. (1992). Spectrum of primary progressive aphasia. Bailliere's Clinical Neurology, 1, 583–609.
• Moore, W. M., Rosenbek, J. C. ve LaPointe, L. L. (1976). Assessment of oral apraxia in brain-injured adults. In Clinical Aphasiology: Proceedings of the Conference 1976 (s. 64-79). BRK Publishers.
• Navon, D. (1977). Forest before trees: The precedence of global features in visual perception. Cognitive Psychology, 9(3), 353-383.
• Oldfield, R. C. (1971). The assessment and analysis of handedness: the Edinburgh inventory. Neuropsychologia, 9, 97–113.
• Reitan, R. M. (1955). The relation of the trail making test to organic brain damage. Journal of Consulting Psychology, 19(5), 393.
• Simmons-Mackie, N., Raymer, A., Armstong, E., Holland, A. ve Cherney, L. R. (2010). Communication partner training in aphasia: A systematic review. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 91(12), 1814- 1837.
• Weintraub, S. ve Rubin, N, P. ve Mesulam, M, M. (1990). Primary progressive aphasia. Longitudinal course, neuropsychological profile, and language features. Archives of Neurology, 47, 1329-1335.
• Weintraub, S., Peavy, G. M., O'Connor, M., Johnson, N. A., Acar, D., Sweeney, J. ve Janssen, I. (2000). Three words three shapes: a clinical test of memory. Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology, 22(2), 267-278.