ارتباط بین زبان فارسی و زبان زازایی بر اساس فهرست موریس سوادش

Yıl 2018, Sayı: 9, 0 - 0, 27.07.2018

Nihat Değirmenci

Öz

Dilbilimin önemli çalışma alanlarından biri de diller arasındaki ilişkidir. İki dil arasındaki akrabalık ilişkisi ve bunun mahiyeti karşılaştırmalı dilbilim çalışmalarının temel alanlarından biridir. Köken olarak akrabalık ilişkisi bulunan iki dilin birbirinden ayrılma süreci, tarihsel dilbilim çalışmalarında ilgi çekici bir konu olmuştur. Dil tarihlemesi çalışmaları da tarihsel dilbilim ve dil karşılaştırmaları kapsamında yapılan incelemelerdir. Dil karşılaştırmaları ve iki dilin tarihsel ilişkisi konusundaki çalışmalarında Amerikalı dilbilimci Morris Swadesh dilden kolayca ayrılmayan bir temel kelime listesi oluşturmuştur. Swadesh, 1955 yılında yayınladığı listesindeki kelimelerin belirli zaman diliminde bir kısmının kaybolacağını dilin bu listedeki kelimelerden sadece bir kısmını koruyacağını ileri sürmüştür. Buna göre ortak kökene sahip iki dil zaman içerisinde değişime uğrayacak ortak kelime sayıları azalacaktır. Böylece listedeki kelimelerden ortak kökene sahip olanların sayısına göre, dillerin birbirinden ayrılış tarihlerini tahmin etmek mümkün olacaktır. Lexicostatistic dating olarak isimlendirdiği bu yöntemle bir formül geliştirmiş ve bu formül yardımıyla ortak sözcük sayısını kullanarak diller arasındaki tarihsel ilişki hakkında sonuca ulaşılabileceğini ileri sürmüştür. Bu çalışmada İranî dilller grubu üyesi olan Farsça ve Zazaca arasındaki ilişki Morris Swadesh’in listesi çerçevesinde incelenecektir. 

Anahtar Kelimeler

Tarihsel Dilbilim, Farsça, Zazaca, Swadesh Listesi

Kaynakça

• Grûba Xebate ya Vateyî, Kırmancca (Zazaca)-Türkçe Sözlük, İstanbul, Vate, 2009. Harun Turgut, Zazaca-Türkçe Sözlük, İstanbul, Tij, 2011. Mehmet Aydar, Zazaca-Türkçe Sözlük, İstanbul, Doruk, 2003. Morris Swadesh, The Origin and Diversification of Language, London, Routledge&Kegan Paul, 1972.