THE PRESENTATION OF VLADIMIR LENIN AND JOSEPH STALIN IN THE SOVIET CULTURE LEADER PROPAGANDA IN THE SECOND WORLD WAR

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 25 - 42, 30.11.2018

Mehmet Ali Gazi Caner Çakı , Mehmet Ozan Gülada

Öz

Vladimir Lenin, who became the undisputed leader of Russia with the October Revolution in 1917, was tried to be built as a cult leader with propaganda activities in the country. After
Lenin's death, cult leadership propaganda was made for Joseph Stalin. In the Second World War, the Soviet Union used the cult of leadership of Lenin and Stalin who were built throughout the country to mobilize the Soviet people against the German Army. In this study, it was tried to determine how and in what way the cult of Lenin and Stalin leadership against the Nazi Germany was applied by the Soviet Union in World War II. For this purpose, the propaganda posters used by the Soviet propaganda in World War II as determined by the All World Wars site were examined using the semiotic analysis method in the qualitative research methods. The posters were analyzed in the light of the visual indicator, the descriptive indicator and the symbol which are the notions of the American Linguist Charles Sanders Peirce. At the end of the study, it was seen that Stalin's leadership cult was attempted to be formed through the cult of leadership built on behalf of Lenin. Thus, with the cult of Stalin leadership built, the Soviet troops were unquestionably asked to implement Stalin's orders. 

Anahtar Kelimeler

Propaganda, Poster, Cult Leader, Soviet Union, Semiotics

İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI'NDA SOVYET KÜLT LİDER PROPAGANDASINDA VLADİMİR LENİN VE JOSEPH STALİN'İN SUNUMU

Öz

            1917 yılında Ekim Devrimi ile
Rusya'nın tartışmasız tek lideri haline gelen Vladimir Lenin ülke içerisinde
uygulanan propaganda faaliyetleri ile kült lider olarak inşa edilmeye
çalışılmıştı. Lenin'in ölümünden sonra kült liderlik propagandası Joseph Stalin
için yapılmıştı. İkinci Dünya Savaşı'nda Sovyetler Birliği, ülke genelinde inşa
edilen Lenin ve Stalin liderlik kültünü Alman Ordusu'na karşı Sovyet halkını seferber
etmek için kullanmıştı. Bu çalışmada İkinci Dünya Savaşı'nda Sovyetler Birliği
tarafından Lenin ve Stalin liderlik kültünün Nazi Almanyası'na karşı nasıl ve
ne yönde uygulandığı ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Bu amaçla çalışma
kapsamında All World Wars sitesi tarafından belirlenen İkinci Dünya Savaşı'nda
Sovyet propagandası tarafından kullanılan propaganda posterleri nitel araştırma
yöntemleri içerisinde yer alan göstergebilimsel analiz yöntemi kullanılarak
incelenmiştir. Posterlerde yer alan mesajlar ABD'li Dil Bilimci Charles Sanders
Peirce'in görüntüsel gösterge, betimsel gösterge ve simge kavramları ışığında
analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda, Lenin adına inşa edilen liderlik kültü
üzerinden Stalin'in liderlik kültü propagandasının oluşturulmaya çalışıldığı
görülmüştür. Böylece inşa edilen Stalin liderlik kültü ile de Sovyet
askerlerinin tartışmasız bir şekilde Stalin'in emirlerini uygulaması
istenmişti. 

Anahtar Kelimeler

Propaganda, Poster, Kült Lider, Sovyetler Birliği, Göstergebilim

Kaynakça

• All World Wars (2018). Soviet Propaganda Posters, Date Accessed: 04.11.2018, http:// www. allworldwars. com/ Russian %20WWII %20 Propaganda %20 Posters.html.
• Çakı, C. (2018a). "Adolf Hitler'in Kült Lider İnşasında Kullanılan Propaganda Posterlerinin Göstergebilimsel Analizi". Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 3 (6), 24-38.
• Çakı, C. (2018b). “Komünizm İdeolojisinde Kült Lider Olgusu: Berlin'in Düşüşü Propaganda Filmi'nin Alımlama Analizi”. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi, (9), 94-113.
• Çakı, C. (2018c) "Propaganda", M. Karaca ve C. Çakı (ed.), İletişim ve Propaganda, (s.13-44). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Çakı, C. (2018d). "Nazi Almanyası Etkisindeki İtalyan Sosyal Cumhuriyeti'nin Propaganda Posterleri Üzerine İnceleme". Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 11(2), 252-272.
• Fiske, J. (2017). İletişim Çalışmalarına Giriş. (S. İrvan, Çev.), 5. Basım. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Gaddins, J. L. (2018). Soğuk Savaş, Pazarlıklar, Casuslar, Yalanlar, Gerçek, (D. Cenkçiler, Çev.), 3. Baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Güngör, N. (2013). İletişim Kuramlar ve Yaklaşımlar, 2. Baskı, İstanbul: Siyasal Kitapevi.
• Hart, B. L. (2015). İkinci Dünya Savaşı Tarihi. (K. Bağrıaçık, Çev.), İstanbul: İş Bankası Yayınları.
• Kalkan Kocabay, H. (2008). Tiyatroda Göstergebilim. İstanbul: E Yayınları.
• Karaca, M. (2018). "İtalyan Propagandasında Kült Lider Olgusu: "Il Duce" Benito Mussolini". Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6 (2), 1203-1220.
• Keegan, J. (2016). İkinci Dünya Savaşı, (S. Öksüz, Çev.), İstanbul: Say Yayınları.
• Kelly, C. (2005). "Riding the Magic Carpet: Children and Leader Cult in The Stalin Era". The Slavic and East European Journal. 49(2), 199-224.
• Kissinger, H. (2010). Diplomasi. (İ. H. Kurt, Çev.), 9. Baskı. Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul.
• Kuruoğlu, H. (2006). Propaganda ve Özgürlük Aracı Olarak Radyo. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Macksey, K. J. (2012). İkinci Dünya Savaşı’nda Askeri Hatalar. (M. T. Akad, Çev.), İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Mcmahon, J. R. (2013). Soğuk Savaş, (S. Gül, Çev.), Ankara: Dost Kültür Yayınları.
• McNab, C. (2015). Hitler'in Ordusu, Nazi Savaş Makinesinin Tarihi, 1939-1945, (O. Doğan, Çev.), İstanbul: Timaş Yayınları.
• Priestland, D. (2017). Kızıl Bayrak Bir Komünizm Tarihi, (A.Çakıroğlu, E. Yılgür, Çev.), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Riasanovsky, V. N., & Steinberg, D. M. (2011). Rusya Tarihi. (F.Dereli, Çev.), İstanbul: İnkılap Yayınları.
• Rifat, M. (2013). Açıklamalı Göstergebilim Sözlüğü: Kavramlar, Yöntemler, Kuramcılar, Okullar. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Sığırcı, İ. (2016). Göstergebilim Uygulamaları, Metinleri, Görselleri ve Olayları Okuma. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Sretenovıc, S. & Puto, A. (2004). Leader Cults in the Western Balkans (1945–90): Josip Broz Tito and Enver Hoxha. In The Leader Cult in Communist Dictatorships (pp. 208-223). London: Palgrave Macmillan.