Sosyal Medyanın Kamusal Alan Temsiliyeti Üzerine Bir Tartışma

Yıl 2023, Sayı: 22, 21 - 48, 24.05.2023

Sinan Gümüş

https://doi.org/10.26650/4boyut.2023.1264171

Öz

Modern çağla beraber bireyler ve toplumlarda yaşanan kültürel değişimler bazı kavramların yeniden yorumlanmasını gerekli kılmıştır. Bu kavramlardan biri de Jurgen Habermas’ın geliştirdiği kamusal alandır. Halkın bilgiyi ve farklı görüşlerini ifade edebileceği bir alan olarak tanımlanabilecek kamusal alanın sosyal medya ile olan benzerliği sosyal medyanın yeni bir kamusal alan olabileceği fikrinin gelişmesine sebep olmuştur. Fakat bu yeni dijital alan ile kamusal alan arasında kurulmuş olan analojik ilişki, son yıllarda özellikle siyasal iletişim alanında yeni tartışma konuları yaratmış, sosyal medyanın kamusal alanın içerdiği karakteristik özellikleri ne kadar taşıdığı konusunda akademik tartışmalar gelişmiştir. Sosyal medya ve kamusal alan arasında gerçekleşen ilişkinin yüzeyselliği irdelendiğinde bireyin sosyal medya ile geliştirdiği katılımcı eğilimin; sosyal medyanın ifade özgürlüğü ve demokrasinin toplumsal paradigma içerisinde güçlenmesini sağlayan heterojen bir sosyolojik fenomen olarak değerlendirilmesini sağladıysa da bu yeni medyanın neoliberal normlar, kurallar ve iktidarlarla kurduğu ilişki düşünüldüğünde kamusal alanın reel-politik içerisindeki etkisine karşın sosyal medyanın simüle edilmiş, tasarlanmış bir evren olarak modern birey davranışlarını yorumlamada farklı bakış açıları yarattığı görülebilir. Bu anlamda sosyal medyanın kamusal alanla kesiştiği noktalar karşılaştırmalı betimsel analiz yöntemi ile incelenmiş, sosyal medyanın yeni bir kamusal temsiliyet yaratma ihtimalinin varlığı tartışmaya açılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İletişim, İnternet, Siyasal İletişim, Sosyal Medya, Kamusal Alan

Teşekkür

Değerli danışmanım Sayın Prof. Dr. Emine Yavaşgel’e önemli katkıları ve önerileri için teşekkür ederim.

A Discussion on the Public Sphere’s Representation of Social Media

Öz

The cultural changes individuals and societies in the modern era have experienced necessitate the reinterpretation of certain concepts, one of these being the public sphere as developed by Jurgen Habermas (1989). The public sphere can be defined as a space where the public are able to express information and different opinions, and its similarities to social media has led to the development of the idea that social media could be considered a new public sphere. However, the analogical relationship established between this new digital space and the public sphere has created new topics of discussion in recent years, especially in the field of political communication, with academic debates also having developed on the extent to which social media carries the characteristics of the public sphere. When examining the superficiality of the relationship between social media and the public sphere, the participatory tendency individuals develop with social media can be seen to have enabled social media to be evaluated as a heterogeneous sociological phenomenon that strengthens freedom of expression and democracy within the social paradigm. However, when considering the relationship this new media has with neoliberal norms, rules, and powers, one can see that social media creates different perspectives regarding interpreting modern individual behavior as a simulated, designed universe, despite the impact the public sphere has on realpolitik. In this sense, the study analyzes the points where social media intersects with the public sphere using the comparative descriptive analysis method and opens the possibility of social media creating a new public representation to discussion.

Anahtar Kelimeler

communication, Internet, political communication, social media, public sphere

Kaynakça

• Baudrillard, J. (2017). Simülakrlar ve Simülasyon. (O. Adanır, Çev.) Ankara: Doğu Batı Yayınları. Bauman, Z. (2018). Kapımızdaki Yabancılar. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. google scholar
• Bauman, Z., & Lyon, D. (2018). Akışkan Gözetim. (E. Yılmaz, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları. google scholar
• Castells, M. (2013). İsyan ve Umut Ağları. (E. Kılıç, Çev.) İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları. google scholar
• Chomsky, N. (2003). Propaganda ve Kamusal Aklın Kontrolü. (N. S. Çınga, E. Baltacı, & Ö. Yalçın, Dü) Kapitalizm ve Enformasyon Çağı: Küresel İletişim Devriminin Politik Ekonomisi, 209-222. google scholar
• Chomsky, N. (2017). Güç Kimin Elinde. (C. Özpınar, Çev.) İstanbul: İnkılap Yayınevi. google scholar
• Curran, J. (2012). Rethinking Internet History. J. Curran, N. Fenton, & D. Freedman içinde, Misunderstanding the Internet (s. 34-65). London: Routledge. google scholar
• Çakır, M. (2013). Sosyal Medya ve Gösteri. (A. Büyükaslan, & A. M. Kırık, Dü) Sosyal Medya Araştırmaları, 11-68. google scholar
• Çalışkan, O. (2014). Kamusal Alan Bağlamında Ağ Toplumu ve Yeni Kamusal Alan Arayışı. Maltepe Üniversitesi İetişim Fakültesi Dergisi, i(1), 41-62. google scholar
• Çoban, B. (2009). Facebook’ta Toplumsal Örgütlenmeler. Toplumsal Paylaşım Ağı Facebook: “Görülüyorum Öyleyse Varım” (s. 191-266). içinde İstanbul: Kalkedon Yayınları. google scholar
• Debord, G. (2018). Gösteri Toplumu. (O. Taşkent, & A. Ekmekçi, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları. google scholar
• Demircan, B. (2019, Mart 18). Yeni Medya Olarak İnternetin Kamusal Alan Olma Potansiyeline Eleştirel Bakış. Academia: https://goe.gl/uVz3C adresinden alındı google scholar
• Dijk, J. V. (2000). The Network Society: Social Aspects of New Media. London: Sage Publications. google scholar
• Emre, P. Ö. (2013). Bir Başka Dünya İçin Ağ Atmak: Siber Ortamda Üç Barış Hareketi. Global Media Journal, 6. google scholar
• Engin, B. (2011). Yeni Medya ve Sosyal Hareketler. M. Binark, & I. B. Fidaner içinde, Cesur Yeni Medya. İstanbul: Alternatif Bilişim Derneği Yayınları. google scholar
• Falay, N. (2014). Kamusal Alanın Oluşumu, Dönüşümü ve İktisadi Boyut. Journal of Life Economics, 2, 51-70. google scholar
• Fuchs, C. (2015). Dijital Emek ve Karl Marx. (T. E. Kalaycı, & S. Oğuz, Çev.) İstanbul: Nota Bene Yayınları. google scholar
• Fuchs, C. (2020). Sosyal Medya Eleştirel Bir Giriş. (D. Saraçoğlu, & İ. Kalaycı, Çev.) İstanbul: Nota Bene Yayınları. google scholar
• Fukuyama, F. (2015). Tarihin Sonu ve Son İnsan. İstanbul: Profil Yayıncılık. google scholar
• Gerbaudo, P. (2014). Twitler ve Sokaklar. (O. Akınhay, Çev.) İstanbul: Agora Yayınları. google scholar
• Gestrich, A. (2006). The Public Sphere and the Habermas Debate. German History, 5(24), 413-430. google scholar
• Habermas, J. (1989). The Structural Trasnformation of the Public Sphere. Cambridge: MIT Press. google scholar
• Habermas, J. (1997). Kamusallığın Yapısal Dönüşümü. İstanbul: İletişim Yayınları. google scholar
• Han, B.-C. (2018). Şiddetin Topolojisi. (S. Duru, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları. google scholar
• Herman, E. S., & Chomsky, N. (1988). Manufacturing Consent. London: Vintage. google scholar
• İnceoğlu, Y., & Çoban, S. (2015). Sokak ve Dijital Aktivizm: Eylemin Sokaktan Siber Uzaya Taşınması ya da Vice Versa. Y. İnceoğlu, & S. Çoban içinde, İnternet ve Sokak (s. 19-72). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. google scholar
• Kar, A., & Kesim, S. (2015). Dijital Aktivizm, Gerçek Bir Aktivizm Ruhumu? Yoksa Bir Vicdan Temizleme Ayinini mi Temsil Ediyor? Dijital Aktivizmin Sosyo- Psikolojik Arka Planı. Y. İnceoğlu, & S. Çoban içinde, İnternet ve Sokak (s. 130-162). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. google scholar
• Kök, S., & Tekerek, M. (2012). Sokak Siyasetinden Sosyal Ağlara Yeni Aktivizm: Arap Baharı Deneyimi. İİBF Dergisi. google scholar
• Leberknight, C., Poor, H., Chiang, M., & Wong, F. (2010). A Taxonomy of Internet Censorship and AntiCensorship. International Journal of E-Politics, 3(2). google scholar
• Lefebvre, H. (2013). Kentsel Devrim. İstanbul: Sel Yayınları. google scholar
• Lilleker, D. G. (2013). Siyasal İletişim, Temel Kavramlar. İstanbul: Kaknüs Yayınları. google scholar
• McCombs, M. E., & Shaw, L. D. (1972). The Agenda-Setting Function of the Press. Public Opinion Quarterly(37), 87-176. google scholar
• Mills, W. C. (2017). İktidar Seçkinleri. (Ü. Oskay, Çev.) İstanbul: İnkılap Kitabevi,. google scholar
• Murthy, D. (2013). Twitter: Social Communication in the Twitter Age. Cambridge: Polity Press. google scholar
• Odabaş, U. K. (2018). Tarihsel Süreçte Kamusal Alanın Yapısal Dönüşümü ve Habermas. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(22), 2051-2066. google scholar
• Paktin, S. (2015). Katılımcı Demokrasi Çağı: Katılımcılık Bilinci, İnternet Sansürü ve Ulus-Devlet. Y İnceoğlu, & S. Çoban içinde, İnternet ve Sokak (s. 313-338). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. google scholar
• Papacharissi, Z. (2010). A Private Sphere: Democracy in a Digital Age. Cambridge: Polity. google scholar
• Poma, A., & Gravante, T. (2015). Analyzing Resistancefrom below: A Proposal of Analysis Based on Three Struggles against Dams in Spain and Mexico. Capitalism Nature Socialism, 65. google scholar
• Querol, R. D., & Bauman, Z. (2016). Zygmunt Bauman: Social media are a trap. El Pais. Mayıs 25, 2019 tarihinde https://english.elpais.com/elpais/2016/01/19/inenglish/1453208692_424660.html adresinden alındı google scholar
• Rousseau, J.-J. (2011). Emile ya da Eğitim Üzerine. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları. google scholar
• Sarıbay, A. Y. (2000). Kamusal Alan Diyalojik Demokrasi ve Sivil İtiraz. İstanbul: Alfa Yayınları. google scholar
• Sennett, R. (2020). Kamusal İnsanın Çöküşü. (S. Durak, & A. Yılmaz, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları. google scholar
• Szoka, B., & Thierer, A. D. (2009). Targeted Online Advertising: What’s the Harm & Where are We Heading? Progress & Freedom Foundation Progress on Point Paper, 16(2). google scholar
• Tekeli, E. S. (2021). Özgürlük ve Sansür Tartışmaları Çerçevesin de İnternet Düzenlemeleri ve Gözetim. Yeni Medya(10). google scholar
• Thompson, J. B. (1997). Kamusal Alanın Dönüşümü. İstanbul: Metis Yayınları. google scholar
• Van Dijk, J. (2000). The Network Society: Social Aspects Of New Media. London: Sage Publications. Yaşin, C. (2002). Haber Söyleminin İnternet İçeriklerine Etkisi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. google scholar
• Yavaşgel, E. (2014). İletişimin Sosyo-Politiği. İstanbul: Derin Yayınları. google scholar
• Yavaşgel, E., & Polat, V. (2014). Orta Doğu’da Leviathan’a Karşı Sivil Devrimler. (ed.) H. Çomak, & C. Sancaktar, Ortadoğu Analizi, İki Kutuplu Sistem Sonrası Ortadoğu ve Arap Baharı içinde (s. 59-99). İstanbul: Beta Yayınları. google scholar
• Yegen, C. (2013). Demokratik ve Yeni Bir Kamusal Alan Olarak Sosyal Medya. Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 119-135. google scholar
• Zizek, S. (2018). Şiddet, Altı Yan Düşünce. (A. Ergenç, Çev.) İstanbul: Encore Yayınları. google scholar