TÜRKİYE’NİN TEHLİKE ALTINDAKİ MEMELİ TÜRLERİ

Yıl 2021, Sayı: 7, 54 - 72, 30.06.2021

Emin Seyfi , Şafak Bulut Ahmet Karataş

Öz

Türkiye, sahip olduğu mevcut konum ve topografik özellikleri bakımından memeli türleri için farklı habitatlar sunaktadır. Avrupa ülkeleri ve aynı enlemde olan gelişmiş ülkelere nazaran daha korunmuş yüksek bir biyoçeşitlilik değerine sahiptir. Türkiye’de 6 takımdan 36 familyaya ait 172 memeli türü bulunmaktadır. Türkiye memeli faunasındaki 172 karasal ve denizel memeli türü, IUCN tarafından hazırlanan küresel Kırmızı Liste ile bölgesel (Akdeniz ve Avrupa) değerlendirmeleri dikkate alınarak irdelenmiştir. Sadece tehdit altındaki (CR, EN, VU) veya yakın tehdit altındaki (NT) kategorilerdeki türler belirlenmiştir. Buna göre, Akdeniz, Avrupa ve küresel olarak tehdit kategorilerinden en az birinde yer alan toplam 45 tür olduğu tespit edilmiştir. Bu makalede elde edilen bulgular Koruma Biyolojisi açısından önemli veriler içermektedir ve sadece literatür çalışması değil ayrıca uzmanların arazi gözlemlerinden elde edilen tecrübelerden de yararlanılmıştır. Türkiye memeli türleri ile ilgili kritik türler değerlendirilirken bu çalışmasın baz alınması önerilir.

Anahtar Kelimeler

IUCN Kırmızı Listesi, Tehdit Altındaki Memeliler, Koruma Biyolojisi, Tehlike Kategorileri, Türkiye

Destekleyen Kurum

Sorumlu Yazar - 100/2000 YÖK Doktora Bursiyeri

Threatened Mammalian Species in Turkey

Öz

Turkey offers different habitats for mammal species in terms of its geographical situation and topographic features. So, Turkey has a higher protected biodiversity value than European countries and developed countries at the same latitude. There are 172 mammal species belonging to 36 families from 6 orders in Turkey. 172 terrestrial and marine mammal species in Turkey’s mammal fauna are eveluated, considering the regional (Mediterranean and European) assessments and the global Red List as IUCN. Only species in threatened (CR, EN, VU) or near threatened (NT) categories were evaluated. Accordingly, it has been determined that there are a total of 45 species in at least one of the threat categories in the Mediterranean, Europe and globally. The findings obtained in this article contain important data in terms of Conservation Biology, and not only the literature study, but also the experience obtained from field observations of the experts was used. It is recommended that this study be taken as a basis when evaluating critical species related to Turkish mammalian species.

Anahtar Kelimeler

IUCN Redlist, Threatened Mammals, Conservation Biology, Threatened Categories

Kaynakça

• Anonim (2014). 51 ceylan Ağrı Dağı eteklerine bırakıldı. http://www.igdir.edu.tr/haber/51-ceylan-agri-dagi-eteklerine-birakildi (Erişim tarihi: 05.06.2021).
• Baytop, T. (1974). La présence du Vrai tigre, Panthera tigris (Linné, 1758) en Turquie. Säugetierkundliche Mitteilungen, 22 (3): 254-256.
• Belen, İ., Başara, H., Lise, Y. (2008). Türkiye ulusal doğa kontrol raporu. İnsan ve Biyosfer Çalıştayı, Antalya.
• Bilgin, R. (2011). Back to the suture: the distribution of intraspecific genetic diversity in and around Anatolia. International Journal of Molecular Sciences, 12 (6): 4080-4103. doi:10.3390/ijms12064080
• Can, Ö.E. (2004). Status, conservation and management of large carnivores in Turkey. Strasbourg, France: Council of Europe. T-PVS/Inf, 8.
• Danford, C.G. & Alston, E.R. (1880). On the mammals of Asia Minor. Proceedings of the Zoological Society of London, 1880: 50-64.
• Di Sciara, G.N. (2016). Marine mammals in the Mediterranean Sea: An overview. Advances in Marine Biology, 75: 1-36.
• Gibbons, F., & Moore, L. (2011, Mayıs 30). Turkey’s Great Leap Forward risks cultural andenvironmental bankruptcy. The Guardian, s. 19.
• Gorsuch, W.A., & Larivière, S. (2005). Vormela peregusna. Mammalian Species, 779: 1-5. Güçlüsoy, H., Karauz, E.S., Kıraç, C.O. & Bilecenoğlu, M. (2014). Checklist of marine tetrapods (reptiles, seabirds, and mammals) of Turkey. Turkish Journal of Zoology, 38 (6): 930-938.
• Hoekstra, J.M., Boucher, T.M., Ricketts, T.H., & Roberts, C. (2005). Confronting a biomecrisis: global disparities of habitat loss and protection. Ecology Letters. 8: 23-29.
• IUCN (1996). 1996 IUCN red list of threatened animals. https://www.iucn.org/es/content/1996-iucn-red-list-threatened-animals (Erişim tarihi: 04.06.2021).
• IUCN (2021). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2021-1. https://www.iucnredlist.org (Erişim tarihi: 03.06.2021).
• İlemin, Y., & Gürkan, B. (2010). Status and activity patterns of the Caracal, Caracal caracal (Schreber, 1776), in Datça and Bozburun Peninsulas, Southwestern Turkey: (Mammalia: Felidae). Zoology in the Middle East, 50 (1): 3-10.
• Kalaycıoğlu, E., & Çarkoğlu, A. (2011). Report on Environment in Turkey. Sabancı University, İstanbul.
• Karataş, A. (2006). Türkiye’nin memelileri. Türkiye’nin Önemli Doğa Alanları, Doğa Derneği Ankara, s. 50-51.
• Karataş, A., Bulut, Ş., & Akbaba, B. (2021). Camera trap records confirm the survival of the Leopard (Panthera pardus L., 1758) in eastern Turkey (Mammalia: Felidae). Zoology in the Middle East. DOI: 10.1080/09397140.2021.1924419
• Karataş, A., Filiz, H., Erciyas-Yavuz, K., Özeren, S.C., & Tok, C.V. (2021). The Vertebrate Biodiversity of Turkey. Biodiversity, Conservation and Sustainability in Asia: Volume 1: Prospects and Challenges in West Asia and Caucasus, s. 175-274.
• Kışlalıoğlu, M. & Berkes, F. (1987). “Biyolojik Çeşitlilik”. Türkiye Çevre Sorunları Vakfı, Ankara.
• Kranz, A. (1994). Some comments on the otter (Lutra lutra) in Turkey. IUCN Otter Specialist Group Bulletin 14:20-26.
• Mittermeier, R.A., Gil, P.R., Hoffman, M., Pilgrim, J., Brooks, T., Mittermeier, C.G., Lamoreux, J., & Da Fonseca, G.A.B. (2004). “Hotspots revisited”. Mexico City: CEMEX. Sierra.
• Özkurt, Ş.Ö., & Bulut, Ş. (2020). “Türkiye Memelileri”. Panama Yayıncılık, Ankara, 456 s.
• Toyran, K. (2018). Noteworthy record of Panthera pardus in Turkey (Carnivora: Felidae). Fresenius Environmental Bulletin, 27 (11): 7348-7353.
• Yorulmaz, T., & Arslan, N. (2020). Current status of the bats in Turkey with their ecogeographic distributions and recomendations for national conservation status (Mammalia: Chiroptera). Fresenius Environmental Bulletin, 29: 6691-6706.