VAN GÖLÜ BALIKÇILIK YÖNETİMİ VE İNCİ KEFALİ (Alburnus tarichi (Guldenstaedtii, 1814)) KORUMA ÇALIŞMALARI

Yıl 2021, Sayı: 8, 47 - 59, 27.12.2021

Mustafa Akkuş

Öz

Van Gölü, Türkiye’nin en büyük gölüdür. Suları yüksek derecede tuzlu ve sodalı olan gölün, pH değeri yaklaşık 9.7-9.9, tuzluluğu ise 0.22 % seviyelerindedir. Gölde bulunan İnci kefali (Alburnus tarichi (Guldenstaedtii, 1814)), gölün tuzlu ve sodalı sularına adapte olmuş sazangiller ailesine ait bir balık türdür. İnci kefali gölde yaşamasına karşın her yıl Nisan ve Temmuz aylarında üremek için Van Gölü’ne dökülen akarsulara üreme göçü gerçekleştirir. Akarsulara giren inci kefalleri yumurtalarını bıraktıktan sonra tekrardan göle geri döner. Üreme döneminde, sürüler halinde akarsulara girdiği için avlanması kolay olan inci kefalleri bu dönemde kaçak avcıların hedefi haline gelmektedir. Türkiye içsularındaki en büyük balık stoku olan Van Gölü inci kefali göl çevresinde yaşayan 15000 insanın geçim kaynağını oluşturur. Türkiye’de 2020 yılında içsulardan avlanan toplam 33119 ton balığın, toplamda 9734 ton’luk bölümünü inci kefali oluşturur. Bu değer ile inci kefali Türkiye’deki toplan üretimin yaklaşık 1/3’lük bölümünü karşılar. Türkiye’nin ekonomisinde hayati öneme sahip Van Gölü’nde inci kefalinin sürdürülebilir kullanımı, gölde uygulanan balıkçılık yönetiminin başarısına bağlıdır. Yapılan bu çalışmada, Van Gölü inci kefali koruma çalışmaları ve balıkçılık yönetimin yapısı incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Van Gölü, inci kefali, balıkçılık yönetimi, balık göçü

Van Lake Fishery Management and Pearl Mullet (Alburnus tarichi (Guldenstaedtii, 1814)) Conservation Studies

Öz

Lake Van is the largest lake of Turkey. Its water has a high rate of salt and soda. Its pH value is approximately 9,8 and its salinity content rate is reported as 0,19 %. Having adapted to salty and carbonated water of the lake, Pearl Mullet, (Alburnus tarichi (Guldenstaedtii, 1814) of Lake Van, a member of Cyprinidae, is living in the lake. It is a migratory species. Though it lives in the lake, in April and June, it migrates to surrounding streams for spawning and turns back after spawning. During the spawning period, pearl mullets, which are easy to hunt because they enter the streams in flocks, become the target of poachers during this period. As the largest fish stock of Turkey inland, the stock of pearl mullet of Lake Van constitutes main source of income for 15000 people living around the lake. A total of 9734 tons of pearl mullet was hunted from the lake in 2020 . Regarding that a total of 33119 tons of fish was hunted from inland waters of Turkey, it is obvious that pearl mullet constitutes 1/3 of total inland fishing. The continuity of pearl mullet in Lake Van, which has a crucial role in the country’s and region’s economy, is primarily based on the success of fisheries management in Lake Van. In this study, conservation studies of pearl mullet in Lake Van and the structure of fisheries management were examined.Lake Van is the largest lake of Turkey. Its water has a high rate of salt and soda. Its pH value is approximately 9,8 and its salinity content rate is reported as 0,19 %. Having adapted to salty and carbonated water of the lake, Pearl Mullet, (Alburnus tarichi (Guldenstaedtii, 1814) of Lake Van, a member of Cyprinidae, is living in the lake. It is a migratory species. Though it lives in the lake, in April and June, it migrates to surrounding streams for spawning and turns back after spawning. During the spawning period, pearl mullets, which are easy to hunt because they enter the streams in flocks, become the target of poachers during this period. As the largest fish stock of Turkey inland, the stock of pearl mullet of Lake Van constitutes main source of income for 15000 people living around the lake. A total of 9734 tons of pearl mullet was hunted from the lake in 2020 . Regarding that a total of 33119 tons of fish was hunted from inland waters of Turkey, it is obvious that pearl mullet constitutes 1/3 of total inland fishing. The continuity of pearl mullet in Lake Van, which has a crucial role in the country’s and region’s economy, is primarily based on the success of fisheries management in Lake Van. In this study, conservation studies of pearl mullet in Lake Van and the structure of fisheries management were examined.

Anahtar Kelimeler

Lake Van, pearl mullet, fisheries manegement, fish migration

Kaynakça

• Arabacı, M. (1995). “İnci Kefalında (Chalcalburnus tarichi, Pallas 1811) Bazı Kan Parametreleri Üzerine Bir Araştırma”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, YYÜ Fen Bilimleri Enst., Van.
• Arabacı, M., Cağırgan, H., Sarı, M., Şekeroğlu, R. (2001). “Serum ionic content of endemic Chalcalburnus tarichi during spawning, prespawning and postspawning terms, living in highly alkaline waters of lake Van (pH 9.8), Turkey”. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences. 1(2): 53-57.
• Bozaoğlu, A.S., Akkuş, M., Yeşil, A. (2019). “Van Gölü’nde Fanyalı Uzatma Ağları ile İnci Kefali (Alburnus tarichi (Guldenstaedtii, 1814)) Avcılığı”. Commagene Journal of Biology. 3(1), 27-31.
• Danulat, E., Selçuk, B. (1992). "Life History and Enviromental Conditions of the Anadromous Chalcalburnus tarichi (Cyprinidae) in the Highly Alkaline Lake Van, Eastern Anatolia,Turkey". Arch. Hidrobiol. 126(1):105-125.
• Demirsoy, A. (1996). "Genel ve Türkiye Zoocoğrafyası Hayvan Coğrafyası". Meteksan Yayınları, Ankara.
• Çiçek, E., Sungur, S., & Fricke, R. (2020). Freshwater lampreys and fishes of Turkey; a revised and updated annotated checklist 2020. Zootaxa, 4809(2): 241-270.
• FAO, (2009). "A fishery manager's guidebook: management measures and their application". Food & Agriculture Org., Rome, Italy.
• Geldiay, R. & Balık, S. (1988). "Türkiye Tatlısu Balıkları". Ege Üniv. Basımevi, İzmir.
• Kempe, S., Kazmierczak, J., Landmann, G., Konuk, T., Reimer, A., Lipp, A. (1991). "Largest known microbialites discovered in Lake Van, Turkey". Nature. 349(6310): 605–608.
• Kuru, M. (1987). Dicle-Fırat, Kura-Aras, Van Gölü ve Karadeniz Havzası Tatlısularında Yaşayan Balıkların (Pisces) Sistematik ve Zoocoğrafik Yönden İncelenmesi. Yayınlanmamış Doçentlik Tezi, Atatürk Üniv. Fen Fak., Erzurum.
• Reimer, A., Landmann, G., Kempe, S. (2009). "Lake Van, Eastern Anatolia, Hydrochemistry and History". Aquatic Geochemistry. 15: 195–222.
• Sarı, M. (1997). Van Gölü İnci Kefalının (Chalcalburnus tarichi, Pallas 1811) Stok Miktarının Tahmini ve Balıkçılık Yönetim Esaslarının Belirlenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ege Ü. Fen Bilimleri Ens., İzmir.
• Sarı, M. (2001). "Van Gölü İnci Kefalının Stok Miktarının Tahmini ve Balıkçılık Yönetimi Esaslarının Belirlenmesi". Çekül Vakfı Bilimsel Dizi, İstanbul.
• Sarı, M. (2005). “Doğadan Sofraya İnci Kefalı”. Van Ticaret Borsası Yayını, Van.
• Sarı, M. (2008). “Threatened Fishes of the World: Chalcalburnus tarichi (Pallas 1811) Cyprinidae) living in the highly alkaline Lake Van”. Environ Biol Fish. 81:21–23.
• Sarı, M. (2015). "Balıkçılık Yönetimi". Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• Sarı, M., Kadioglu, M., Arabaci, M., Ertan, A. (2003). “Ecological Sharing of Water For Healthy Management of Fisheries and Irrigation Under Drought Conditions in Bend-i Mahi River, Van, Turkey”. Journal of Environmental Protection and Ecology. 4(1): 166-178.
• Sarı, M., Küçüköner, E., Arabacı, M. (2004). “Van Gölü İnci Kefalının Endüstriyel Hammadde Olarak Değerlendirilebilme Olanaklarının Araştırılması”. Van Ticaret Borsası Yayınları, Van.
• TUİK. (2021). Su Ürünleri İstatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=tarim-111&dil=1 (15.08.2021) IUCN. (2015) Alburnus tarichi, Van Shah Kuli. file:///C:/Users/ICLAL/Downloads/10.2305_IUCN.UK.2014 1.RLTS.T4375A19222678.en%20(2).pdf (16.11.2021)