BÜYÜK VERİ KULLANIMININ TÜRK İŞLETMELERİNİN ÜRÜN VE SÜREÇ İNOVASYONU ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Yıl 2022, , 87 - 103, 28.01.2022

Tuğba Tunç Abubakar Özlem Çetinkaya Bozkurt Adnan Kalkan

https://doi.org/10.31671/doujournal.1064642

Öz

Dünyanın dijital ekonomisi için en önemli kaynağı ‘veri’dir. Çoğu işletme, rekabet avantajı elde etmek için verilerin gücünden yararlanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, büyük veri kullanımının Türk işletmelerin ürün ve süreç inovasyonu üzerindeki etkisini incelemektir. Rasgele bir örnekleme tekniği kullanılarak, çeşitli sektörlerde çalışan (n = 83) katılımcılardan nicel veri elde edilmiştir. Verileri analiz etmek için kısmi en küçük kareler yapısal eşitlik modellemesi (PLS-SEM) uygulanmıştır. PLS-SEM’den elde edilen bulgular, büyük veri kullanımının ürün inovasyonu ve süreç İnovasyonu üzerinde anlamlı ve pozitif etkiye sahip olduğunu ortaya koymuştur. Büyük veri kullanımından meydana gelecek değişimin %73’ü ürün inovasyonu ve bu değişimin %71,9’u da süreç inovasyonu tarafından açıklanmaktadır. Çalışma da yöneticiler ve işletmeler için çeşitli öneriler sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Büyük veri, inovasyon, veri analitiği, ürün inovasyonu, süreç inovasyonu

THE EFFECT OF BIG DATA USAGE ON PRODUCT AND PROCESS INNOVATION FOR TURKISH BUSINESSES

Öz

Data is the new resources of the digital economy. Businesses enterprises around the World are leveragıng the power of data to attain competitive advantage. The aim of this study is to examine the impact of big data usage on product and process innovations in Turkish enterprises. Using a random sampling technique, quantitative data was obtained from (n=83) participants in Turkey. Partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM) was applied to analyze the survey data. PLS-SEM revealed that big data usage has a positive impact on product and process innovation. 73% of the change that will occur from the use of big data is explained by product innovation and 71.9% of this change is explained by process innovation. In this study several policy prescriptions are offered for practioners.

Anahtar Kelimeler

Big Data, Innovation, Data Analytics, Product Innovation, Process Innovation

Kaynakça

• Abubakar, A.M. (2019). Big data analytics: a state-of-the-art review. 2nd International Conference on Data Science and Applications (ICONDATA'19) Edremit, Balıkesir / Turkey
• Alegre, J., & Chiva, R. (2008). Assessing the impact of organizational learning capability on product innovation performance: An empirical test. Technovation, 28(6),315-326. https://doi.org/10.1016/j.technovation.2007.09.003
• Akgün, A. E., & Keskin, H. (2014). Organisational resilience capacity and firm product innovativeness and performance. International Journal of Production Research, 52(23), 6918-6937. https://doi.org/10.1080/00207543.2014.910624
• Akter, S., Wamba, S. F., Gunasekaran, A., Dubey, R., & Childe, S. J. (2016). How to improve firm performance using big data analytics capability and business strategy alignment? International Journal of Production Economics, 182, 113–131. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2016.08.018
• Ayvaz, S. & Salman, YB (2020). Türkiye'de firmalarin büyük veri teknolojileri bilinirliği ve kullanimi analizi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 18, 728-737. https://doi.org/10.31590/ejosat.675247
• Beneito, P. (2006). The innovative performance of in-house and contracted R&D in terms of patents and utility models. Research Policy, 35(4), 502-517. https://doi.org/10.1016/j.respol.2006.01.007
• Beyer, M. A., & Laney, D. (2012). The importance of ‘big data’: a definition. Stamford, CT: Gartner, 2014-2018, 1-9.
• Côrte-Real, N., Oliveira, T., & Ruivo, P. (2017). Assessing Business Value of Big Data Analytics in European Firms. Journal of Business Research, 70, 379-390. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2016.08.011
• Chung, S. A., & Kim, G. M. (2003). Performance effects of partnership between manufacturers and suppliers for new product development: the supplier’s standpoint. Research Policy, 32(4), 587-603. https://doi.org/10.1016/S0048-7333(02)00047-1
• Çakırel, Y. (2016). İşletmelerde büyük veri. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 52-62
• Çiğdem, A. G. Ş., & Seyrek, İ. H. (2015). İşletmelerde büyük veri uygulamaları: bir literatür taraması. 2. Ulusal Yönetim Bilişim Sistemleri Kongresi 2015 içinde (45-46. ss.). Erzurum.
• Damanpour, F., & Evan, W. M. (1984). Organizational innovation and performance: the problem of "organizational lag". Administrative science quarterly, 29(3), 392-409. https://www.jstor.org/stable/2393031
• Damanpour, F., & Gopalakrishnan, S. (1998). Theories of organizational structure and innovation adoption: the role of environmental change. Journal of Engineering and technology management, 15(1), 1-24. https://doi.org/10.1016/S0923-4748(97)00029-5 Davenport, T. (2014). Big Data @ Work, (Çev: M. Çavdar), Türk Hava Yolları Yayınları, İstanbul.
• Dülger, Ü. (2015). Stratejik büyük veri yönetiminin yatırımlar üzerindeki etkileri. (Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/
• Elçi, Ş. (2006). İnovasyon: Kalkınmanın ve rekabetin anahtarı. Meteksan Bilişim Grubu, BT Haber.
• Elçi, Ş. (2007). İnovasyon kalkınmanın ve rekabetin anahtarı (Genişletilmiş 2. Baskı). Technopolis group.
• Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50. https://doi.org/10.2307/3151312
• Griffith, R., Huergo, E., Mairesse, J., & Peters, B. (2006). Innovation and productivity across four European countries. Oxford Review of Economic Policy, 22(4), 483-498. https://www.jstor.org/stable/23606776
• Gunday, G., Ulusoy, G., Kilic, K., & Alpkan, L. (2011). Effects of innovation types on firm performance. International Journal of production economics, 133(2), 662-676. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2011.05.014
• Gunasekaran, A., Papadopoulos, T., Dubey, R., Wamba, S. F., Childe, S. J., Hazen, B., & Akter, S. (2017). Big data and predictive analytics for supply chain and organizational performance. Journal of Business Research, 70, 308-317. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2016.08.004
• Gürsakal, N. (2014). Büyük veri. Baskı, Bursa: Dora. Göker, A. (2000). Prodüktivite, İnovasyon Yeteneği ve Teknoloji. MPM, “Rekabet Gücü, Teknoloji ve Verimlilik”, Tartışmalı Toplantı, MPM, Ankara, 25.
• Ghasemaghaei, M. (2019). Understanding the impact of big data on firm performance: The necessity of conceptually differentiating among big data characteristics. International Journal of Information Management, 57, 102055. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2016.08.018
• Ghasemaghaei, M., & Calic, G. (2020). Assessing the impact of big data on firm innovation performance: Big data is not always better data. Journal of Business Research, 108(1), 147- 162. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2019.09.062
• Hair Jr, J. F., Hult, G. T. M., Ringle, C., & Sarstedt, M. (2016). A primer on partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM). Sage publications
• Haned, N., Mothe, C., & Nguyen-Thi, T. U. (2014). Firm persistence in technological innovation: the relevance of organizational innovation. Economics of Innovation and New Technology, 23(5-6), 490-516. https://doi.org/10.1080/10438599.2014.895509
• Henseler, J., Ringle, C. M., & Sarstedt, M. (2015). A new criterion for assessing discriminant validity in variance-based structural equation modeling. Journal of the Academy Of Marketing Science, 43(1), 115-135. https://doi.org/10.1007/s11747-014-0403-8
• Henseler, J., Ringle, C. M., & Sinkovics, R. R. (2009). The use of partial least squares path modeling in international marketing. In New challenges to international marketing (pp. 277-319). Emerald Group Publishing Limited. https://doi.org/10.1108/S1474-7979(2009)0000020014
• Hippel, E. V. (2005). Democratizing innovation: The evolving phenomenon of user innovation. Journal für Betriebswirtschaft, 55(1), 63-78. https://doi.org/10.1007/s11301-004-0002-8
• IBM. (2015). IBM-bringing big data to the enterprise. Erişim adresi: http://www-01. ibm.com/software/data/bigdata/
• Javdan, M., & Ghasemaghaei, M. (2019). The impact of big data on innovation performance: the mediating role of market-driven capability. Pre-ICIS SIGDSA Symposium 2019 on Inspiring mindset for Innovation with Business Analytics and Data Science, Association for Information Systems, Munich.
• Johnson, J. S., Friend, S. B., & Lee, H. S. (2017). Big data facilitation, utilization, and monetization: Exploring the 3Vs in a new product development process. Journal of Product Innovation Management, 34(5), 640-658. https://doi.org/10.1111/jpim.12397
• Kalay, F., & Kızıldere, C. (2015). Türk işletmelerinin inovasyon performansını etkileyen faktörler üzerine bir araştırma. ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (ODÜSOBİAD), 5(13), 36-63. https://dergipark.org.tr/en/pub/odusobiad/issue/27561/289981
• Keskin, S. (2012). İnovasyon Nasıl Yapılır. İstanbul: Mavi Yayınları.
• Kılıç, H., Atalay, E., & Yurtsever, A. E. (2019). Büyük Veri (Big Data) ve müşteri ilişkileri yönetimi (CRM) iş birliğinin pazarlama iletişimi stratejilerindeki rolü: büyük ölçekli özel bir banka örneği. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(2), 289-310. https://doi.org/10.30692/sisad.574133
• Kitchin, R. (2014). Büyük Veri, Yeni Epistemolojiler ve Paradigma Kaymaları. Büyük veri ve toplum, 1(1), 2053951714528481.
• Marshall, A., Mueck, S., & Shockley, R. (2015). How leading organizations use big data and analytics to innovate. Strategy & Leadership, 43(5), 32-39.
• Morabito, V. (2015). Big Data and Analytics: Strategic and Organizational Impacts. Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-10665-6
• Nunnally, J. C., ve Bernstein, I. H. (1994). Psychological theory. New York, NY: MacGraw-Hill, ss. 131–147.
• OECD, E. (2005). Oslo Manual: Guidelines for collecting and interpreting innovation data. Paris 2005, Sp, 46.
• Oğrak, A., & Karta, T. K. (2019). İnovasyon performansı ve örgütsel yapı ilişkisi: sağlık sektöründe bir uygulama. Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Bilimleri Akademik Araştırmalar Dergisi, 3(9), 32-43. https://dergipark.org.tr/tr/pub/joecopol/issue/51646/661428
• Onay, A. (2020). Büyük veri çağında iç denetimin dönüşümü. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 22 (1), 127-163.
• Özdemir, L., & Sönmez, Ü. R. V. (2018). Örgütsel kültürün ürün inovasyonu üzerinde etkisine yönelik bir araştırma. Visionary E-Journal/Vizyoner Dergisi, 9(21), 14-26. https://doi.org/10.21076/vizyoner.397624
• Özdevecioğlu, M., & BİÇKES, M. (2012). Örgütsel öğrenme ve inovasyon ilişkisi: büyük ölçekli işletmelerde bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 0(39), 19-45. https://dergipark.org.tr/tr/pub/erciyesiibd/issue/5896/7794
• Ringle, C. M., Sarstedt, M., & Straub, D. W. (2012). Editor's comments: a critical look at the use of PLS-SEM in MIS Quarterly, 36(1), iii-xiv. https://doi.org/10.2307/41410402
• Şahin, E. K., Bovkır, R., & Aydınoğlu, A. Ç. (2020). Yeni Teknolojik Gelişmelerin Coğrafi Bilgi Sistemlerine Etkisi. Harita Dergisi, 163, 1-16.
• Schönberger, V. M.- Cukier K. (2013). Büyük veri, yaşama, çalışma ve düşünme becerimizi dönüştürecek bir devrim, (Çev: B. Erol), Paloma Yayınları, İstanbul.
• Škerlavaj, M., Song, J. H., & Lee, Y. (2010). Organizational learning culture, innovative culture and innovations in South Korean firms. Expert systems with applications, 37(9), 6390-6403. https://doi.org/10.1016/j.eswa.2010.02.080
• Tuna, M., Bozkaya, B., Demir, K. D., & Koçaş, C. (2018). Büyük veri bazlı pazar bölümleme: müşterilerin alışveriş merkezi seçim çeşitlilik ve kategori seçim çeşitlilik davranışlarının kredi kartı harcamaları yönünden incelenmesi. Pazarlama İçgörüsü Üzerine Çalışmalar, 2(2), 57-68. https://dergipark.org.tr/tr/pub/somi/issue/42584/487057
• Yeşil, S., & Kaya, A. (2012). The role of organizational culture on innovation capability: An empirical study. International Journal of Information Technology and Business Management, 6(1), 11-25.
• Yıldız, B., & Sayın, B. (2020). Tedarik zinciri müşteri entegrasyonunun firma performansı üzerindeki etkisinde ürün inovasyon kapasitesinin aracı rolü. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1), 319-348. https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.683723.