THE EFFECT OF FINANCIAL RATIOS OF COMPANIES OPERATING IN THE ENERGY SECTOR ON THE STOCKS: PANEL DATA ANALYSIS

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 2, 305 - 322, 10.07.2023

İdris Adıgüzel

https://doi.org/10.31671/doujournal.1250512

Öz

The share deed plays an important role in the decision making of investors. Share deeds provide investors the opportunity to receive shares from the company and benefit from capital earnings. In case of damage to the company, investors will be common to loss and loss of capital. Share deeds are closely involved in the factors that affect the share deed to protect them from these risks and to minimize the risk due to their risky investment instrument.
In the mean time, there are microeconomic and macroeconomic factors that affect share prices. Since in the present study we discussed more than one periods of the enterprises, panel data analysis method was used as statistical method. Panel data analysis provides more data for the researchers. Thus, the number of observations and freedom increases and this, in turn, increases the accuracy and reliability of econometric estimates. In the current study, both microeconomic and macroeconomic factors affecting the share deed were used. Microeconomic factors used in the study included; liquidity rates, financial structure rates, activity rates, profitability rates, and stock market performance rates. Also macroeconomic factors used included. Inflation rates consisting of Gross National Product (GNP), oil price, exchange rate, interest rate, and gold price. During the 2002-2021 period, three-month balance sheet and income table data of the energy companies traded on Borsa İstanbul were used. As a result of the study, the direction of the relationship between microeconomic and macroeconomic factors and share deed price was determined using panel data analysis method.

Anahtar Kelimeler

Stock, Stock Price, Microeconomic Factors, Macroeconomic Factors, Panel Data Analysis

ENERJİ SEKTÖRÜNDE FAALİYET GÖSTEREN İŞLETMELERİN FİNANSAL RASYOLARININ PAY SENEDİ ÜZERİNDE ETKİSİ: PANEL VERİ ANALİZİ

Öz

Pay senedi, yatırımcıların karar vermesinde önemli rol oynamaktadır. Pay senetleri, yatırımcılarına firma karından pay alma ve sermaye kazancından yararlanma imkânı sağlamaktadır. Firmanın zarar etmesi halinde ise yatırımcıların zarara ortak olması ve sermaye kaybına uğramaları söz konusudur. Pay senetleri, riskli yatırım aracı olması sebebiyle yatırımcı bu risklerden korunmak ve riski minimum düzeye indirmek için pay senedini etkileyen etmenler ile yakından ilgilenir.
Pay senedi fiyatlarına etki eden mikroekonomik ve makroekonomik faktörler vardır. Çalışmada işletmelerin birden fazla dönemleri ele alındığı için istatiksel yöntem olarak panel veri analizi yöntemi kullanılmıştır. Panel veri analizi, araştırmacıya daha fazla çalışma imkânı sağlamaktadır. Böylece gözlem sayısı ve serbestlik derecesi artmaktadır. Bu da ekonometrik tahminlerin doğruluğunu ve güvenilirliğini artırmaktadır. Çalışmada, pay senedine etki eden hem mikroekonomik hem de makroekonomik faktörlerden yararlanılmıştır. Çalışmada kullanılan mikroekonomik faktörler; likidite oranları, finansal yapı oranları, faaliyet oranları, karlılık oranları ve borsa performans oranlarından oluşmaktadır. Çalışmada kullanılan makroekonomik faktörler ise; enflasyon oranı, gayri safi milli hasıla (GSMH), petrol fiyatları, döviz kuru, faiz oranı ve altın fiyatlarından oluşmaktadır. 2002-2021 döneminde Borsa İstanbul’da işlem gören enerji şirketlerinin üçer aylık bilanço ve gelir tablosu verilerinden yararlanılmıştır. Çalışmanın sonucunda, panel veri analiz yöntemi kullanılarak mikroekonomik ve makroekonomik faktörler ile pay senedi fiyatı arasında ilişkinin yönü tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

: Pay Senedi, Pay Senedi Fiyatı, Mikroekonomik Faktörler, Makroekonomik Faktörler, Panel Veri Analizi

Kaynakça

• Akdoğan, N., ve Tenker, N. (2004). Finansal tablolar ve mali analiz teknikleri. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Akgüç, Ö. (2017). Mali tablolar analizi. İstanbul: Arayış Basım ve Yayıncılık.
• Al-Qaisi, K. M. (2011). Predicting the profit per share using financial ratios. Asian Journal of Finance & Accounting, 3(1), 162–163.
• Alexakis, C., Patra, T., ve Poshakwale, S. (2010). Predictability of stock returns using financial statement information: Evidence on semi-dstrong efficiency of emerging Greek stock market. Applied Financial Economics, 20(16), 1321–1326. https://doi.org/10.1080/09603107.2010.482517
• Büyükşalvarcı, A. (2009). Finansal oranlar ile hisse senedi getirileri arasındaki ilişkinin analizi: İMKB imalat sektörü üzerine bir araştırma. Selcuk Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Derğisi, 48, 130–141.
• Cengiz, H., ve Püskül, A. S. Ö. (2016). Hisse senedi getirileri ve kârlılık arasındaki iİlişki: borsa istanbul endeksinde işlem gören işletmelerin analizi. Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(12), 295–295. https://doi.org/10.17828/yalovasosbil.289021
• Çevik, N. K. (2016). Borsa İstanbul’da faaliyet gösteren imalat şirketlerinin hisse senedi performansları ile finansal oranları arasındaki ilişki: Panel logit regresyon tahminleri. Sosyal Bilimler Metinleri Dergisi, 1, 25–41.
• Ege, İ., ve Bayraktaroğlu, A. (2009). İMKB şirketlerin hisse senedi getiri başarılarının lojistik regresyon tekniği ile analizi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 5(10), 139–158. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ijmeb/750692
• Fama, E. F., ve French, K. R. (1992). The Cross‐section of expected stock returns. The Journal of Finance, 47(2), 427–465. https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.1992.tb04398.x
• Güngör, B. ve Yerdelen K, B. (2015). Determination of the factors that affect share prices using dynamic panel data analysis. Kafkas University Economics and Administrative Sciences Faculty Journal of KAU IIBF, 6(9), 149–168.
• Kalaycı, Ş., ve Karataş, A. (2005). Hisse senedi getirileri ve finansal oranlar ilişkisi: IMKB’de bir temel analiz araştırması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 27. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mufad/395331
• Karaca, S. S., ve Başçı, S. E. (2011). Hisse senedi performansını etkileyen rasyolar ve İMKB 30 endeksinde 2001-2009 dönemi panel veri analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(3), 337–347.
• Kuwornu, J. K. M., ve Victor, O. (2011). Analyzing the effect of macroeconomic variables on stock market returns: Evidence from ghana. Journal of Economics and International Finance, 3(11), 605–615.
• Levin, A., Lin, C., ve Chu. C. (2002). Unit root test in panel data: Asympotic and finite-sample properties. Journal of Econometrics, 1–24.
• Lewellen, J. W. (2005). Predicting returns with financial ratios. SSRN Electronic Journal, August. https://doi.org/10.2139/ssrn.309559
• Ping-fu, L., ve Kwai-yee, C. (2016). Relationships between stock returns and corporate financial ratios based on a statistical analysis of corporate data from the hong kong stock market. Public Finance Quarterly, 61(1), 110–123.
• Sakarya, S. (2016). Determining the relation between financial performance and stock returns of energy companies on ISE with panel data analysis.Pressacademia, 3(1), 71–71. https://doi.org/10.17261/pressacademia.2016116537
• Tatoğlu, F. Y. (2020a). İleri panel veri analizi (4th ed.). İstanbul: Beta Yayın evi.
• Tatoğlu, F. Y. (2020b). Panel veri ekonometrisi (4th ed.). İstanbul: Beta Yayın evi.
• White, H. (1980). A heteroskedasticity-consistent covariance matrix estimator and a direct test for heteroskedasticity. Econometrica, 817–838.
• Wijaya, J. A. (2015). The effect of financial ratios toward stock returns among indonesian manufacturing companies. IBuss Management, 3(2), 261–271.
• Wongbangpoa, P., ve Sharma, S. C. (2002). Stock market and macroeconomic fundamental dynamic interactions: ASEAN-5 countries. Journal of Asian Economics, 13(1), 27–51.
• Yaman, S., Korkmaz, T., ve Açıkgöz, E. (2017). Pay getirilerine etki eden finansal oranların panel veri analiz yöntemi ile tespiti: BİST gıda firmaları üzerine bir uygulama. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(4), 2564–6931. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.295748