BAZI METEOROLOJiK FAKTORLERiN KUTAHYA'DAKi HAVA KiRLiLiGiNE ETKisi

Yıl 2003, Sayı: 004, 255 - 269, 15.09.2003

Ramazan Köse , Oğuzhan Erbaş

Öz

Ulkedeki hizlt nufus artist, carptk ve hizlt kentlesme, gelisen sanayi ve

i/gisizlik neden/eriy/e dayanilmaz boyut/ara ulasan cevre sorun/arz icinde,

hava kirliligi onemli bir yer teskil etmektedir. Hava kirliliginin olusumunda;

kullanilan yaku kalitesi, yakma teknikleri, tasitlar ve endiistriyel kuruluslar i/e

kir/enmenin dagtlimtnda etkili olan meteorolojik-topograjik sartlartn etkisi

bulunmaktadtr Bu caltsmada: son yillarda birinci derecede hava kirliliginin

yasandigi Kutahya if merkezine ait bazt meteorolojik parametre/er i/e S02 ve

partikiil madde (PM) derisimleri arasindaki istatistikse/ iliskiler

arastinlmisur. Gelistirilen 90k/U regresyon denklemlerinde; S02 ve PM

derisimleri bagimlt degisken olarak; meteorolojik parametre/er (sicakltk;

bastnc, ruzgar hizt, bulut yogunlugu, bagil nem, gunluk giines istnlari kalori

toplamt, yagllj miktari) ve bir gun onceki derisimler bagimsiz degiskenler

olarak secilmistir.

Anahtar Kelimeler

Meteorolojik Faktorler, Kütahya, Hava Kirliligi, S02, PM

Kaynakça

• [1] R. Kose, Kutahya iii 'nin Hava Kirliligine Alternatif Cozumler, SDD Muhendislik-Mimarhk Fakultesi, IX. Muhendislik Sempozyumu, Isparta, 71- 75, 1996.
• [2] G. Wolff, Air Pollution, Energy Technology and the Environment 1(1995), John Wiley & Sons, New York.
• [3] S. Kaytakoglu, F. Var ve S. Kara, Eskisehir 'de Hava Kirliligi ve Meteorolojik Klimatolojik Parametrelerle lliskisi, Yanma ve Hava Kirliligi Kontrolu IV. Ulusal Sempozyumu, s:77, Antalya, 1997.
• [4] A. Muezzinoglu, Hava Kirliligi ve Kontrolunun Esaslari, Dokuz Eylul Yaymlan, s:327, izmir, 2000.
• [5] N. Tiinay and K. Alp, Hava Kirlenmesi Kontrolii, istanbul Ticaret Odasi, Yaym No:36, s:I72, istanbul, 1996.
• [6] N. Unlu, A. Ata, and N. Eruslu, Foundry Air Emission Factors and Modeling, Environmental Quality and Environmental Engineering in the Middle East Region, p: 142-148, 1998
• [7] K. GUr, Y. BurdurIu and M. Bilgic, Effects of Some Meteorological Factors 011 the Air Pollution in Konya (Turkey), Proceedings of 1st International Workshop on Environmental Quality and Environmental Engineering in the Middle East Region, s:31-40, Konya,1998.
• [8] F. Var, Yoresel Hava Kalitesinin Modellenmesi ve Enerji Tasarrufu Oncelikli Onlem Paketlerinin Secimi ve Uygulanmastnda Kullantmt, Doktora Tezi, Osmangazi Universitesi, FBE, s:467, 1996.
• [9] H. Okutan, E. Kalafatoglu, ve M. TlfIS, Hava Kirliligi Kaynaklart ve Kontrolu, TOBiTAK Yayrm, s:273, Gebze-Kocaeli, 1993.
• [10] R. Kose, Yakma Sistemlerinin Hava Kirliligine Etkisi, Kutahya'da Hava Kirliligi Nedenleri ve Cozum Yollan Konferansi, s: 24-40, Ktitahya,1998.
• [11] Anonim, Kutahya jli Cevre Durum Raporu, s:291, Kutahya, 1999.
• [12] R. Kose, Kutahya'da Hava Kirliliginin Nedenlerinin Arasttrtlmasi ve azaltilmasina Yonelik cozumlerin Gelistirilmesi, DPO Arastirma Fonu Sonuc Raporu, Proje No:7, Kutahya, 2001.
• [13] Hava Kalitesinin Korunmast Yonetmeligi, 2 Kasim 1986 tarih ve 19269 sayih Resmi Gazete, Ankara, 1986.
• [14] Kutahya il Saglik Mudurlugu, 1995-2001 Ytllart Arast S02 ve Partikiil Madde Olcumleri, Kutahya, 2001.
• [15] Ktitahya Meteoroloji Mudtirlugu, 1940 - 2001 Ytllart Arast Meteorolojik Veriler. Ktitahya, 2001.
• [16] K. Ozdarnar, Paket Programlar ile lstatistiksel Veri Analizi, Kaan Kitabevi, s:535, istanbul, 1999.
• [17] R.V. Hogg and 1. Ledolter, Applied Statistics For Engineers and Physical Scientiscs, Macmillan Publishing Company, p:472, 1992.