TÜRKİYE’DE MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİNDEN YAPILAN EĞİTİM HARCAMALARININ EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Yıl 2023, Sayı: 11, 33 - 40, 23.06.2023

Fazlı Yıldız

https://doi.org/10.58627/dpuiibf.1294576

Öz

Eğitim sektörüne yönelik yapılan kamu harcamaları bir ülkede sürdürülebilir kalkınma ve refahın sağlanması açısından önemsenmektedir. Beşerî sermayenin gelişmesi açısından önemli alanlardan biri olarak kabul edilen eğitim harcamalarının ülkelerin ekonomik performansları üzerindeki olumlu etkisi olduğu teorik ve ampirik literatürdeki çalışmalarda belirtilmektedir. Bu açıdan eğitim harcamaları ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki, iktisat literatüründe yoğun ilgi gören uygulamalı çalışmalar arasında yer almaktadır. Bu çalışmada 2006Q1:2022Q4 dönemi için Türkiye ekonomisinde kamu kesiminin merkezi yönetim bütçesinden yaptığı eğitim harcamaları ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki ARDL yöntemiyle incelenmiştir. Analiz sonuçları Türkiye’de kamu eğitim harcamaları ile ekonomik büyüme arasında pozitif bir ilişki olduğunu göstermektedir. Ayrıca, nedensellik testi sonuçları kamu eğitim harcamaları ile ekonomik büyüme arasında çift yönlü bir nedensellik ilişkisinin varlığını göstermektedir. Araştırmanın bulgularına göre ARDL analizi ve FMOLS/DOLS tahmin sonuçları ile nedensellik testi sonuçları uyumludur. Araştırma bulguları Türkiye’de kamu kesimi tarafından eğitim harcamalarına daha fazla kaynak ayrılmasının ekonomik büyümeye olumlu yönde katkıda bulunacağına işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kamu Eğitim Harcamaları, Ekonomik Büyüme, ARDL Analizi

THE EFFECT OF EDUCATION EXPENDITURES MADE FROM THE CENTRAL GOVERNMENT BUDGET ON ECONOMIC GROWTH IN TURKEY

Öz

Public expenditures made for the education sector are important in terms of ensuring sustainable development and welfare in a country. It is stated in the theoretical and empirical literature that education expenditures, which is considered as one of the important areas for the development of human capital, have a positive effect on the economic performance of countries. In this respect, the relationship between education expenditures and economic growth is among the applied studies that attract great attention in the economics literature. In this study, the relationship between the education expenditures of the public sector from the central government budget and economic growth in the Turkish economy for the period 2006Q1:2022Q4 was examined by ARDL method. The results of the analysis show that there is a positive relationship between public education expenditures and economic growth in Turkey. In addition, the causality test results show that there is a bidirectional causality relationship between public education expenditures and economic growth. According to the findings of the research, the results of ARDL analysis and FMOLS/DOLS estimation with causality test results are compatible. Research findings indicate that the allocation of more resources to education expenditures by the public sector in Turkey will contribute positively to economic growth.

Anahtar Kelimeler

Public Education Expenditure, Economic Growth, ARDL Analysis

Kaynakça

• Altun, Y., İşleyen, Ş. ve Görür, Ç. (2018). Türkiye’de eğitim ve sağlık harcamalarının ekonomik büyümeye etkisi: 1999-2017. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 39, 223-244.
• Barro, R. J. (1991). Economic growth in a cross section of countries. The Quarterly Journal of Economics, 106(2), 407-443.
• Blankenau, W. F., Simpson, N. B. ve Tomljanovich, M. (2007). Public education expenditures, taxation and growth: Linking data to theory. American Economic Review, 97(2), 393-397.
• Bulutoğlu, K. (1988). Kamu ekonomisine giriş (4. Baskı). İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Chandra, A. (2011). Nexus between government expenditure o education an economic growth: Empirical evidences from India. Revista Românească pentru Educaţie Multidimensională, 6, 73-85.
• Demirgil, B. ve Sonkur, G. (2022). Türkiye’de kamu eğitim harcamaları ile ekonomik büyüme ilişkisi üzerine uygulamalı bir çalışma. Journal of Economics and Administrative Sciences, 23(4), 845-851.
• Durmuş, S. (2017). Eğitim harcamalarının ekonomik büyüme üzerine etkisi: ampirik bir çalışma. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 54(629), 9-18.
• Emeru, G. M. (2023). Effect of public expenditure on economic growth in the case of Ethiopia. Hindawi The Scientific World Journal, 2023, Article ID 9305196. https://doi.org/10.1155/2023/9305196.
• Fendoğlu, E. ve Gökçe Canpolat, E. (2021). Türkiye’de eğitim ve sağlık harcamaları ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Fourier yaklaşımı. Ekonomi, İşletme ve Maliye Araştırmaları Dergisi, 3(2), 203-216.
• Gümüş, S. (2005). Beşerî sermaye ve ekonomik kalkınma: Türkiye üzerine ekonometrik bir analiz (1960-2002). İstanbul: İktisadi Araştırmalar Vakfı.
• İğdeli, A. (2019). Ar-ge ve eğitim harcamalarının ekonomik büyüme üzerindeki etkisi: Türkiye örneği. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(3), 2517-2538.
• Kızılkaya, O. ve Koçak, E. (2014). Kamu eğitim harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi: Seçilmiş Oecd ülkeleri üzerine bir panel veri analizi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 6(1), 17-32.
• Maitra, B. ve Mukhopadhyay, C. K. (2012). Public spending on education, health care and economic growth in selected countries of Asia and the Pacific. Asia-Pacific Development Journal, 19(2), 19-48.
• Mercan, M. ve Sezer, S. (2014). The effect of education expenditure on economic growth: The case of Turkey. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 109, 925-930.
• Mukhtarov, S., Mammadov, I. ve Humbatova, S. (2020). Te relationship between government expenditures on education and economic growth: The case of Azerbaijan. Research in World Economy, 11(1), 195–201.
• Nută, A. C. C., Lupu, D. ve Nută, F. M. (2023). The impact of public education spending on economic growth in Central and Eastern Europe. An ARDL approach with structural break. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 36(1), 1261-1278.
• OECD (2022). Education at a glance 2022: OECD indicators. Erişim adresi: https://www.oecd.org/education/education-at-a-glance/.
• Pata, U. K. (2020). Türkiye’de eğitim ve ekonomik büyüme ilişkisi: Fourier-Shin eşbütünleşme testi”, Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 6(2): 175-190.
• Pesaran, M. H., Shin, Y. ve Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289–326.
• Rathanasiri, R. A. (2020). Impact of public education expenditure on economic growth in Sri Lanka: Evidence from econometric analysis. Journal of Management Matters, 7(1), 51-71.
• Serin, Ş. C. ve Demir, M. (2023). Does public debt and investments create crowding-out effect in Turkey? Evidence from ARDL approach. Sosyoekonomi, 31(55), 151-172.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2021). 2022- 2024 Dönemi bütçe hazırlama rehberi. Erişim adresi: sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2021/09/2022-2024_ButceHazirlamaRehberi-1.pdf.
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü (2023). Genel Yönetim Mali İstatistikleri, Merkezi Yönetim Bütçe İstatistikleri [Veri Seti]. https://muhasebat.hmb.gov.tr/merkezi-yonetim-butce-istatistikleri.
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı (2023). Millî eğitim istatistikleri örgün eğitim 2021/'22. Erişim adresi: http://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2022_09/15142558_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2021_2022.pdf. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (2023). Elektronik Veri Dağıtım Sistemi [Veri Seti]. https://evds2.tcmb.gov.tr/.
• Villela, R. ve Paredes, J. J. (2022). Empirical analysis on public expenditure for education, human capital and economic growth: Evidence from Honduras. Economies 10(10), 241. https://doi.org/10.3390/economies10100241.
• Yalçın, A. Z., Yılmaztürk, A. ve Yıldız, F. (2023). Kamu eğitim harcamalarının gelir eşitsizliğini azaltıcı etkisi: Seçilmiş Oecd ülkeleri örneği (2010- 2019). Yönetim Bilimleri Dergisi, 21(48), 248-274.
• Zoran, T. (2015). Analysis of the impact of public education expenditure on economic growth of European Union and BRICS. Economic Analysis, 48(1-2), 19-38.