DOĞU AKDENİZ’İN ARTAN PETROPOLİTİK ÖNEMİ VE TÜRKİYE’NİN KUZEY KIBRIS SİYASETİ

Yıl 2016, Sayı: 47, 18 - 35, 28.01.2016

Yavuz Cankara

Öz

Anadolu’nun doğal bir
uzantısı olan Kıbrıs adası, bulunduğu konum itibariyle, Türkiye’nin hem
güvenliğini, hem de Doğu Akdeniz siyasetini şekillendirmektedir. Adada Rum
nüfusun artışa geçmesi ve sistematik olarak Türk nüfusun azalmasıyla birlikte,
Türkiye, batı hattından sonra güney hattında da Rumlar tarafından kuşatıldığını
düşünmüştür. Bu nedenle adada hiç Türk kalmasa bile, Türkiye’nin bir Kıbrıs
siyaseti olmak zorundadır. Dahası adada dost ve müttefik Türklerin varlığı,
Türkiye’nin kendisini güvende hissetmesine neden olmaktadır. Bu nedenle
Türkiye, her zaman adada Türklerin de hakkının gözetildiği adilane ve kalıcı
bir barışın tesisinden yana bir tavır belirlemiştir. Ancak sorun çözümlenemeden
Rum tarafı Avrupa Birliği’ne üye olunca, tarafların müzakere masasına oturma
isteği azalmıştır. Bütün bunlara ek olarak, adanın etrafında işletilebilir
doğal kaynaklar bulununca, karmaşık Kıbrıs sorununa bir de bu durumdan
yararlanmak isteyen güçlerin politikaları eklenmiştir. Bu çalışmanın amacı
Kıbrıs’ın içine düştüğü bu karmaşık durumu taraflar açısından analiz etmektir. 

Anahtar Kelimeler

Kıbrıs, AK Parti, Rauf Denktaş

THE INCREASING IMPORTANCE OF THE EASTERN MEDITERRANEAN PETROPOLITIK AND TURKEY’S POLITICS OF NORTH CYPRUS

Öz

Cyprus Island which is a
natural extension of Anatolia, forms both the security and the Eastern
Mediterranean Policy of Turkey by its location. By having Greek population increased
and systematically having Turkish population decreased in the island, Turkey
has thought that it is surrounded also from the south border after west border.
For this reason, even if there is no Turk remained in the island, Turkey has to
have a Cyprus policy. Furthermore, existence of friendly and allied Turkish
population in the island causes Turkey to feel secure. Thus, Turkey always
adopted a manner in the favor of an equitable and permanent peace establishment
in the island where the rights of Turks are also guarded. However, once Greek
side became a member of European Union before the matter was solved, wills of
the parties to sit down at the negotiation table have decreased. In addition to
all these, when workable natural sources were found around the island, policies
of the powers who want to benefit from this situation have been added on this
complicated Cyprus issue. The aim of this study is to make an analysis of this
complicated situation in which Cyprus found itself, from the stand point of the
parties.

Anahtar Kelimeler

Cyprus, AK Party, Rauf Denktaş

Kaynakça

• Aksu, F. (2013). Doğu Akdeniz Deniz Yetki Alanları Sorunu ve Türkiye-AB İlişkileri, S. H. BAŞEREN (Y. Haz.), Doğu Akdeniz’de Hukuk ve Siyaset, Ankara: A.Ü.S.B.F. Yayınları, ss. 159-196.
• Akşam 2003, “Kıbrıs’ta Taviz Verilemez”, 09.01.2003.
• Altan, M. H. (1997). Kıbrıs’ta Hristiyanlaştırma-Rumlaştırma Hareketleri Ortodoks-Katolik Misyonerliği ve Türk Toplumu’na Yönelik Baskılar, Girne, b.e.y.
• Aytekin, H. (2000). Kıbrıs’ta Monarga (Boğaztepe) Ermeni Lejyonu Kampı, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Bila, F. (2002). “Erdoğan Kıbrıs Planına Sıcak”, Milliyet Gazetesi, 17.11.2002.
• BİLGESAM Rapor, (2013). Doğu Akdeniz’de Enerji Keşifleri ve Türkiye, İstanbul, Rapor No: 59.
• Bozkurt, İ. (2002). Kıbrıs’ın Tarihine Kısa Bir Bakış. İ. K. ÜLGER,  E. EFEGİL (Ed.), AB ve Kıbrıs Bugünü ve Geleceği, İstanbul: Gündoğan Yayınları, ss. 33-43.
• Cumhuriyet, 2002a, “Erdoğan Atina’yı Memnun Etti”, 06.11.2002.
• Cumhuriyet, 2002b, “Annan Planı Masaya Yatırıldı”, 12.11.2002.
• Cumhuriyet, 2002c, “Talat: Şikayeti Bırakıp Masaya Oturmak Gerek”, 28.11.2002.
• Cumhuriyet, 2003a, “Kıbrıs’ta Çözüm İçin 2 ay”, 14.12.2003.
• Cumhuriyet, 2003b, “AKP, Denktaş’la İpleri Koparıyor”, 02.01.2003.
• Efegil, E. (2003). Temel Konular Işığında Annan Belgesi’nin Analizi, İstanbul: Gündoğan Yayınları.
• Fırat, M. (2014). “1945-1960: Yunanistan’la İlişkiler”, B. ORAN (Ed.), Türk Dış Politikası Kurtuluş Savaşı’ndan Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, Cilt: 1, İstanbul: İletişim Yayınları, 19. Baskı, 2014, ss. 576-614.
• Gürel, Ş. S. (1984). Kıbrıs Tarihi (1878-1960) Kolonyalizm, Ulusçuluk ve Uluslararası Politika, Cilt I, b.y.y., Kaynak Yayınları.
• Harp Akademileri, (1995). Kıbrıs’ın Dünü-Bugünü-Yarını, İstanbul.
• Hürriyet, 2002a,“Kıbrıs’ta 30 Sıcak Gün”, 12.11.2002.
• Hürriyet, 2002b,“Gürel’den Annan’a Bombardıman”, 15.11.2002.
• Hürriyet, 2003,“Kıbrıs’ı İlhak ve Entegrasyon Bitti”, 09.01.2003.
• Hürriyet, 31 Mart 2004, s. 18.
• İsmail, S. (1992). 100 Soruda Kıbrıs Sorunu, b.y.y., b.e.y.
• Kızılyürek, N. (2002). Milliyetçilik Kıskacında Kıbrıs, İstanbul: İletişim Yayınları.
• KKTC Dışişleri Bakanlığı Resmi Web Sitesi, (2014). Akdeniz’de Kıta Sahanlığı Sınırlandırması Anlaşması Hakkında Basın Açıklaması, 2 Mayıs 2014, http://mfa.gov.ct.tr/tr/akdenizde-kita-sahanligi-sinirlandirmasi-anlasmasi-hakkinda-basin-aciklamasi/, (Erişim Tarihi: 12.01.2016).
• KKTC Dışişleri ve Savunma Bakanlığı Enformasyon Dairesi Resmi Web Sitesi, http://www.trncpio.org/turkce/dosyalar/Kibris%20Turklerinin%20Kokeni.htm (Erişim Tarihi: 11.10.2002).
• Milliyet, 2002, “İşgal Açıklaması Atina’yı Sevindirdi”, 18.12.2002
• ORSAM Rapor, (2013). Kabotaj, Münhasır Ekonomik Bölge, Petrol Ve Doğal Gaz Haklarımız, Rapor No: 33.
• Pala, E. (2003). “AB’ye Endeksli Kıbrıs Politikası”, Hürriyet Gazetesi, 11.12.2003, http://www.hurriyetim.com.tr, (Erişim Tarihi: 11.01.2016).
• Posta, 2002, “Rasmussen: Kıbrıs Ayrı, Tarih Ayrı”, 11.12.2002.
• Radikal, 2002,“AB İlk Gün Türkiye’nin Hızını Kesti”, 13.12.2002.
• Radikal, 2003, “İkinci Roketleme Hareketi”, 19.03.2003.
• Soysal, M. (2002). “Cümbür Cemaat Sıkboğaz”, Cumhuriyet Gazetesi, 15.11.2002.
• Şimşir, B. N. (2004). AB, AKP ve Kıbrıs, b.y.y., Bilgi Yayınevi, 2. Basım.
• Tarakçı, N. (2013). Mesele Mısır ve Suriye Değil: Doğu Akdeniz, 02.09.2013, http://tasam.org/tr-TR/Icerik/5077/mesele_misir_ve_suriye_degil_dogu_akdeniz, (Erişim Tarihi: 12.01.2016)
• Ulus, T. (2003). Son Birleşmiş Milletler Anlaşması ile “Kıbrıs” Nereye Gidiyor!, Kıbrıs Mektubu, Cilt: 16, No. 1, Ocak-Şubat 2003, ss. 46-53.
• http://www.cna.org.cy/webnewsTR.asp?a=58d9539503e44418b728b123ac8addbd, (Erişim Tarihi: 12.01.2016)
• https://www.basbakanlik.gov.tr/Forms/_Global/_Government/pg_CabinetHistory.aspx, (Erişim Tarihi: 10.10.2015)
• https://www.akparti.org.tr/upload/58inci-hukumet-programi, (Erişim Tarihi: 10.10.2015).
• http://secim.ntv.com.tr/, (Erişim tarihi: 10.01.2016).
• http://www.milliyet.com.tr/tayyip-erdogan, (Erişim Tarihi: 10.10.2015)
• http://www.ab.gov.tr/index.php?p=34197&l=1, (Erişim Tarihi: 10.10.2015).
• http://www.akparti.org.tr/beyanname.doc, (Erişim Tarihi: 10.10.2015).