HANEHALKLARI SATIN ALMA KRİTERLERİNİN ANALİZİ: MULTİNOMİNAL LOJİSTİK REGRESYON YAKLAŞIMI

Yıl 2014, XIV. Uluslararası Ekonometri Yöneylem Araştırması ve İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı, 163 - 176, 01.10.2014

Mahmut Zortuk , Eylem Koç , Seyhat Bayrak

Öz

Consumers exhibit
different the purchase behaviour in the buying process. One of the most
important reasons of this is differences of variable purchase criteria for
customers profile. Therefore, nowadays the intensive competition existing among
the companies are intended considering the factors which are affected the
customer’s purchase criteria to develop the product and present difference of
product.

In the study, revealing of
consumer profile is intended for households who live in central district of Kütahya of Inner Aegean
Region. For that purpose, a questionairre was applied so demographic and
socioeconomics properties which affect to purchase criteria of customers was
determined by using multinomial logistic regression analysis. According to model
estimation and test results, the important factors of affecting the purchase
criteria are determined education level of household head and total monthly
income. The findings will provide priori informations to managers for solutions
of managerial decision problems of companies and developing of public
investment.

Anahtar Kelimeler

Consumer behaviours, Purchase criteria, Multinomial Logistic Regression, Households

HANEHALKLARI SATIN ALMA KRİTERLERİNİN ANALİZİ: MULTİNOMİNAL LOJİSTİK REGRESYON YAKLAŞIMI

Öz

Satın
alma sürecinde tüketiciler farklı satın alma davranışlarında bulunurlar. Bunun
en önemli nedenlerinden biri tüketici profiline göre değişen satın alma
kriterlerinin farklılığıdır. Dolayısıyla, günümüzde yoğun rekabet ortamında
başarılı olmak isteyen işletmeler, tüketicilerin satın alma kriterlerinde
etkili olan faktörleri dikkate alarak ürün geliştirmeyi ve ürünün farklılığını
ortaya koymayı amaçlamaktadırlar.

Çalışmada,
İç Ege Bölgesi Kütahya ili Merkez ilçede yaşayan hane halkları için tüketici
profilinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaçla, bir anket uygulanmış ve
satın alma kriterlerinde etkili olan demografik ve sosyo-ekonomik özellikler
multinominal lojistik regresyon analizi kullanılarak belirlenmiştir.  Model tahmini ve test sonuçlarına göre satın
alma kriterlerini etkileyen en önemli faktörlerin hane reisinin eğitim düzeyi
ve hanenin toplam aylık geliri olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen
bulgular, işletmelerin yönetsel karar problemlerinin çözümünde ve kamusal
yatırımların geliştirilmesinde yöneticilere önsel bilgiler sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Tüketici davranışları, Satın Alma Kriterleri, Multinominal Lojistik Regresyon, Hanehalkları

Kaynakça

• Agrestı, A. (2002). Categorical Data Analysis. Canada: Wiley&Sons Publications.
• Ayas, N. (2012). Marka Değeri Algılamalarının Tüketici Satın Alma Davranışı Üzerine Etkisi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 163-182.
• Bentz, Y., & Merunka, D. (2000). Neural Networks and The Multinominal Logit For Brand Choice Modelling: A Hybrid Approach. Journal Of Forecasting, 177-200.
• Cameron, C., & Trıvedı, P. (2010). Microeconometrics Using Stata. Texas: Stata Press.
• Demir, Y., & Armağan, G. (2013). Aydın'da Hanehalklarının Gıda Tüketim Talebi Ekonometrik Analizi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 97-107.
• Doğan, H., Gürler, A., Gökrem, D. (2013). Toakta İli Merkez İlçedeki Polis Memurlarının Tüketici Davranışlarının Belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 31-40.
• Duquenne, M.-N., & Vlontzos, G. (2012). The Greek Olive Oil Market and The Factor Affecting It. Discussion Paper Series, 61-82.
• Durmaz, Y., Oruç, R., & Kurtlar, M. (2011). Kişisel Faktörlerin Tüketici Satın Alma Davranışlarına Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 114-133.
• Güriş, S., Metin, N., & Çağlayan, E. (2007). The Brand Choice Model Of Wine Consumers: A Multinominal Logit Model. Quality&Quantity, 447-460.
• Harrell, F. E. (2002). Regression Modeling Strategies: With Applications to Linear Models, Logistic Regression and Survival Analysis . New York: Springer.
• Hosmer, D., Lemeshow, S., Sturdıvant, R. (2013). Applied Logistic Regression. Canada: Wiley&Sons Publications. İslamoğlu, A. H. (1996). Aile İçinde Kullanılan Dayanıklı Tüketim Mallarının Satın Alma Karar Sürecinde Aile Üyelerinin Rolleri Malların Niteliğine Göre Değişiyor Mu? Pazarlama Dünyası, 24-30.
• Long , J., & Freese, J. (2001). Regression Models For Categorical Dependent Variables Using Stata. Texas: Stata Press.
• Menon, B., & Raj V.P., J. (2012). Logistic Regression Modeling For Consumer Purchase Behaviour Of Passenger Cars. AIMA Journal of Management & Research , 29-58.
• Özdemir, G. Z. (2013). Tüketici Güveninin Tüketim Harcamaları İle İlişkisi ve Öngörü Gücü: Türkiye Örneği. Ankara: Uzmanlık Yeterlilik Tezi, T.C. Merkez Bankası İletişim ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü.
• Şengül, S., & ŞigezE, Ç. (2013). Türkiye'de Hane Halkı Tüketim Harcamaları: Pseudo Panel Veri İle Talep Sisteminin Tahmini. International Conference On Eurasian Economies, (s. 279-288). St. Petersburg, Russia.
• Tarı, R., & Pehlivanoğlu, F. (2007). Kocaeli İlinde Tüketici Davranışlarının Gelir-Harcama Grupları İlişkisi Açısından Analizi (Tüketim Harcama Profili). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 192-210.
• Washıngton, S., Karlaftıs, M., Mannering, F. (2003). Statistical and Econometric Methods For Transportation Data Analysis. Boca Raton FL.: CRC Press.
• Yücel, N., & Yücel , A. (2011). Tüketicilerin Sosyo-Ekonomik Özellikleri İle Mağaza Markalı Ürünlere Yönelik Satın Alma Davranışları Arasındaki İlişki. C.Ü. İ.İ.B.F. Dergisi, 1-19.