GÜMRÜK BİRLİĞİ SONRASINDA TÜRKİYE'DE DIŞA AÇIKLIK VE SANAYİLEŞME

Yıl 2007, Sayı: 17, - , 20.06.2015

Özgür Tonus

Öz

Türkiye ve Avrupa Birliği arasındaki Gümrük Birliği, 1980 yılında başlayan ticarî serbestleşme sürecinin önemli bir aşamasını oluşturmaktadır. 1990’lı yılların sonlarına doğru küresel ekonomideki gelişmeler ve Türkiye’nin izlediği yapısal uyum programları serbest ticaret ortamında imalat sanayi için dönüşüm ortamı yaratmıştır. 2000’li yıllarda imalat sanayinin üretim hacminin ve ihracatının artmasına rağmen ekonomi içindeki nisbi ağırlığının değişmemesi sanayileşme süreci açısından sorgulanmalıdır. Bu çalışmada 1996–2006 döneminde, Avrupa Birliği ile Türkiye arasındaki ticaret ile imalat sanayi göstergeleri arasındaki ilişki araştırılmıştır

Anahtar Kelimeler

Gümrük Birliği, ticari serbestleşme, sanayileşme, Türkiye imalat sanayi

GÜMRÜK BİRLİĞİ SONRASINDA TÜRKİYE'DE DIŞA AÇIKLIK VE SANAYİLEŞME

Öz

The Customs Union between Turkey and the European Union was the milestone to complete the process of trade liberalization, which had already started in the early 1980s. Global economic environment and Turkey’s Structural Adjustment Programs, which has been supervised by International Monetary Found, had created transformation stage of Turkish manufacturing industry in the trade liberalization period in the late 1990s. The sector’s relative size to GDP has not changed remarkably during the last decade, while the Turkish manufacturing sectors production and export capacity have been growing. In this paper, we try to analyse the causal relationship between trade with European Union and Turkish manufacturing sector indicators over the period of 1996-2006

Anahtar Kelimeler

Customs Union, trade liberalization, industrialization, Turkish manufacturing industry

Kaynakça

• Agenor P., Üçer M. ve McDermott J. (1997). Fiscal Imbalances, Capital Flows and the Real Exchange Rate: The case of Turkey, IMF Working Paper, No: 97/1.
• Bağımsız Sosyal Bilimciler (2006). IMF Gözetiminde On Uzun Yıl: 1998– 2008 Farklı Hükümetler Tek Siyaset, BSB 2006 Yılı Raporu, http://www.bagimsizsosyalbilimciler.org/Yazilar_BSB/ BSB2006_Final.pdf, (Erişim: 15 Haziran 2006).
• Bekmez S. (2002). “Sectoral Impacts of Turkish Accession to the European Union”, Eastern European Economics, 40 (2), ss. 57–84.
• Cizre Ü. ve Yeldan E. (2005). “Turkey: Economy, Politics and Society in the Post-Crisis Era”, Review of International Political Economy, Vol. 12, No: 3, ss. 387–408.
• Dasgupta S. ve Singh A. (2006). Manufacturing, Services and Premature De- Industrialization in Developing Countries: A Kaldorian Emprical Analysis, University of Cambridge, Centre for Business Research Working Paper, No: DPT (2006). Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007–2013), DPT yayınları, Ankara.
• Ertuğrul A. ve Selçuk F. (2001). “A Brief History of the Turkish Economy, 1990–2000”, Russian and East European Finance and Trade, Vol 10, No.37, ss. 6–28.
• Erzan R. ve Filiztekin A. (1997). “Competitiveness of Turkish SMEs in the Customs Union”, European Economic Review, 41, ss. 881–892.
• Harrison G., Rutherford T. ve Tarr D. (1997). “Economic implications for Turkey of a Customs Union with the European Union”. European Economic Review, Vol. 41(3–5), Elsevier, ss. 861–870.
• Hartler C. ve Laird S. (1999). The EU Model and Turkey - A Case for Thanksgiving?, World Trade Organization: Staff Working Paper, TPRD-99- 01.
• Karluk S. Rıdvan (2005a). Avrupa Birliği ve Türkiye, 8. baskı, Beta Yayınları, İstanbul.
• Karluk S. Rıdvan (2005b). Türkiye Ekonomisinde Yapısal Dönüşüm, 10. baskı, Beta Yayınları, İstanbul.
• Kaya Y. (1998). Sermaye Hareketleri ve Kısa Vadeli Sermaye Hareketlerinin Modellenmesi, Ankara: DPT Yayınları, No: 2487.
• Mercenier J. ve Yeldan E. (1997). "On Turkey’s Trade Policy: Is a customs union with Europe enough?", European Economic Review, No. 41, ss. 871- 880.
• Neyaptı B., Taşkın F. ve Üngör M. (2003). “Has European Customs Union Agreement Really Affected Turkey's Trade?” METU International Conference in Economics IV, 06–09 September 2003, Ankara.
• Öniş Z. ve Bakır C. (2005). “Turkey’s Political Economy in the Age of Financial Globalization: The Significance of the EU Anchor”, Yayımlanmamış
• (Erişim: 6 Ekim 2006)
• Rodrik D. (1990). Premature Liberalization, Incomplete Stabilization: The Ozal Decade in Turkey, NBER Working Paper, No: W3300.
• Rowthorn R. ve Ramaswamy R. (1997). Deindustrialization: Causes and Implications, IMF Working Paper, WP/97/42.
• Soğuk H. (2002). Gümrük Birliği’nin Türkiye Ekonomisine Etkileri, İstanbul: İKV Yayınları No: 159.
• Soyak A. (2005). “AB Sürecinde Türkiye Sanayi Politikası Üzerine Eleştirel Bir Yaklaşım”, TMMOB Ölçü Dergisi, Aralık, ss. 61–69.
• Sönmez M. (2005). Türkiye’nin Dış Ticaretinin Sektörel Analizi: 2000– 2004, Ege Bölgesi Sanayi Odası Yayını.
• Şenses F. ve Taymaz E. (2003). Unutulan Bir Toplumsal Amaç: Sanayileşme Ne Oluyor? Ne Olmalı? ERC Working Papers in Economics, 03/01.
• Şıklar İ. ve Tonus Ö. (2006). “Is it Possible to Deindustrialize before Industrialization?
• http://home.anadolu.edu.tr/~otonus/pub/deindustrialization.pdf Turkish
• TEPAV (2006). Büyüyen Sektörlerin artan İthalatı ve Cari Açığa İlişkin Gelişmeler, TEPAV Ekonomi Politika Notları, http://www.tepav.org.tr/ (Erişim: 15 Şubat 2006)
• TUSİAD (2003). Avrupa Birliği'ne Uyum Sürecinde Gümrük Birliği'nin Dış Ticarete Etkileri, Yayın No. 364.
• Türkan E. (2006). Üretimde Üretimin İthalat ve İhracat Bağımlılığı, TCMB Working Papers.
• UNCTAD (2003). Trade and Development Report: Capital Accumulation, Growth and Structural Change, New York: United Nation’s Pub.
• Yeldan E. (2001). Küreselleşme Sürecinde Türkiye Ekonomisi: Bölüşüm, Birikim, Büyüme. İletişim Yayınları, İstanbul.
• Yeldan E. (2006). “İşgücü Piyasalarında Yapısal Dönüşüm”, Cumhuriyet, 29 Mart 2006.
• Yeldan E. ve Köse A. H. (1998). “Turkish Economy in the 1990’s: An Assessment of Fiscal Policies, Labor Markets and Foreign Trade”, New Perspectives on Turkey, No: 18, ss. 51 – 78.
• Yeldan E. ve Özlale Ü. (2004). “Measuring Exchange Rate Mis-alignment in Turkey”, Applied Economics, 36: 1839–1849.
• Yentürk Nurhan (1999). “Short-term Capital Inflows and their Impact on Macroeconomic Structure: Turkey in the 1990s” The Developing Economies, Vol. 37-38, ss. 89–113.
• Yılmaz B. (2003). Turkey's competitiveness in the EU: Turkey and the Candidate Countries. Berlin: Eastward Enlargement of the Euro-zone Working Papers, No:12.
• http://home.ku.edu.tr/~zonis/ONIS_BAKIR.pdf, The Case”, Yayımlanmamış makale,