ISO Sertifikalarının İşletme Performansına Etkisi: BİST İşletmeleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama

Yıl 2020, Sayı: 66, 114 - 125, 26.10.2020

Şerife Önder , Ahmet Ağca

Öz

Uluslararası Standartlar Örgütü (International Standardization Organization– ISO) işletmelerin küresel rekabet ortamında kalite odaklı rekabet edebilmeleri için kurumsal uygulamalar geliştiren bir kurumdur. İşletmeler kurum imajı ve saygınlığı, rekabet avantajı gibi farklı nedenlerle ISO’nun yayınlamış olduğu standartları belgelendirmekte ve karşılığında işletme performansının artmasını beklemektedirler.
Bu çalışmanın amacı, işletmelerin sahip olduğu ISO sertifikalarının, işletmelerin karlılığına bir etkisinin bulunup bulunmadığını incelemektir. Borsa İstanbul 100 Endeksinde yer alan işletmelerin örneklem olarak belirlendiği bu çalışmada, Parametrik Olmayan Tekniklerden Mann-Whitney Testi ile analiz gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın sonucunda örneklemde yer alan işletmelerin en fazla sahip olduğu ISO sertifikasının ISO 9001 olduğu tespit edilmiştir. İşletmelerin en az sahip olduğu ISO sertifikası ise ISO 14064 olarak belirlenmiştir. Ayrıca karlılığa en yüksek etki eden sertifikanın ISO 50001 olduğu belirlenmiş ve karlılığı en az etkileyen sertifikanın ise ISO 27001 olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İşletme Performansı, Karlılık, ISO9001, ISO Sertifikaları, Parametrik Olmayan Testler

Impacts of ISO Certification on Firm Performance: An Empirical Analysis on BİST Firms

Öz

International Standardization Organization is an institution that develops corporate practices to enable businesses to compete in quality in a global competitive environment. Businesses document the standards issued by ISO for different reasons, such as corporate image and reputation, competitive advantage, and expect to increase firm performance in return.
The aim of this study is to examine whether the ISO certificates of the firms have an effect on the profitability of the firms. In this study, which is determined as the sample of the firms in the Borsa İstanbul 100 Index, the analysis was carried out with the Mann-Whitney Test of Nonparametric Techniques. As a result of the study, it is determined that the ISO certificate that the enterprises have the most is ISO 9001. ISO 14064 is the minimum ISO certification of the enterprises. It is determined that ISO 50001 certificate has the highest impact on profitability while ISO 27001 certificate has the least effect on profitability.

Anahtar Kelimeler

Business Performance, Profitability, ISO 9001, ISO Certificates, Nonparametric Test

Kaynakça

• Adıgüzel, O., & Aydınlı, C. (2016). ISO 9001 Kalite yönetim sisteminin bilişim sektöründe faaliyet gösteren firmaların işletme performansı üzerine etkileri: Ankara ili örneği. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12, 365-383.
• Alber, N., & Nabil, M. (2015). The impact of information security on banks’ performance in Egypt. International Journal of Economics and Finance, 7(9), 219-225.
• Ayrıçay, Y. U., Mustafa, U., & Yaşar, Ö. (2009). Kalite yönetim uygulamalarının finansal performans üzerine etkisi: Ampirik bir analiz. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 42, 169-179.
• Bastianonı, S., Marchı, M., Dario, C., Casprını, P., & Pulsellı, F. M. (2014). The connection between 2006 IPCC GHG inventory methodology and ISO 14064-1 certification standard – A reference point for the environmental policies at sub-national scale. Environmental Science and Policy, 4, 97-107.
• Bugay, F. (2015). Kalite yönetim sistemlerinin Türkiye’deki geleceği. Yüksek lisans projesi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Cândıdo, C. J. F., Coelho, L. M. S., & Peixınho, M. T. R. (2016). The financial impact of a withdrawn ISO 9001 certificate. International Journal of Operations & Production Management, 36(1), 23-41.
• Corbett, J. C., Montes-Sancho, M., & Kirsch, D. (2005). The financial impact of ISO 9000 certifiation in the United States: An empirical analysis. Management Science, 51(7), 1046-1059.
• Çağlayan, E. (2017). ISO 16949 kalite yönetim sisteminin otomotiv sektöründeki yeri. Yüksek lisans tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Gopalakrıshnan, B., Ramamoorthy, K., Crowe, E., Chaudharı, S., & Latif, H. (2014). A structured approach for facilitating the implementation of ISO 50001 standard in the manufacturing sector. Sustainable Energy Technologies and Assessments, 7, 154-165.
• Hernandez-Vivanco, A., Domingues, P., Sampaio, P., Bernardo, M., & Cruz-Cázares, C. (2019). Do multiple certifications leverage firm performance? A dynamic approach. International Journal of Production Economics, 218, 386-399.
• Hughes, S., & Karapetrovıc, S. (2006). ISO 10002 complaints handling system: A study. International Journal of Quality & Reliability Management, 23(9), 1158-1175.
• International Organization for Standardization (ISO) .(2016). Survey. Retrived from http://isotc.iso.org/livelink/livelink/fetch/8853493/8853511/8853520/18808772/00._Executive_summary_2016_Survey.pdf?nodeid=19208898&vernum=-2
• Karagöz, Y. (2010). Nonparametrik tekniklerin güç ve etkinlikleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(33), 18-40.
• Karim, A. (2015). ISO Certification and financial performance: A review. The Journal of Global Business Management, 11(2), 32-38.
• Kutlu, S., & Duran, C. (2010). Sanayi işletmelerinde toplam kalite yönetimi ve ISO 9000 uygulamalarının performans üzerine etkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28, 239-252.
• Lafuente, E., & Abad, J. (2018). Analysis of the relationship between the adoption of the OHSAS 18001 and business performance in different organizational contexts. Safety Science, 103, 12-22.
• Li, S. H., Yen, C. D., Chen, S. C., Chen, P. S., Lu, W. H., & Cho, C. C. (2015). effects of virtualization on information security. Computer Standards and Interfaces, 42, 1-8.
• Saizarbitoria, H., Iñaki, D., Gavin, P. M., & Molina-Azorin, J. F. (2011). ISO 14001 certification and financial performance: Selection-effect versus treatment-effect. Journal of Cleaner Production, 19(1), 1-12.
• Sıougle, E., Economıdou, C., Drıvas, K., & Dımelıs, S. (2016, July). Does ISO 9000 certification matter for firm performance? A group matched analysis of Greek listed firms. Paper presented at 15th Conference on Research on Economic Theory and Econometrics, Tinos. Retrieved from http://www2.aueb.gr/conferences/Crete2016/Papers/Siougle.pdf.
• Sümer, K., & Gül, S. (2013). ISO ve EFQM kalite yönetim sistemlerinin karşılaştırılması: Literatür araştırması. Akademik Bakış Dergisi, 36, 1-20.
• Wenlong, H., Liu, C., Lu, J., & Cao, J. (2015). Impacts of ISO 14001 adoption on firm performance: Evidence from China. China Economic Review, 32, 43-56.