1635 Revan ve 1638 Bağdat Seferlerinde Kütahya Sancağı’nın Savaşa Katkısı

Yıl 2021, Sayı: 67, 252 - 270, 28.01.2021

Süleyman Polat

https://doi.org/10.51290/dpusbe.833135

Öz

Osmanlı Devleti’nin en önemli eyaletlerinden biri ve Anadolu Beylerbeyliğinin yönetim merkezi olan Kütahya, aynı zamanda 17. Yüzyılın ilk yarısında Batı Anadolu’da 29 kazanın bağlı olduğu bir sancak merkeziydi. Kütahya bu idarî konumuna bağlı olarak, Osmanlı Devleti’nin idarî ve malî her türlü organizasyonunda önemli roller üstlenmişti. Bununla beraber, devletin tüm birimlerinin katkı sağladığı ve bekası için en elzem faaliyet sefer organizasyonlarıydı. Dolayısıyla bu organizasyonun başarılı olabilmesi için sefer bölgesindeki tüm taşra birimlerinin tam desteği gerekmişti. Nitekim IV. Murat döneminde organize edilen Revan ve Bağdat seferlerinde de Osmanlı Devleti’nin tüm birimlerinin topyekün katkı sağladığı bir organizasyon yapılmıştı. Öyle ki bu çalışma Kütahya Sancağı’nın bu seferlere yaptığı katkı üzerinde yoğunlaşmaktadır. Özellikle, sefer bölgesinde olan diğer sancaklar gibi, menzil organizasyonuna ve ordunun ileri harekâtı esnasında Kütahya Sancağı tebaasının katkısı ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kürahya Sancağı,, Revan Seferi,, Bağdat Seferi,, IV. Murat

Contrıbutıon of Kütahya Sanjak in the Military Campaigns of Revan 1635 and Baghdad 1639

Öz

Having been one of the most important states of the Ottoman Empire and administration centre of Anatolian Province, Kütahya was also a sanjak centre to which 29 districts were affiliated to in the first half of the 17th century. Due to this administrative position, Kütahya took important roles in any administrative and financial organisation of the Ottoman Empire. In addition, the primary compulsory activity, to which all units of government contributed voluntarily or due to their responsibilities, regarding the political goals set by the government was campaign organisations. Accordingly, full support of all provincial units in any campaign region was necessary for a successful campaign organisation. In this regard, in the Revan and Baghdad campaigns organized during the period of Murat IV, organizations were also made in which all units of the Ottoman Empire contributed altogether. In this examination made especially based on archive records, the contribution of Kütahya Sanjak to the afore-mentioned wars was subjected regarding the tax in-kind collected from the districts of Kütahya Sanjak during the campaigns.

Anahtar Kelimeler

Sanjak of Kütahya, Bağdat Campaign, Revan Campaign, Murat IV

Kaynakça

• Bab-ı Defteri, Mevkufat Kalemi Dosya Tasnifi (D.MKF), 4/101.
• Maliyeden Müdevver Defterleri (MAD) 4443, MAD 4347.
• Bâb-ı Defteri, Mevkufat Kalemi Defterleri (D.MKF.d) 27447.
• Gökbilgin, T. (1987). Kütahya. MEB İslam Ansiklopedisi içinde (C.6, ss. 1118-1126). İstanbul: MEB Yayınları.
• Güçer, L. (1964). XVI-XVII asırlarda Osmanlı İmparatorluğu’nda hububat meselesi ve hububattan alınan vergiler. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayınları.
• İnalcık, H.(2000). Osmanlı İmparatorluğu’nun sosyal ve ekonomik tarihi (1300-1600) ( H. Berktay, Çev.). (Cilt I). İstanbul: Eren Yayıncılık.
• Kallek, C. (2002). Kile. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi içinde (C. 25, ss. 568-571). Ankara: TDVİAM.
• Küpeli, Ö. (2014). Osmanlı-Safevi münasebetleri. İstanbul: Yeditepe Yayınları.
• Polat, S. (2013). Osmanlı taşrasında bir celali yıkımının izleri: Tavil Halil’in Kütahya (kazaları) baskını ve sosyo-ekonomik yansımaları. Gazi Akademik Bakış, 6(12), 35-50.
• Polat, S. (2015). IV. Murat’ın Revan seferi organizasyonu ve stratejisi. Ankara: ATASE Yayınları.
• Polat, S. (2018). Osmanlı Devleti’nde nüzul vergisinin teşkili ve gelişimi: XVI-XVII. yüzyıllarda Osmanlı ekonomisini nüzul vergisi üzerinden değerlendirmek. Belleten, LXXXII(295), 829-862.
• Uzunçarşılı, İ. H. (1932). Kütahya şehri. İstanbul: İstanbul Devlet Matbaası Yayınları.
• Uzunçarşılı, İ. H. (1987). Germiyanoğulları. MEB İslam Ansiklopedisi içinde (C.4, ss. 767-770.) İstanbul: MEB Yayınları.
• Ünal, T. (2001). IV. Murat ve Bağdat seferi. İstanbul: Berikan Yayınları.
• Varlık, M. Ç. (1974). Germiyan-oğulları tarihi. Ankara: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
• Varlık, M. Ç. (1987). XVI. yüzyıl Osmanlı idari teşkilatında Kütahya. Marmara Üniversitesi Türklük Araştırmaları Dergisi, 2, 201-239.
• Yans, K. (1977). IV. Murad devrinde Osmanlı-Safevî münasebetleri. Yayımlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Osmanlı Müesseseleri ve Medeniyeti Tarihi Kürsüsü, İstanbul.
• Yıldız, H. D. (1982-1983). Kütahya’nın tarihçesi. O. Aslanapa (Ed.), Atatürk’ün doğumunun 100 yılına armağan Kütahya içinde (ss. 35-51). İstanbul: Formül Matbaası.