Özel Yaşam ve Kamusal Alanın Sınırları: Drone Gazeteciliği, Özel Yaşama Müdahale midir?

Yıl 2023, Sayı: 78, 399 - 409, 25.10.2023

Kubilay Çelik

https://doi.org/10.51290/dpusbe.1353260

Öz

Dünyanın hemen her yanında olduğu gibi, ülkemizde de “Kamusal Alan” ile “Özel Alan” konusu sürekli tartışılmaktadır. Bu durum medyada da sıkça tartışılmaktadır. Geleneksel Medya (gazete, radyo ve televizyon) döneminde de tartışılan bu konu, Yeni Medya dediğimiz “İnternet”in ortaya çıkması, daha sonraki yıllarda buna Sosyal Medya’nın eklenmesi ve son yıllarda da ortaya çıkan “Yurttaş Gazeteciliği”yle daha da alevlenmiştir. Zaman zaman yargıya da taşınan bu tartışmalara, son yıllarda bir de medyada, ‘Drone Gazeteciliği’ eklenmiştir. Birçok haber ajansı ve medya kuruluşu drone ile habercilik yaparken, Yurttaş Gazetecileri de, drone ile her şeyi çekip, kendi sosyal medya sitelerinde kullanmaktadır. Bunlara ilaveten, ülkemizde bazı İletişim fakülteleri de “Drone Gazeteciliği” Bölümü açmışlardır. İşte uzun yıllardır süregelen ve bir türlü içinden çıkılamaz bir hal alan “Kamusal Alan, Özel Alan” tartışması, “Drone Gazeteciliği”yle, içinden çıkılmaz bir hale yani “Mahremiyetin İhlali”ne dönüşmüştür. Drone Gazeteciliği’nin medyaya sağladığı birtakım yarar ve kolaylıkların yanı sıra, çoğu kez de özel yaşamı ihlal ettiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kamusal alan, özel alan, ihlal, drone gazeteciliği, etik

The Limits of Private Life and Public Sphere: Is Drone Journalism an Intervention in Private Life?

Öz

As in almost every part of the world, the issue of "Public Space" and "Private Space" is constantly discussed in our country. This situation is also frequently discussed in the media. This issue, which was also discussed in the traditional media (newspapers, radio and television), has been further fuelled by the emergence of the "Internet", which we call New Media, the addition of Social Media in the following years and the emergence of "Citizen Journalism" in recent years. In recent years, 'Drone Journalism' has also been added to these debates, which have been brought to the judiciary from time to time. While many news agencies and media organisations use drones to report news, Citizen Journalists also use drones to film everything and use it on their social media sites. In addition to these, some Communication faculties in our country have also opened a "Drone Journalism" Department. The "Public Space, Private Space" debate, which has been going on for many years and which has become insurmountable, has turned into an insurmountable situation, namely "Violation of Privacy" with "Drone Journalism". In addition to some benefits and conveniences that Drone Journalism provides to the media, it is often seen that it violates private life.

Anahtar Kelimeler

Public space, private space, violation, drone journalism, ethics

Kaynakça

• Basın Konseyi (2023). Basın meslek ilkeleri. Erişim adresi: https://www.basinkonseyi.org.tr/basin-meslek-ilkeleleri
• Bell, M. (2011). Drone journalism? The idea could fly in the U.S. Retrieved from: https://www.washingtonpost.com/blogs/blogpost/post/%20drone-journalism-the-idea-could-fly-in-the-ussoon/2011/12/04/gIQAhYfXSO_blog.html?utm_term=.7b6fc3881b06
• Cenk, K. (2013). Taksim Gezi Park areal / Taksim Gezi Parkı havadan çekim [Part 1]. Erişim adresi: https://vimeo.com/67803369
• Chamberlain, P. (2017). Drones and journalism. Routledge.
• Choi-Fitzpatrick, A. (2014). Drones for good: Technological innovations, social movements, and the state. Journal for International Affairs, 68(1), 19-36.
• Culver, K.B. (2014). From battlefield to newsroom: Ethical implications of drone technology in journalism. Journal of Mass Media Ethics, 29(1), 52-64.
• Doyle, C. ve Bagarıc, M. (2007). Mahremiyet hakkı: Cazip ama kusurlu. Özel yaşam, medya ve ceza hukuku, Ed. Y. Ünver, Seçkin Yayıncılık, 91-131.
• Habermas, J. (2004). Kamusal alan. çev: Meral Özbek, Hil Yayın.
• Hafızoğlu, Z. ve Özen, M. (2009). Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar. Ankara Barosu Dergisi, 678(4), 9-22.
• iChongqing (2020). The first fire drill for high-rise fire fighting drones was held in Dazu. Retrieved from: https://www.youtube.com/watch?v=WFqThcMIN7A
• İrvan, S. (2005). Medya ve etik. Medya, etik ve hukuk, Der. S. Alankuş, IPS İletişim Vakfı Yayınları, 61-107.
• İşçibası, Y. (2011). Televizyon haberciliğinde etik bağlamında özel yaşam kavramı. II. Medya ve etik sempozyumu: Medya-kültür ilişkisinde etik, Ed. M. Yağbasan ve G. Çetindağ Süme, 165-172.
• İçel, K. ve Ünver, Y. (2007). Kitle haberleşme hukuku. Beta Yayın Dağıtım
• Kahraman, A. (2017). “Drone”ların hukuki durumu. Erişim adresi: https://startuphukuku.com/ dronelarin-hukuki-durumu
• Karahisar, T. (2011). Özel hayatın gizliliği ve internette işlenen suçlar. II. Medya ve etik sempozyumu: Medya-kültür ilişkisinde etik, Ed. M. Yağbasan ve G. Çetindağ Süme, 599-606.
• Keane, J. (2002). Kamusal alanın yapısal dönüşümleri. Medya kültür siyaset, Der. Süleyman İrvan, 2. Baskı, Alp Yayınevi.
• Keklik, R. (2012). Özel hayatın gizliliğini ihlal suçları. Adalet Yayınevi.
• Kılıçoğlu, M. A. (2008). Şeref, haysiyet ve özel yaşama basın yoluyla saldırılardan hukuksal sorumluluk. Turhan Kitabevi.
• Lauk, E., Uskali, T, Kuutti, H. ve Hirvinen, H. (2016). Drone journalism: The newest global test of press freedom. freedom of expression and media in transition: Studies and reflections in the digital age, Ed. U. Carlsson, Nordicom, 117-125.
• McQuail, D. (1994). Kitle iletişim kuramı giriş. Çev. A. Haluk Yüksel, Kibele Yayınları.
• Meyer, P. (1998). If it works, how will we know?. Assessing Public Journalism, Eds. E. B. Lambeth, P. Meyer ve E. Thorson, Universiy of Missouri Press.
• Schlapp, H. (2002). Gazeteciliğe giriş. Çev. I. Aygün, Konrad Adenauer Vakfı Yayınları.
• Sevimli, K. A. (2006). İşçinin özel yaşamına müdahalenin sınırları. Legal Yayıncılık.
• SHGM 1 (2016). İnsansız hava aracı sistemleri talimatı SHT-İHA yayımlanmıştır. Erişim adresi: https://web.shgm.gov.tr/tr/genel-duyurular/5081-iha-talimati-yayimlanmistir
• SHGM 2 (2016). İnsansız hava aracı sistemleri talimatı (SHT-İHA). Erişim adresi: https://web.shgm.gov.tr/documents/sivilhavacilik/files/mevzuat/sektorel/talimatlar/SHT-IHA_WEB.pdf.
• Şahin, H. (2010). Özel yaşam. Televizyon haberciliğinde etik. IPS İletişim Vakfı Yayınları, 179-190.
• Şahin, M. (2018). Drone journalism. 5th international conference on social sciences & education research, the proceedings & abstracts of ICSSER, 184-191.
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/ mevzuat?MevzuatNo= 2709&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
• TGC (2023). Türkiye gazetecileri hak ve sorumluluk bildirgesi. Erişim adresi: https://www.tgc.org.tr/bildirgeler/t%C3%BCrkiye-gazetecilik-hak-ve-sorumluluk-bildirgesi/bildirge.html
• Tokgöz, O. (2000). Temel gazetecilik. İmge Yayınevi.